Humankind: Console Edition

Leid je beschaving naar de top vanaf de bank in de Humankind: Console Edition. Franse studio Amplitude heeft hun bekende 4X (explore, expand, exploit, and exterminate) strategiespel nu ook voor consoles uitgebracht. Humankind leent veel van Civilization (wat ook de grote inspiratiebron was), maar is toch uniek genoeg om anders te zijn. Humankind is al een tijdje uit op de pc, lees hieronder hoe het op de console (in dit geval een Xbox Series X) bevallen is.

In Humankind begin je als een kleine stam in het neolithische tijdperk. Beschaving is er nog niet en je bent vooral bezig met zoeken naar eten. Het mogelijk om eten te vinden bij verschillende 'points of interest' of kun je jagen op wilde dieren die op de kaart voorkomen. Er zijn onder andere herten, beren maar ook mammoeten te vinden. Als je genoeg eten hebt gevonden groeit je stam, krijg je meer mensen en komen er nieuwe ideeën voort uit de gedachten van jouw holbewoners. De concurrentie doet precies hetzelfde, je komt er al gauw achter dat je niet de enige stam bent die op de aarde rondloopt. Dit is de concurrentiestrijd waar het in Humankind allemaal om gaat. Als stam kun je een outpost bouwen, dit is eigenlijk de basis van jouw later groeiende imperium.

Een groot verschil met Civilization is dat je niet aan het begin kiest welke beschaving je wil besturen. In plaats daarvan is het spel opgedeeld in tijdperken. In ieder tijdperk heb je een aantal missies die je kunt doen. Als je deze missies doet, behaal je speciale sterren. Met deze sterren kun je vervolgens je beschaving naar het volgende tijdperk brengen en krijg je ook de keuze welke beschaving je voor dit tijdperk wil. Iedere beschaving is anders en heeft zijn eigen unieke eenheden en/of gebouwen. Elke beschaving heeft een specialisatie. Zo kun je kiezen uit Agrarian, Aesthetic, Builder, Expansionist, Mercantile, Militaristic of Scientific. Als een beschaving al gekozen is door een andere speler is deze uit het spel en kan iemand anders dus niet dezelfde beschaving kiezen.

Bij het overgaan naar een nieuw tijdperk horen ook nieuwe problemen in de vorm van events. Zo krijg je te maken met religieuze problemen en ook ziektes en vluchtelingen. Elke keuze die je maakt heeft andere korte of langetermijn gevolgen. Ook is het in elk tijdperk mogelijk om een aantal Wonders claimen. Wonders zijn unieke gebouwen die maar een keer op de kaart gebouwd mogen worden. Wonders geven grote bonussen aan een gebied en kunnen zeer de moeite waard zijn. 

Het leuke aan Humankind is dat je niet voor altijd vastzit aan je keuze. Je kunt als je met je beschaving naar een volgend tijdperk gaat je gekozen beschaving inwisselen voor een andere. In historische context is het misschien wat vreemd om van Egyptenaren naar Hunnen te gaan, maar het komt het spel wel ten goede. Hierdoor kun je namelijk kiezen wat op dat moment voor jou het beste uitkomt. Als het je maar niet lukt om genoeg eten voor je bevolking te produceren heb je de keuze om te wisselen naar een agrarische beschaving. Heb je een vervelende buurman op je deurmat staan en heb je een sterk leger nodig is het mogelijk om te wisselen naar een 'expansionist' beschaving zoals bijvoorbeeld de Romeinen of in een later tijdperk de Ottomanen. In elk tijdperk krijg je de keuze uit tien beschavingen. Dit maakt elk potje dat je begint anders. Je zult merken dat je altijd andere grondstoffen nodig hebt, op een ander deel van de kaart start of een wel heel vervelende buurman hebt. In totaal zijn er zestig beschavingen om uit te kiezen in Humankind.

