Een week geen internet?

Iedere zondagmorgen deel ik als Het Zondags Orakel mijn gedachtekronkels over een column of columns van de afgelopen week. Voor de goede orde: ik heb niet altijd gelijk. Ik heb wel altijd een mening.

Vandaag over vrij denken.

De vrije gedachte – Shoecop
Een inspirerende column over de vrijheid die we allemaal in ons denken hebben. Altijd de laatste vrijheid die een mens heeft.  Waaraan Shoecop vervolgens toch de wat sobere gedachte verbindt dat de vrije gedachte het tegenwoordig zo zwaar heeft onder regelgeving en bedilzucht.

Is dat wel zo?

Als ik naar de regelgeving rondom de verspreiding van gedachten en informatie kijk, zie ik niet zozeer een poging om de vrije gedachte te beteugelen. Integendeel. De regelgeving is enerzijds gericht op weten wat er speelt en anderzijds op het vergaren van informatie die bedreigende daden kan voorspellen.

Steeds meer overheden stellen tot doel alles te willen weten. Daarbij is de intentie juist niet om vrije gedachten te beteugelen. Als je de informatiestroom beteugelt, haal je er namelijk ook minder resultaten uit. De verschillende inlichtingendiensten zijn gebaat bij een onbeteugelde stroom aan gepubliceerde gedachten. In die zin willen ze zeker niet controleren hoeveel vrije gedachten wij produceren: zij willen weten wat die gedachten zijn.

Verder is er regelgeving om illegale zaken te voorkomen. Maar daar zullen we ons over het algemeen ook best in kunnen vinden. Dit gaat meestal over schendingen van privacy. Over oproepen tot criminaliteit. Over oproepen tot geweld en misbruik. Over diefstal en oplichting. Het is logisch dat wat in de fysieke wereld verboden is, ook in de virtuele wereld verboden moet zijn.

Het belangrijkste probleem is echter de snelheid waarin de digitale informatiestromen zich hebben ontwikkeld en nog altijd blijven ontwikkelen. Onze morele waarden en de daaruit volgende wetgeving zijn in de loop van vele duizenden jaren ontstaan. Al die wetten, normen en waarden waren echter toegespitst op een tastbare wereld. Binnen enkele decennia is daar nu ineens een virtuele wereld naast ontstaan. Een wereld die naadloos aansluit bij de fysieke wereld, maar wel een geheel eigen dynamiek heeft. En daar proberen de wetgevers alweer jaren op te anticiperen. Waarbij ze vanzelfsprekend regelmatig op hun bek gaan en steeds door nieuwe ontwikkelingen worden ingehaald.

Is al die contole en regelgeving nu een bedreiging voor onze vrije gedachten? Ik denk het niet. In feite zijn onze vrije gedachten een bedreiging voor al die pogingen om er vat op te krijgen. Probeer maar eens in miljarden dagelijks gepubliceerde en elkaar beïnvloedende gedachten een lijn te vinden. En probeer daar maar eens net die ene aangekondigde aanslag uit te filteren. Hoe meer wij onze gedachten de vrije loop laten, hoe lastiger we het al die controlerende en wetgevende instanties maken. Naar mijn mening is het wachten op het moment dat zij het bijltje erbij neergooien. Als je dagelijks miljarden stukken tekst, audio, foto's en video controleert, kom je er vanzelf wel een keer achter dat je op een zeker moment met triljarden stukjes volstrekt onbruikbaar materieel zit opgescheept.

Ik draai het liever om. Wat doet die dagelijkse, onuitputtelijke stroom aan gedachten met onze vrije gedachten? Zijn we nog wel in staat ons eigen denken in de hand te houden? Of vervallen we steeds vaker in het gemak van het aannemen van andermans meningen? Wordt niet steeds vaker de eerste onzin die zich aanbiedt als 'waarheid' als 'waarheid' aangenomen?

Een weekje geen kranten, tijdschriften, radio, televisie, telefoon en internet. En het liefst geen gezeik van anderen aan je kop. Alleen dan ben je weer even helemaal vrij. Met jouw gedachten. Of je moet al die onzin gewoon weer eens op waarde leren inschatten.