Klimmers strijden om wereldtitels en olympische tickets, Schubert en Garnbret schitteren

Voor de liefhebbers van een in Nederland niet al te vaak vertoonde sport kijken we even terug naar de afgelopen ruime week. In het Zwitserse Bern is gestreden om de wereldtitels in het sportklimmen, sinds Tokyo 2021 onderdeel van het programma op de Olympische Spelen.

Onderdelen
Het internationale sportklimmen bestaat uit drie hoofdonderdelen: boulderen, leadklimmen en speedklimmen. Bij het boulderen krijgt men meerdere boulders - 'problemen' - voorgeschoteld, vier stuks in de finale. Binnen vier minuten moeten de atleten zo ver mogelijk op de boulder komen in zo min mogelijk pogingen, met twee 'meetpunten': de zone, ongeveer halverwege, en de top, op basis van het aantal boulders waarop een atleet die twee punten heeft bereikt en het aantal pogingen wordt de ranglijst gemaakt.

In het leadklimmen heeft iedereen juist maar één poging: elke klimmer krijgt zes minuten om zo hoog mogelijk op de muur te komen. Als je van de muur valt is je run voorbij, dus is het vaak een andere stijl van klimmen dan bij het boulderen, omdat elk foutje af wordt gestraft - in tegenstelling tot bij het boulderen zijn klimmers hier wel gezekerd.

Het speedklimmen spreekt redelijk voor zich: een klimmuur, overal ter wereld hetzelfde opgebouwd, moet zo snel mogelijk beklommen worden. Na de kwalificaties gaat dat in een head-to-head-format tot en met de finale, waarbij een valse start gelijk einde verhaal betekent.

Tot slot is er nog een combinatie, waarbij 'vroeger' alle drie onderdelen samen kwamen. Speed is er nu uit gehaald, dus het onderdeel heet in plaats van 'Combinatie' nu vrij toepasselijk 'Boulder & lead'. Het principe is hetzelfde, alleen de score wat anders: bij het boulderen zijn er in plaats van de zone drie plekken waar punten gescoord worden - vijf en tien punten onderweg en 25 aan de top, minus één tiende van een punt voor elke benodigde poging om ergens te komen. Met vier boulders zijn er maximaal honderd punten te verdienen, net als bij het leadklimmen. Daar zijn de lagere grepen één punt waard, wat steeds wat meer wordt, tot de hoogste grepen telkens vier punten per greep waard zijn. Hoe hoger je komt, hoe waardevoller nóg een volgende greep dus wordt.

Boulder mannen
Op de eerste van vier boulders werden de verschillen nog niet gemaakt, maar daarna wel en één man stak er bovenuit: de Franse veteraan Mickaël Mawem topte de eerste drie boulders en dat leverde hem zijn allereerste grote titel op, terwijl hij op boulder vier ook de zone nog haalde. Het was een Frans feestje, want met twee tops en vier zones was het zilver voor landgenoot Mejdi Schalck, met brons voor de Zuid-Koreaan Lee Do-hyun en zijn twee tops en drie zones.

Boulder vrouwen
De nog altijd maar 24-jarige Sloveense Janja Garnbret is nu al een levende legende en in Bern maakte ze het wel héél bont in de finale: ze was niet alleen de enige die alle vier boulders topte, ze deed dat ook élke keer in slechts één poging - vier zogenaamde 'flashes', de perfecte wedstrijd, iets wat ze overigens in de halve finales ook al deed. De Française Oriane Bertone werd met drie tops en vier zones verdiend winnares van het zilver, terwijl het brons met twee tops en twee zones naar de Amerikaanse Brooke Raboutou ging - Zélia Avezou uit Frankrijk had dezelfde score, maar had meer pogingen nodig.

Lead mannen
De Japanner Sorato Anraku werd zevende in de halve finales en kwam dus vrij vroeg in actie in de finale, maar deed het bijzonder goed. De pas 16-jarige sensatie van dit seizoen zag de een na de ander niet eens in de buurt komen, tot Jakob Schubert de muur betrad. De Oostenrijkse veteraan kwam net zover als Anraku, maar deed nog een serieuze poging voor de volgende greep en ging er zo voorbij naar het goud. Anraku behield wel het zilver, brons was voor de Duitse specialist Alexander Megos, nadat favorieten Adam Ondra en Toby Roberts verrassend vroeg van de muur vielen - Ondra verkeek zich simpelweg op de route, Roberts gleed weg en kon zich niet lang genoeg aan één vinger vasthouden.

Lead vrouwen
Seo Chae-hyun uit Zuid-Korea kwam vroeg in actie en kwam ver op de muur, wat de leiding betekende tot de top-2 van de halve finale aan de beurt was. Garnbret bereikte de top, maar dat was niet genoeg voor goud: Ai Mori uit Japan haalde de top ook en met de halve finale als tiebreaker leverde dat Mori de wereldtitel op, voor Garnbret en Seo.

Speed mannen
Het eerste evenement waar olympische startbewijzen te verdienen waren, twee in totaal. De Indonesische favoriet en wereldrecordhouder Veddriq Leonardo sneuvelde na een flinke misser al in de achtste finales, concurrent en landgenoot Kiromal Katibin kwam maar één ronde verder. Uiteindelijk was er wel Indonesisch brons: Rahmad Adi Mulyono versloeg met een razendsnelle 5,05 seconden de Kazach Rishat Khaibullin in de kleine finale. De wereldtitel ging zeer verrassend naar de Italiaan Matteo Zurloni, die de hele dag indruk maakte en in de finale zag hoe de Chinese favoriet Long Jinbao de enige valse start van de wedstrijd maakte.

Speed vrouwen
Wereldrecordhoudster Aleksandra Miroslaw uit Polen stoomde soepel naar de halve finales, maar ging daarin in de fout met een val tegen de Amerikaanse Emma Hunt. Landgenote en medekanshebster Natalia Kalucka viel eerder ook al, diens tweelingzus Aleksandra schopte het tot de halve finales. Daarin verloor ze van Desak Made Rita Kusuma Dewi uit Indonesië, waarna Miroslaw met 6,55 seconden de strijd om brons won. De wereldtitel ging naar Dewi: met 6,49 tegen 6,67 was ze in een mooie eindstrijd net te sterk voor Hunt.

Boulder & lead mannen
Schubert legde de boulderwedstrijd van zijn leven neer, met vier tops in totaal, net als de Japanner Tomoa Narasaki. Op de leadmuur was Schubert wederom uitstekend, beter dan alle andere finalisten, en dus pakte hij zijn tweede wereldtitel in Bern en zijn zesde in totaal. Narasaki viel tamelijk vroeg van de muur, maar behield wel het brons, vlak voor de teleurgestelde Anraku - de top-3 leverde ook een olympisch startbewijs op. Zilver ging naar de Amerikaan Colin Duffy, die na het boulderen nog op plek vier stond, maar goed klom op de leadmuur.

Boulder & lead vrouwen
Garnbret behaalde als enige drie tops bij het boulderen, Raboutou en de Oostenrijkse Jessica Pilz pakten er beiden twee. Raboutou viel echter al vrij snel en werd in de stand gepasseerd door Mori, die na een wat matige boulderwedstrijd zo alsnog het brons pakte. Pilz deed het goed op de leadmuur en verzekerde zich van het zilver, maar op Garnbret stond weer geen maat: de top haalde ze niet, maar het zoveelste goud uit haar loopbaan was wel binnen.