De Neerlandse Vertaaling
Iedereen in ons geweldige kikkerlandje is het gewend om, bijna op automatische wijze, de ondertitels te lezen die anderstalige programma’s er op na houden. Daar is niks mis mee, zo leert men andere talen kennen.
Tenzij deze vertalingen slechter zijn en elke literaire vorm missen. Denk hierbij aan de nieuwe Statenbijbel. De bijbel is toch een boek met een aardige metaforiek en literaire diepgang. Maar tegenwoordig wordt dubbelzinnigheid niet meer gewaardeerd en daarom hebben bijbelkenners dan ook besloten het zo kaal, kil, gevoelloos mogelijk te hertalen. Ik vermoed dan ook dat het gedaan is door atheïsten, zo schamel en fantasieloos als de bepalingen en formuleringen zijn. Maar dit terzijde, vandaag bestrijd ik de verTAALingen van de televisie en krant.
Een zender waarvan het niemand zal opvallen dat ze zich bevinden in de laagste contreien van het vertalen, is natuurlijk onze Neerlandse zender TMF. (De MuziekFabriek = vrij vertaald) Want wanneer men een woord uit het Engels of Frans verkeerd vertaalt, is dit in sommige gevallen nog te overzien. Maar zelfs het Nederlands kan TMF niet goed vertalen! (en niemand is verbaasd) Als nietsvermoedende Neerlandse taalpurist zapte ik enkel door de kanalen heen, om tot stilstand te komen bij TMF, alwaar ik een klein modepopje aanschouwde.
Ik zag de troela in een helikopter, maar door al het lawaai was het fantastische commentaar dat VJ’s van TMF er altijd op nahouden niet hoorbaar. Dit was ook de motivatie om de televisie op TMF te laten staan. De ruis die haar stem overstemde was zeer rustgevend, maar haar oogjes keken moeilijk, pretenderend het leuk te vinden en moeite doend enthousiast te blijven, en ik zag imitatieblije woordjes die bij het verslag hoorden, zonder te hoeven horen welke leugentjes het kleine popje aan het verspreiden was. Heerlijk….Of niet? Eindelijk was ik blij, tevreden met het aanbod van televisie wat TMF mij gaf.
Het is terdege beter dan wanneer je ze hoort praten, en dat doen ze veel, erg veel. Allemaal lijden ze eraan, het ik-ben-wat-mensen-willen-horen-en-zijn syndroom. (Het ziektebeeld in het stadium waarin de VJ’s verkeren is niet zo erg, maar wanneer de egotrip langer duurt, is het mensonterend, zoals lijders zullen worden aangetast in latere stadia van de ziekte)
En zo reilen en zeilen de VJ’s er flink op los bij TMF, klakkeloos aannemend dat ze wel geweldig moeten zijn, anders zou hun smoeltje toch niet op TV zijn? Aannemend dat er wel naar hun geluisterd moet worden, ze zijn immers de gezichten van de jeugd in Nederland? (Even veronderstellend dat het gezicht van de jeugd in Nederland zijn iets goeds en geweldigs is. Wij weten wel beter natuurlijk.)
Maar ze hebben simpelweg geen idee hoezeer zij de degeneratie van de Neerlandse cultuur bewerkstelligen. Maar dat alles verbleekte en vergat ik toen ik eindelijk het geluid van de stilte kon horen, eindelijk geen gebrul en gelal van een van die populistische popjes hoefde aan te horen.
Voor een seconde was ik geheel content met TMF, een ervaring zo fantastisch dat ik het geluid harder zette, om zo te horen hoe de helikopterbladen de woorden van de VJ verscheurden en verhakten tot hapklare lettergrepen die niet meer samen te puzzelen waren tot in een zin. Rust….eindelijk.
Niet dus, de ondertitels sprongen aan. Ik ben dan genoodzaakt om te lezen welke woorden uitgekozen waren om dit item over helikopter vliegen de hemel in te prijzen.