Ook werkt het bouwen van steden en het bezetten van gebieden anders dan in Civilization. In plaats van dat je gewoon een stad bouwt zul je moeten beginnen met het bezetten van een gebied. Een gebied bestaat uit zo een tien tot veertig tegels. Als je in een gebied een outpost bouwt (oftewel een kleine stad) bezet je het gebied en dus ook de grondstoffen die er beschikbaar zijn in dat gebied. Bij sommige grondstoffen zul je een vraagteken op de kaart zien. Je beschikt dan nog niet over de juiste technologie om te zien wat deze grondstoffen zijn. Het is mogelijk om een outpost te koppelen aan een stad die je al bezit, dit is handig omdat het bouwen van steden ook in dit spel werkt met districten. En er is een limiet aan het aantal steden dat je mag bezitten, deze limiet kan je verhogen door middel van onderzoek. Niet alle districten hoeven vastgekoppeld te zitten aan je stad, een gebied vergroten door middel van een outpost zorgt er dus voor dat je een stad in een metropool van 40+ tegels kan veranderen. De ene tegel is de andere niet, zo helpen bergen bijvoorbeeld met het vergroten van productie door middel van steengroeves, grasland is weer beter geschikt om een boerderij op te plaatsen.

Nu lijkt het handig om zo snel mogelijk het gebied van je beschaving uit te breiden. Dit kan voor sommige beschavingen een goede strategie zijn, maar er is een belangrijke grondstof die je nodig hebt, namelijk 'influence'. Influence is de politieke macht die je bezit binnen je beschaving maar ook daarbuiten. Zo kun je influence gebruiken om diplomatiek met andere beschavingen te bedrijven. Influence heb je ook nodig om bijvoorbeeld een handelsovereenkomst of een militaire alliantie te sluiten met andere beschavingen, maar heb je ook nodig om bepaalde wetten in te voeren die je beschaving anders maken vergeleken met de tegenstander. Als jouw influence te ver de grens overschrijdt en jij tegenovergestelde ideeën hebt kan dit leiden tot een klacht (grievance). Claim je bijvoorbeeld in een gebied dat jouw tegenstander had willen claimen, kan dit de diplomatieke betrekkingen verstoren en kan dit uitlopen op een oorlog, tenzij je de grievance van de buren bijvoorbeeld afkoopt. Ook religie kan een sterke rol spelen in het vergroten van je invloed en werkt grotendeels automatisch. Als je religieuze gebouwen bouwt, groeit je religie en dus ook de invloed. Het vergroten van je religie kan er voor zorgen dat je een aantal sterke buffs kunt krijgen.

Er is maar één manier om het spel te winnen. Het verzamelen van 'Fame'-punten. Het is dus niet mogelijk om bijvoorbeeld een science of culture victory te behalen. Fame verdien je door de de voorgenoemde speciale sterren te behalen, het is daarom niet handig om te snel van beschaving te wisselen. Je verliest daardoor de mogelijkheid om de sterren van het vorige tijdperk te behalen. Het enige voordeel van snel doorgaan naar een volgend tijdperk is dat er nieuwe technologie te onderzoeken is. Hierdoor kun je net even voorlopen op de concurrentie waardoor je over betere troepen beschikt dan de tegenstander. 

