Olympische geschiedenis in het kort - 8
Veel sporters zijn al volle bak bezig met de Olympische Spelen van Rio de Janeiro, die in augustus 2016 van start gaan. Ook bij FOK!sport zijn we in voorbereiding en dat gaan we onder meer doen met deze nieuwe rubriek. In de aanloop naar Rio komen we elke zondagochtend met een tiental statistieken, weetjes, korte verhaaltjes en meer uit de bijzonder rijke olympische geschiedenis, vaak geholpen door de enorme hoeveelheid informatie van Sports-Reference. Een vaste lijn zit er niet in: we houden geen chronologische volgorde aan en dus kan een statistisch weetje uit 2012 zomaar onder een opmerkelijke anekdote uit 1896 staan, maar we blijven zoeken naar opmerkelijke wetenswaardigheden. De vorige edities van deze rubriek zijn hier te vinden. Let the Games begin!
De olympisch 400 meter-finale in Londen in 1908 kende een opmerkelijk verloop. John Carpenter uit de Verenigde Staten won, maar blokkeerde tijdens de race zijn Britse concurrent Wyndham Halswelle, die tweede werd. Dat mocht in de VS, maar niet in Groot-Brittannië en dus werd Carpenter gediskwalificeerd. De finale moest opnieuw gelopen worden, maar de overige twee finalisten - Williams Robbins en John Taylor uit de VS - weigerden nog een keer te lopen. Halswelle ging op zijn gemakje in zijn eentje nog eens rond de baan en 'won' het goud, terwijl niemand het zilver en brons kreeg.
De Amerikaan Fred Lorz kwam in 1904 in St Louis als eerste over de finish van de olympische marathon. Helemaal eerlijk ging het echter niet…Lorz was na een kleine 15 kilometer uit de wedstrijd gestapt en stapte achterin een auto om terug naar het stadion te gaan. Onderweg zwaaide hij wat naar de mensen langs de kant en na 30 kilometer kapte de auto ermee. Lorz ging dus maar weer rennen en passeerde de finish als eerste. Zodra men erachter kwam dat er het een en ander aan de hand was gaf hij gelijk zijn 'bedrog' toe en zei hij dat het slechts een grap was. De Amerikaanse atletiekbond schorste de lolbroek echter voor het leven, hoewel ze dat een jaar later tenietdeden. In 1905 won hij overigens de marathon van Boston, dit keer wél eerlijk.
De Duitse gewichtheffer Matthias Steiner verloor in 2007 zijn vrouw na een auto-ongeluk. In 2008 kwam alle emotie er eindelijk uit bij de grote Duitser, die met zijn laatste ultieme poging in Beijing een flinke achterstand goedmaakte, olympisch goud in het superzwaargewicht veroverde en van puur geluk niet meer wist waar hij het zoeken moest. Steiner stond na afloop op het podium met een foto van zijn overleden vrouw (Bron: YouTube)
Hongarije kent wel wat olympische helden en Karoly Takacs mag er gerust één genoemd worden. De schutter mocht in 1936 van zijn land niet meedoen aan de Spelen, omdat hij in het leger slechts sergeant was in plaats van officier. Later werd deze regel teruggedraaid, maar tijdens een militaire training was er inmiddels een granaat ontploft in de rechterhand - de schiethand - van Takacs. De meeste anderen zouden er wel klaar mee zijn, maar Takacs zette dapper door. Hij leerde schieten met links en won prompt olympisch goud in 1948 en 1952. Zijn militaire loopbaan ging overigens ook door: Takacs schopte het tot de vrij hoge officiersrang van overste.
De olympische finale op de 3000 meter steeplechase in Los Angeles 1932 werd een tikkeltje langer dan 3000 meter. Een official die de gelopen ronden bij moest houden was in de war geraakt en dus moest er een extra ronde gelopen worden. De Amerikaan Joe McCluskey moest zijn tweede plek hierdoor voor eigen publiek in de extra ronde nog inleveren bij de Brit Tom Evenson. Het goud ging naar Volmari Iso-Hollo uit Finland, die na zo'n 3400 meter als eerste over de finish kwam. Hij profiteerde overigens niet, want na 3000 meter lag hij ook al op kop.
De Spelen van 1912 kenden een stevig partijtje worstelen. In de klasse Grieks-Romeins worstelen tot 75 kilogram zat het toernooi op 15 juli in de beslissende fase en waren er nog drie worstelaars over die om de medailles streden. De Est Martin Klein nam het op tegen de Fin Alppo Asikainen en dat bleek de toeschouwers zacht gezegd wel waar voor hun geld te bieden. In het bloedhete Stockholm duurde het gevecht voort...en voort....en voort. Pas na een monsterlijk gevecht van 11 uur en 40 minuten slaagde Klein erin de winst voor zich op te eisen. Hij had begrijpelijk vrij weinig zin meer om het nog tegen de Zweed Claes Johanson op te nemen om het goud en meldde zich af voor de finale: zilver was zijn deel, Asikainen pakte brons.
Hardlooplegende Abebe Bikila uit Ethiopië won in 1960 goud op de olympische marathon...op blote voeten. Vier jaar later won hij in Tokyo opnieuw, dit keer overigens wél met schoenen (Bron: YouTube)
Vier mannen wonnen ooit twee keer achter elkaar de 100 meter vrije slag, hét koningsnummer van het zwemmen. Zij worden niet geheel toevallig alle drie tot de grootste zwemlegendes op aarde gerekend. Duke Kahanamoku uit Hawai'i was namens de VS de eerste, hij won in 1912 en na de Grote Oorlog ook in 1920. Landgenoot Johnny Weissmuller volgde hem op met goud in 1924 en 1928, terwijl tientallen jaren later weer een duo de macht greep: Alexander 'de Tsaar' Popov won goud in 1992 en 1996 en onze eigen Pieter van den Hoogenband kroonde zichzelf tot legende met goud in 2000 en 2004.
De Amerikaan Thomas Hicks won de olympische marathon van 1904, maar werd wel geholpen door wat tegenwoordig toch wat dubieuze middelen genoemd zouden worden. Ruim 15 kilometer voor de finish had hij een megavoorsprong opgebouwd, maar hij wilde uitstappen en gaan liggen. Om dat te voorkomen kreeg hij tot aan de finish van zijn trainers regelmatig een gezonde dosis strychnine - rattengif - gemengd met brandy. Hij passeerde de finish terwijl hij door zijn trainers ondersteund werd, wie zou immers ooit kunnen bedenken dat rattengif met brandy rare effecten heeft? Toch werd hij aangewezen als winnaar, waarna hij in het stadion door artsen behandeld werd - iets wat naar alle waarschijnlijkheid zijn leven redde.
Die marathon van 1904 in St Louis stond sowieso niet bekend om de gezonde afloop. William Garcia werd ergens langs de route in een greppel gevonden. Het constant inademen van het door de auto's van de officials opgewaaide stof bleek niet al te best te zijn en leverde hem flinke inwendige schade op. Ook de hitte en een gebrek aan water deden hem geen goed. Garcia balanceerde in het ziekenhuis dagenlang op het randje van de dood, maar kwam er gelukkig toch weer bovenop.