“Wehhhh, dit is cool! Echt insane vet gewoon.” Wehhhh, is iets? Ik dacht bij mijzelf: Wehhhh, ik moet weten wat wehhhh is! Dus pakte ik een Wehhhh-woordenboek, en bladerde naar de ‘W’, om te moeten ontdekken dat Wehhhh helemaal niet bestaat. “Wehhhh”, zei ik bij mezelf, “Das ook lullig.”
Om nog maar te zwijgen van de Engels/Neerlandse samentrekkingen, waar ik een rechtgeaarde fucking hekel aan heb! Even later weer een stukje van dit item, deze keer een beschouwing van de helikoptervlucht onder de roterende rotor van de helikopter, dus nog steeds met ruis. Dus die pop van TMF weer blij doen: “De controls van dit ding zijn echt heel gevoelig, een tikje naar achter en je wordt gelijk gelanseerd.” Gelanseerd, GELANssssssssEERD!? Jezus, behoeft dit nog verder afgezeken te worden? Wat valt hier nog over te zeggen? Geen retoriek zal ik hierop bieden, slechts raad zal ik geven: Nikki, Saar, Valerio, Sacha, asjeblieft, trek dat geld uit om een fatsoenlijke vertaler te vinden, en niet die allochtoon die toevallig binnen kwam lopen met jullie bestelling van de shoarmazaak.
Gaan we verder, want ook de televisiezenders die niet door jongeren in hun greep gehouden worden, maken er een potje van. Zat ik gisteren op RTL 5 te kijken naar xXx, een soort “imitatieBond” met dezelfde slappe grappen, alleen dan gemaakt door een Amerikaan. (Nog erger dan wanneer een Brit het doet) De hoofdpersoon had lichte ruzie met een medewerker van een of andere geheime dienst. Deze medewerker was neergeschoten door de hoofdpersoon met een pijltje waar je niks van voelt maar waardoor wel bloed te zien is. Imitatie moord dus. Niks aan het handje, maar de louche medewerker van de geheime dienst was er boos over. De hoofdpersoon zei: “I had to do what I had to do to get in.” De vertaling liegt er niet om. Wat de hoofdpersoon het liefst wil van de groepering waar hij zich bij aangesloten had, luidt als volgt: “Ik moest bij ze penetreren.”
De gedachte van de vertaler waren op dat moment ergens anders, zo concludeer ik. Voor mensen die zich afvragen wat dan wel het goede woord geweest was: infiltreren.
Ook Nederlandse sensatiekrant het AD doet frivool mee aan de degeneratie van onze cultuur, door melding te maken van een voetballer die op een foto hoog boven een andere voetballer “uit toornt”. Zou iemand me willen vertellen of deze voetballer ergens bovenuit torent, of dat deze voetballer goddelijke krachten bezit waarmee hij zijn toorn laat losbarsten?
Verder valt me op dat veel dingen niet eens vertaald worden, soms slaat men hele zinnen over, waarin overigens wel vrijwel nooit echt interessante dingen vermeld worden, maar toch. Ik pleit ervoor dat we vertalers aan strikte eisen laten voldoen, en niet de eerste de beste mafkees die een beetje Engels spreekt gelijk films laten vertalen. Men zou ook het fatsoen kunnen nemen bij die vertalings-maatschappijen het door iemand anders te laten controleren, om zo dit soort dubbelzinnigheden en ronduit foutieve vertalingen uit te bannen. Als klap op de vuurpijl moet men met rood correctieschrift een streep halen door de carrière van de vertaler bij TMF, die niet eens zijn/haar eigen taal redelijk beheerst. Het zou leuk zijn als de jongeren die TMF veel kijken, er nog wat van opsteken behalve te leren van de VJ’s hoe je het best kan DeepThroaten en de diepste ‘infiltratie’ krijgt tijdens de coïtus (dat betekent in TMF’ Neerlands: neuken). Het is om simpel van te worden, net als de vertalers van de Neerlandse Televisie. Dat weinig mensen tegenwoordig nog proper Neerlands kunnen schrijven is een publiek geheim, maar dit bevordert de schrijfkunsten van de gemiddelde Nederlander zeker niet.