Oorlog voeren in Humankind werkt ook anders dan in vergelijkbare spellen. Je maakt eenheden en die kun je samenvoegen in een divisie. Als je in gevecht komt met een ander leger kom je in het deployment menu terecht. Je zoekt dan strategisch de beste punten om jouw eenheden neer te zetten. Jouw eenheden zijn sterker dan de tegenstander als hij een berg moet bestormen om je eenheden te kunnen bereiken of wanneer ze achter de stadsmuren staan. Ik vond dit een welkome verrassing in Humankind. Het maakt de gevechten moeilijker, maar helaas is het niet helemaal goed uitgewerkt. Als je beschikt over sterkere eenheden wil dit nog niet zeggen dat je ook de veldslag wint. Als je je ridders een rivier laat oversteken die door de vijand wordt beschermd zullen er een hoop sneuvelen voordat ze de vijand bereiken. Je kunt ervoor kiezen om gevechten automatisch door de computer op te laten lossen, maar een 55 tegen 40 punten overwicht zal niet altijd resulteren in een overwinning. Helaas is het oorlog voeren een beetje onhandig in het verder overzichtelijke spel. De kaart is helaas vrij klein en je loopt je eigen mannen al snel voor de voeten. Hierdoor moet je vaak een omweg nemen om eenheden aan te vallen. De computer kiest niet uit zichzelf de optimale route. Hierdoor moest ik soms al vrij snel de aftocht blazen en ik merkte dat ik steeds vaker gebruik maakte van de auto resolve-knop.

Verder is het spel erg mooi en heeft de getekende stijl van Humankind zijn charme. Als je ver inzoomt op je stad zie je karren en later auto's rijden. Ook zie je zelfs vogels vliegen boven je havens en veranderen de gebouwen naarmate de tijdperken verstrijken. Het landschap blijft helaas wel altijd hetzelfde, zelfs in het laatste tijdperk waar vervuiling ineens een rol gaat spelen. Dit is niet terug te zien op de kaart en speelt eigenlijk niet zo'n grote rol in het spel. Aan Humankind spelen met een controller moest ik toch wel even wennen. Voor alle menu's zijn er shortcuts door middel van knoppencombinaties, maar helaas werken niet alle menu's even goed. Ik kreeg het bijvoorbeeld niet voor elkaar om te kijken wat ik moest doen om bepaalde sterren te behalen. Door de icoontjes die bij bepaalde sterren stonden begreep ik wel ongeveer wat ik moest doen, maar het maakte het er alsnog niet makkelijker op. Ook had ik af en toe een probleem met de audio op de Xbox Series X. Deze audio bug zorgde ervoor dat alles robotisch klonk. Verder had het geen invloed op het spel zelf dat draaide gewoon door maar het was toch best irritant.

Conclusie:
Ik heb Humankind op de console met plezier gespeeld. Amplitude heeft een mooi spel neergezet, maar slaat op sommige punten toch de plank mis. Zo voelt het handmatig oorlog voeren erg onhandig aan, heb je eigenlijk vrij weinig aan schepen en zoals ik hierboven al zei werken niet alle menu's even goed. Ook maakt vervuiling eigenlijk niet veel uit en komen oude grievances vaker terug dan dat je zou willen. Verder is er helaas geen wereldcongres in het spel te vinden (dit is een DLC) en kun je dus niet alle beschavingen tegen 1 opzetten. Helaas speelt Humankind op de console niet altijd even prettig en gaat mijn voorkeur naar de pc-versie uit. Het selecteren van eenheden wil soms niet goed lukken en het wil ook wel eens voorkomen dat je een bepaald vakje in de research tree niet kunt selecteren. De research tree verspringt in meerdere takken en staan dus niet altijd recht evenredig boven elkaar. Ik heb een aantal keren gehad dat ik een pad naar boven wilde, maar dat het spel dus dacht dat ik naar de bovenstaande research wilde gaan. Dit heeft af en toe tot frustratie geleid. Het is ook nog eens zo dat je de cursor het het linkerpookje bestuurt. Dit is in principe geen probleem, behalve wanneer je uitgezoomd bent en naar een gedeelte van de kaart wil gaan, om er vervolgens achter te komen dat je cursor ergens halverwege de andere kant van de wereld is. Niet handig dus. Dit zou ik graag anders willen zien. Humankind kan ik ondanks zijn missers toch zeker waarderen en is aan te raden voor de doorgewinterde 4X spelers die toch net even iets anders willen. Voor de consoles zou ik alleen toch nog even wachten tot het een en ander gepatcht is.