Koning krijgt 8 voor eerste kerstspeech
Koning Willem-Alexander heeft zich bij zijn eerste kersttoespraak goed staande gehouden. Taal- en royaltykenners geven hem eenduidig een 8 als rapportcijfer voor de speech en de voordracht, hoewel er stiekeme hoop was op iets meer vernieuwing.
Justine Marcella, hoofdredacteur van royaltyblad Vorsten, noemde het een warme toespraak met persoonlijke noten, zoals een bedankje aan zijn oom en tante prinses Margriet en Pieter van Vollenhoven. De koning krijgt van haar een 'dikke 8', al was het jammer dat zijn dochters, op geschilderde portretten op de achtergrond na, geen rol speelden.
Veel royaltywatchers hadden gehoopt dat Amalia, Alexia en Ariane te zien zouden zijn, zegt Marcella. "Ik dacht, we zien de prinsesjes in beeld of bij de kerstboom of zo, dus het is jammer dat dat niet gebeurde." Het was volgens haar wel al persoonlijker doordat het in een zetel bij de open haard in de woonvilla van de koning en koningin Máxima was.
Het aangehaalde thema van verbinding past volgens Marcella goed bij de koning. "Hij verbindt mensen. Ik zie het hem ook doen, op de voormalige Antillen of waar dan ook. Dat is echt een van zijn sterkere punten, zoals ook het WK en EK voetbal verbinden."
Een minder punt was volgens Marcella dat de zenuwen aan Willem-Alexander af te zien waren. "Zelfs bij het deel over 30 april verkrampte zijn mond nog een beetje." Begrijpelijk volgens haar, want het was zijn eerste keer. "Maar het was praktisch en toegankelijk. Mijn buurvrouw heeft dit ook kunnen kijken."
Een goede toespraak binnen de lijnen van het genre en die van Beatrix, zo beoordeelt de Leidse hoogleraar Taalbeheersing Jaap de Jong. De Jong had geen grote veranderingen verwacht en zag die ook niet. Zo gebruikte Willem-Alexander dezelfde symbolen van het christelijke kerstfeest als zijn moeder in zijn speech.
Over het algemeen heeft de koning zich in zijn eerste kersttoespraak goed staande gehouden, vindt De Jong, al scoorde hij op het vlak van originaliteit minder. Daarvoor krijgt hij een 6,5. Voor het totaalplaatje geeft De Jong een 7,5 tot een 8. "Het is een optimistische toespraak met nadruk op hoop. Hij komt actief over en niet moralistisch, zoals Beatrix soms was."
Willem-Alexander stipte het leed aan van mensen die een dierbare hebben verloren. "Met zijn subtiele verwijzing naar de dood van prins Friso komt hij over als een vorst die zijn emoties onder controle heeft, maar zeker niet gevoelloos is", zegt De Jong.
Bij het genre hoort volgens De Jong ook een verwijzing naar iemand. Zo roemde de Belgische koning onder meer de prestaties van de Rode Duivels en noemde de Britse koningin Elizabeth II ook prestaties van sporters van eigen bodem. Willem-Alexander bedankte zijn oom en tante voor hun steun aan zijn moeder tijdens haar regeerperiode.
Of het aangehaalde Afrikaanse spreekwoord "Mensen zijn mensen door andere mensen" een verwijzing is naar de onlangs overleden voormalig president van Zuid-Afrika Nelson Mandela is, verdeelt de meningen. Volgens Marcella zeker niet; De Jong twijfelt. Beiden herkenden er in ieder geval de eigen hand van de koning, die in navolging van zijn vader prins Claus Afrikakenner is.