Huilie. foto
Taalverloedering foto
Trouwens, 'hun' in "Aannemend dat er wel naar hun geluisterd moet worden" moet 'hen' zijn, aangezien 'hun' een bezittelijk voornaamwoord is.
Verder een redelijke 'zeikcolumn'
Iets doet me trouwens vermoeden dat je geen letter van de NBV hebt gelezen, anders had je wel geweten dat men hem juist zo veel mogelijk heeft vertaald als literaire tekst.
Jammer. Reken je jezelf hier ook toe? "Neerlands", wat je consequent blijft schrijven, is geen Nederlands woord. Neerlandici, neerlandisme en neerlandistiek wel, maar "Neerlands" betekent niets. En met 'proper' bedoel je in deze context waarschijnlijk "juist" of "correct". Misschien ben je in de war met het Engelse "proper". Over taalverloedering gesproken.
Nogmaals, jammer. Je komt over als iemand die wil zeuren en daarvoor een hoop dure woorden en zinnen wilt gebruiken.
Het is af en toe tenenkrommend om te lezen hoe slecht de ondertiteling bij een film soms is, helemaal als het gaat om bepaalde uitdrukkingen waarbij de betekenis schijnbaar niet bekend is bij de "vertaler".
Soms is het ook wel weer ronduit komisch als je er gewoon een avondje voor gaat zitten om ze er 1 voor 1 uit te pikken.
Toch is dit nog altijd beter dan het alternatief van onze oosterburen, nl. nasynchronisatie. "ET nach hause telefonieren" was een regelrechte dijenkletser, maar bij het zien van de titel "Ich weiss was du letsten sommer getan hast" hoefde ik de film al niet meer te zien.
Meer informatie op www.bazbo.net
Kijk, daar ben ik het helemaal mee eens. De verloedering van de Nederlandse taal moet tot stoppen gebracht worden.
Dat is toch een Germanisme?
foto
Meer informatie op www.bazbo.net
Wat die ondertiteling betreft... tsja, sommige mensen doen hun werk gewoon niet goed, maar om er een column over te schrijven...
Het kost me bijvoorbeeld vaak moeite om 'blog-Nederlands' te lezen. Ik realiseer me (pijnlijk) dat ik ook niet altijd foutloos schrijf, maar ik doe wel mijn best, dat geldt zo te merken niet voor iedereen (indien wel, dan mijn excuus en oprechte deelneming).
De eeuwige kritiek op ondertiteling verdient wel enige nuance. Het is best lastig om synchroon met de gesproken Engelse tekst een goede Nederlandse vertaling te presenteren. Engels is namelijk een veel compactere taal dan Nederlands, nog los van onvertaalbaar idioom en woordspelingen. Ik heb ook vaak kromme tenen, maar realiseer me (meestal) dat ik lang niet altijd een beter en even beknopt alternatief kan bieden. Als je dan ook weet hoe belachelijk slecht ondertitelaars betaald worden, is enig begrip voor hun slordigheid op zijn plaats.
Maar begrip voor vertaalproblemen excuseert taalfouten in ondertiteling natuurlijk niet.
Nee, het ergste is nog dat mensen het vaak niet eens door hebben dat een film verkeerd is ondertiteld. foto
Daar moest ik aan denken toen ik dit had gelezen.
Als je een Nederlandse tekst ziet uit 1800 is hij nauwelijks te lezen. Termen zijn van betekenis veranderd. Je houdt het niet tegen. Maar taalkundige Jet Westra zei het het mooist:
'De discussie over de verloedering van de Nederlandse taal loopt al 200 jaar, maar wordt naar ieders mening nog steeds in het Nederlands gevoerd.'
Maar de grammaticaregels volgen de spreektaal, niet andersom. Had het gebruik van 'hun' in de positie van het persoonlijk voornaamwoord doorgezet, dan was het als vanzelf opgenomen in ons taalgevoel en had het nu niet meer aangevoeld als een fout.
