Vaarwel lieve aardbewoners!
De koperen ploert vuurt z'n gemene stralen weer gretig op me af.
"Rotzon!" zeg ik hardop, terwijl ik bescherming zoek op mijn veranda van tropisch hardhout.
Ach, wat zeur ik nou, ik mag niet klagen. Een mooie vriendin, net een idyllisch boerderijtje gekocht, eindelijk leuk werk gevonden. Het leven lacht me toe. Om dat te beseffen zal ik het lot van alle minder fortuinlijke aardbewoners de revue eens laten passeren. Ik pak de krant en lees op de voorpagina over een kredietcrisisje, wat relletjes in Pakistan, een uitslaand brandje en een gezonken vrachtboot.
Maar tot zover het goede nieuws.
Op pagina 2 slaat de schrik me plotseling om het hart. Het staat er echt, in vetgedrukte kapitalen. De laatste kans voor de mensheid! Vandaag is het nu of nooit!
Woensdag werden Ike en Gustav door de klimaatverandering veroorzaakt. Donderdag was het uur U voor het regenwoud. Vrijdag zou de hoeveelheid CO2 in de atmosfeer te groot worden als we niet met z'n allen de auto lieten staan. Zaterdag dreigde er onomkeerbare schade aan onze schone planeet door de stijgende zeespiegel, zondag was het gat in de ozonlaag groter dan ooit en gisteren voer men over de noordpool. En vandaag?
Vandaag worden we allemaal ziek, zwak of misselijk in de broeikas. Het blijkt dit keer de beurt aan een stel bollebozen van de Erasmus universiteit om ons 'onwetende' burgers schrik aan te jagen met het zoveelste atmosferische rampscenario. Na jarenlange studies wisten de genieën te vertellen dat door de opwarming van de aarde per jaar honderden mensen meer zullen overlijden, door hittestress en de ziekte van Lyme, dan nu het geval is. En alsof dat nog niet genoeg is, zullen we ook meer last krijgen van staar, allergische klachten en voedselvergiftiging. Eén van m'n katten duwt voorzichtig de achterdeur open. De warmte van binnen valt als een deken om me heen.
Nadat ik het lieve beestje in bescherming heb genomen tegen de zeer giftige onkruidverdelger die ik zojuist over de tuinbestrating gespoten heb, lees ik het bericht nog eens goed. Wat zie ik daar, weggemoffeld tussen alle 'dramatische gevolgen'? Het bijna achteloze zinnetje lijkt welhaast weg te willen kruipen tussen alle noodkreten. 'Daar staat tegenover dat de sterfte door winterkou mogelijk juist afneemt'. En juist dit zinnetje lijkt me nogal belangrijk. Ten eerste het woordje 'mogelijk'. Hiermee lijkt men de positieve gevolgen van de klimaatverandering te willen afzwakken. 'Positieve gevolgen?', zul je misschien denken, 'daar heb ik nog nooit van gehoord'. Dat zou heel goed kunnen, want objectieve media zijn ver te zoeken in het persklimaat van spanning en sensatie. Ondertussen hoor ik in de verte een auto aankomen. Hoogstwaarschijnlijk m'n vriendin die even een voorraad deo-spuitbussen ging halen bij de buurtsuper.
Dat de aarde opwarmt staat vast, zelfs voor een kritische lezer als ik. Maar als de aarde opwarmt, vallen er niet mogelijk minder doden door de kou, maar er vallen zeker minder doden door de kou. Bovendien is het bekend dat de koudste plekken het sterkste opwarmen. De temperatuur stijgt vooral op het land, in de winter, en in de noordelijke gebieden als Siberië, Canada en de Noordpool. Er zal dus veel minder vorst voorkomen. En dus zal Koning Winter ook minder slachtoffers op z'n geweten hebben. Kort gezegd kunnen we dus vaststellen dat de opwarming van de aarde in de zomer meer sterfgevallen zal veroorzaken, en in de winter minder. Het is belangrijk te weten wat het nettoresultaat is van deze seizoensveranderingen. Dat zal ik je vertellen nadat ik het zojuist gearriveerde pakket folders uit het plastic heb gehaald.
Op elke locatie in de wereld is er een zogenaamde 'optimale temperatuur', waarop het aantal doden minimaal is. Zodra het kouder of warmer wordt dan deze optimale temperatuur, stijgt het aantal doden. Zo is bijvoorbeeld in Scanadinavië de optimale temperatuur zo'n 15 graden Celsius, en in Zuid-Europa rond de 24 graden. Wanneer je al deze optimale temperaturen bekijkt, blijkt dat ze altijd rond de gemiddelde zomertemperatuur liggen. De temperatuur komt dus niet vaak ver boven deze optimale temperatuur uit, maar wel vaak eronder. In de gehele winter bijvoorbeeld. Zo wordt de optimale temperatuur in Helsinki 18 dagen per jaar overschreden, en maar liefst 312 dagen is de temperatuur lager. Het aantal doden door de warmte is ook slechts 298, tegen 1655 doden door de kou.
Nu hoor ik je denken 'ja, logisch dat in Helsinki niet veel mensen van de hitte sterven'. Dan zal het je wellicht verbazen dat ook in Athene minder dan 1400 doden vallen tijdens de 63 dagen waarop de temperatuur boven het optimum ligt, en bijna 8000 in de 251 dagen onder de optimale tempratuur.
Het mag dus best wat warmer worden. Althans, als een mensenleven je aan het hart gaat.
De opwarming van de aarde heeft geen negatieve, maar juist een positieve invloed op de sterftecijfers. Het zijn objectieve aantallen, maar toch zullen we ze nooit tegenkomen in de krant of op het journaal. Alle media verdringen zich op de voorste rij om de vreselijke gevolgen van de klimaatverandering als eerste te mogen brengen, maar geven niet thuis voor het bewijs dat het misschien niet de allerlaatste kans voor de mensheid is. Meten met twee maten heet dat.
Ik pak m'n telefoon, en bel mijn twee maten.
"Zullen we naar het strand gaan vandaag? Er is geen vuiltje aan de lucht."
"Okay, hoe laat gaan we fietsen?"
"Fietsen? We gaan lekker met de auto! Ik wil nog langer leven dan vandaag…."
Ik loop de tuin in en kijk naar boven.
"Sorry…zon!"
