In the Land of Blood and Honey

Toen begin jaren negentig de Socialistische Federale Republiek Joegoslavië uiteen werd gereten door een bloedige burgeroorlog tussen de Serven, Kroaten en Bosniërs kon niemand vermoeden dat vijf jaar later de Europese grenzen opnieuw getekend moesten worden. Nadat in 1996 The Peacemaker met George Clooney vrij snel uitkwam en No Man’s Land in 2001 nog de Oscar voor beste buitenlandse film won, komt Angelina Jolie (Changeling, Tomb Raider) met haar regiedebuut In the Land of Blood and Honey. Het vertelt het liefdesverhaal van Danijel en Ajla die aan de vooravond van de burgeroorlog in een klein café in Sarajevo verliefd worden op elkaar.

Wanneer in april 1992 Bosnië en Herzegovina in navolging van Slovenië en Kroatië zich onafhankelijk verklaart van het voormalige Joegoslavië, weet de bevolking nog niet dat ze op de rand staat van een burgeroorlog. Zo ook Ajla (Zana Marjanović), een jonge vrouw en schilderes die zich klaarmaakt voor een afspraak met politieman Danijel (Goran Kostić). Als de twee elkaar in een bar ontmoeten en die avond voor elkaar vallen staat er niks meer in de weg van hun liefde. Na die avond helaas wel: hun etnische achtergrond. Ajla is namelijk een Bosniak (Bosnische moslima) en Danijel een Bosnische Serviër.

Als In the Land of Blood and Honey in de volgende scène twee jaar vooruit schiet naar 1994, is de burgeroorlog al in volle gang. De Bosnische Serviërs, die tegen de onafhankelijkheid waren, zijn de strijd begonnen tegen de Bosniakken. De etnische zuivering van Bosnië en Herzegovina is een feit. Moslims worden uit hun huizen geplaatst, mannen en vrouwen worden gescheiden en overgeplaatst naar concentratiekampen. Zo ook Ajla, die geplaatst wordt in een kamp voor vrouwen die als seksslaven gebruikt worden door de Bosnische Serviërs. Wanneer ze bijna verkracht wordt door één van hen, roept een medebewaker dat niemand haar mag aanraken. Als Ajla zich langzaam omdraait beseft ze wie het is, het is Danijel, inmiddels opgeklommen tot kampleider en tevens de zoon van een Bosnisch-Servische generaal (Rade Serbedzija, Mission Impossible II, 24). Danijel neemt haar onder zijn hoede en beschermt haar tegen de anderen. Tegelijkertijd zit zijn geweten hem dwars. Voor de oorlog werd hij verliefd op haar, nu behoort zij tot de vijand. Naarmate het conflict vordert groeien de twee toch weer naar elkaar toe. De oorlog en hun verschillende achtergronden worden even vergeten. Of ze dit beiden kunnen volhouden en voor hoelang is alleen de vraag.

In haar debuut als regisseur heeft Angelina Jolie de tijd genomen om In the Land of Blood and Honey te schrijven. Ze kreeg het idee toen ze als VN-ambassadeur Bosnië en Herzegovina bezocht. De reden waarom ze het verhaal wilde vertellen was dat ze de wereld een spiegel wilde voorhouden om deze oorlog nooit te vergeten. Pas na de oorlog werd duidelijk dat Europa (en de gehele wereld) niets had geleerd van de Tweede Wereldoorlog. Weer werd een bevolkingsgroep in kampen gevangen genomen en systematisch uitgemoord. Jolie probeert met In the Land of Blood and Honey een beeld te schetsen van de verschrikkelijke toestanden die zich toen afspeelden. Hierin slaagt ze gedeeltelijk. De focus wordt vooral gelegd op de agressieve manier waarop de Boschische Serviërs te werk gingen tijdens de etnische zuiveringen. Op deze manier is het moeilijk om als kijker sympathie te krijgen voor de liefde van Ajla voor Danijel. Het acteerwerk van de twee is bij aanvang nog prima in orde, maar weet tegen het einde de kijker niet meer te pakken. Als de schokkende beelden weggelaten worden, blijft er een flinterdun verhaal over wat al zo vaak is verfilmd. Met In the Land of Blood and Honey heeft Jolie een redelijke film afgeleverd, maar haar boodschap was eigenlijk overbodig. Deze oorlog wordt inderdaad niet snel vergeten, maar In the Land of Blood and Honey zal niet lang blijven hangen.