Dat bedoelde ik eigenlijk meer met het voorbeeld uit het Afrikaans. Niet dat wij dat ook zo moeten doen, maar dat het daar normale spreektaal is geworden, met als gevolg dat de grammaticaregels zich ook hebben aangepast.
Nu zullen met het onderwijsniveau in Nederland, dat soort extremen niet zo snel voorkomen, maar ik kan het niet anders zien dan taalverandering, als het zou gebeuren. Er vandert niets aan de betekenis en er verdwijnt niets uit de Nederlandse taal. Dus verloedering kan ik het met de beste wil van de wereld niet noemen.
We krikken het aantal reacties onder deze column trouwens wel leuk op zo met z'n tweetjes. foto
Taal is een communicatiemiddel en zolang we elkaar begrijpen, is er niets aan de hand. Een typfout maken, kan iedereen overkomen maar om de drie woorden blunderen of gewoon niet weten hoe werkwoorden vervoegd moeten worden, vind ik niet acceptabel. Weblogs zijn volkomen onleesbaar geworden als het geschreven wordt in een soort russisch lettertype of als gsm-taal wordt gebruikt. Wat is dan nog de zin van communiceren?
Op scholen wordt allerbelabberdst les gegeven in het vak Nederlandse taal. In de 13 jaar dat mijn zoon basis- en middelbaar onderwijs heeft genoten, heb ik van de betreffende scholen niet één foutloze brief of memo ontvangen.
Daar ligt de eerste oorzaak dat jongeren die van de middelbare school komen en naar hbo of universiteit willen doorstromen, geweigerd worden vanwege hun slechte kennis van de Nederlandse taal. De tweede oorzaak is, dat ze er zelf absoluut geen moeite voor doen om het behoorlijk te spreken en te schrijven. "Lekker belangrijk" of "boeiuh" is dan steevast het knullige antwoord.
Zoals je stelt: "Aannemend dat er wel naar hun geluisterd moet worden, ze zijn immers de gezichten van de jeugd in Nederland?"
Moet dat niet "aannemend dat er wel naar hen geluisterd moet worden" zijn?
Moet inderdaad wel toegeven dat de kwaliteit van spelling in ondertiteling en in kranten onder de maat ligt (zo werd een keer het engelse woord "goo" als "brei" vertaald -> dat behoort nog altijd "brij" te zijn). Maar ook de spelling onder de (gewone) mensen is tenenkrommend en ronduit slecht. d's, t's en/of dt's plaatsen waar nodig wordt ook niet meer volgens de kofschip of xfokschaap regels gedaan. Het gebrek aan degelijke interpunctie en grammatica is ook afschuwelijk, in kranten en op televisie.
Zoals eerder al iemand zei, ook brieven van lagere (en middelbare) scholen zitten bomvol spel- en schrijffouten. En dat zijn dan de mensen die jouw kinderen fatsoenlijk nederlands zeggen te leren? Mijn dochter van 14 kan ook geen enkele zin zonder fouten opstellen. "Ja, maar zo heb ik het geleerd op school," zegt ze dan. Laat staan dat ze haar pen fatsoenlijk vast kan houden.
Jammer dat het tegenwoordig niet belangrijk genoeg meer is om je zaken op orde te hebben en net te doen alsof je je lagere school hebt afgemaakt (niet aan Columnist gericht, hoor).
Het niveau van taalkennis in NL ligt zwaar onder de maat, alsof het niet meer belangrijk is.
Taalverloedering is een ernstige zaak, als je het mij vraagt. En persoonlijk denk ik dat het groene boekje daar een essentiële rol in heeft gespeeld.
Het niveau IS onder de maat of het LIGT onder vuur. Dat kan zelfs tegelijkertijd, maar niet in één zin.
Jouw verwarring komt wellicht door de bijbelse uitdrukking van 'je licht onder de korenmaat houden' (uit de bergrede dacht ik) maar dat betekent iets heel anders. Het zou dan ook 'licht' ipv 'ligt' zijn.
Om te kunnen reageren moet je zijn ingelogd op FOK.nl. Als je nog geen account hebt kun je gratis een FOK!account aanmaken