Film: California Dreamin' (Endless)

Op het afgelopen filmfestival van Cannes trokken een aantal inzendingen uit Oost-Europa veel bekijks. Een daarvan was het Roemeense California Dreamin’ (Endless), door de jonge filmmaker Christian Nemescu. Nemescu was toen al tragisch genoeg omgekomen op de set bij een auto-ongeluk. Hem werd op Cannes postuum de Un Certain Regard-prijs toegekend. California Dreamin’ heeft de toevoeging "Endless" gekregen: de film was nog niet helemaal afgemonteerd toen de 27 jarige regisseur Nemescu verongelukte.


De Bureaucraat en de Ijzervreter
California Dreamin’ is gebaseerd op een waargebeurd verhaal. Tijdens de Kosovo-oorlog in 1999 trok er een speciaal NAVO konvooi door Roemenie heen, om een radarinstallatie over de grens met Servie naar de provincie Kosovo te brengen. Tijdens deze reis komt de trein door het kleine Roemeense plaatsje Calpanita, waar de corrupte stationschef Doiaru (Razvan Vasilescu) het voor het zeggen heeft. Hij houdt de trein tegen, beveelt de locomotief af te koppelen, en vertelt de Amerikaanse commandant Doug Jones (een prachtige rol van Armand Assante) dat hij niet verder mag trekken voordat “de papieren in orde zijn”. Doiaru is een onvervalste bureaucraat, en koestert tegelijkertijd ook een wrok tegen de Amerikanen. Hij is vastberaden de Amerikaanse NAVO troepen een hak te zetten, en werkt de Amerikanen zo lang als hij kan tegen. In California Dreamin’ zien we hoe het dorpje omgaat met de gestrande Amerikaanse soldaten, hoe kapitein Doug Jones wanhopig probeert een manier te vinden om zich te ontworstelen aan de Roemeense bureaucratie, en hoe de dochter van Doiaru, Monica (Maria Dinelescu) zich aangetrokken voelt tot de mogelijkheden die de Amerikanen te bieden hebben. En hierbij sergeant David McLaren (Jamie Elman) in het bijzonder.


Monica wil liever met de Amerikanen mee

Cultuurkloof, dromen, en trauma's
Het niet geheel afgemonteerde, 155 minuten durende California Dreamin’ is een waar pareltje geworden. In de film vormt het cultuurkloof tussen de Amerikanen en de Roemeense dorpelingen de achtergrond waartegen zich verschillende relaties langzaam ontspinnen en waarbij we steeds meer inzicht in de personages krijgen. De relaties tussen de harde ijzervreter Doug Jones en de bureaucraat Doiaru, de dromende Monica en de jonge sergeant McLaren, maar ook tussen vader Doiaru en dochter Monica die op gespannen voet met elkaar staan, worden langzaam ontvouwen in dit prachtig opgebouwde verhaal. Nemescu heeft met California Dreamin’ een treffend portret neergezet van de Roemeense geest: ontzettend trots op het vaderland, maar tegelijkertijd zwaar getraumatiseerd door de jarenlange Ceaucescu-dictatuur. Aan de oppervlakte heeft iedereen een hekel aan de imperialistische Amerikanen, maar tegelijkertijd zou iedereen maar wat graag aan boord van de trein springen wanneer die uiteindelijk weer verder trekt. Zware onderwerpen, die op een verassend lichtvoetige manier naar het witte doek worden gebracht. Christian Nemescu deinsde er ook niet voor terug enige zelfspot aan te brengen in het Roemeense zelfbeeld, waarmee deze film een bijzonder geluid laat horen uit het starre voormalig Oostblok.


Kapitein Doug Jones wanhoopt

Dromerig, wild, stoer, en onzeker
De acteerprestaties in California Dreamin’ zijn van zeer hoog niveau. Wat niet onbelangrijk is, aangezien de film zo veel nadruk legt op de gevoelens en onverhulde wensen van de karakters. Armand Assante zet een onverwachte sterke rol neer als kapitein. De getergde, getraumatiseerde bureaucraat Doiaru wordt door Razwan Vasilescu prachtig naar het beeld vertaald. Maar de mooiste rol is weggelegd voor Maria Dinulescu die de mooie, rebelse Monica speelt. Dromerig, wild, stoer, maar tegelijkertijd zo onzeker.


De koppige stationschef Doiaru

Dit Roemeense pareltje kan misschien voor sommigen een lange zit zijn. Deze lange zit is echter de moeite meer dan waard voor deze film die op zo’n ontzettend treffende wijze relaties tussen culturen en personen laat zien. California Dreamin’ laat zien dat de vroege dood van regisseur Christian Nemescu een enorm verlies is voor de filmwereld.


Label: Filmmuseum Releasedatum: 22 november 2007 Kijkwijzer: Waardering film: