Maurice de Hond: Rutte-III duurt geen vier jaar

Het nieuwe kabinet dat binnenkort aantreedt, zal de rit waarschijnlijk niet uitzitten. Dat verwacht opiniepeiler Maurice de Hond. De onderlinge verschillen en de versnipperde achterban ziet hij als de voornaamste oorzaken.

De komende coalitie bestaat uit meer partijen dan normaal en dan ook nog partijen die op relevante punten ver van elkaar af staan. Dat maakt de kans groot dat ze snel veel kiezers zullen verliezen. Dat zal al aan het licht komen bij de gemeenteraadsverkiezingen in 2018 en de Provinciale Statenverkiezingen in 2019, meent hij.

De Hond legde 35 stellingen voor aan zijn panel, over thema's die in de komende regeerperiode actueel zijn. Bij een aanzienlijk aantal van deze stellingen zijn behoorlijke verschillen te zien tussen de coalitiepartijen. De zeven meest in het oog springende voorbeelden:

  1. Eigen Risico omlaag: CDA 73% voor, D66 maar 47%
  2. Euthanasiewet verruimen: VVD en D66 ongeveer 80% voor, CU slechts 6%
  3. Privacy inperken om terrorisme te bestrijden: VVD 81% voor, D66 maar 49%
  4. Softdrugs legaliseren: D66 85% voor, CU slechts 21%
  5. Belasting topinkomens omhoog: CU 78% voor, VVD maar (of: toch nog) 24%
  6. Minder vluchtelingen opvangen: VVD 64% voor, D66 maar 12%
  7. Ontslagrecht versoepelen: VVD en D66 ruim de helft voor, CU maar 8%

Versnippering
Er valt nog iets anders op aan de gepeilde percentages: kiezers staan niet meer als een blok achter alle standpunten van hun eigen partij (anders zouden er veel meer scores in de buurt van de 0 en de 100 zijn). Alleen bij extreme partijen en extreme standpunten zie je dergelijke scores: de PVV bij vluchtelingen, de SGP bij euthanasie en SP/50Plus bij terugkeren naar het Ziekenfonds. "Het principe van de politieke partij past niet meer bij de hybride opvattingen van de moderne mens", aldus De Hond zondag in een uitgebreide analyse. 

Uit zijn cijfers blijkt dat sinds de verkiezingen van 1994, waar het enorme verlies voor het CDA leidde tot het eerste paarse kabinet, het aantal trouwe kiezers behoorlijk is gedaald. De coalitie van Rutte-II verloor bijna 25%, en dat is geen uitzondering in Nederland. Wel in Europa overigens, alhoewel de meest recente bondsdagverkiezingen in Duitsland enigszins een trendbreuk zijn.

Hij vindt dat partijen meer hadden moeten doen om de binding met kiezers vast te houden. Dat ze dat niet hebben gedaan, heeft ertoe geleid dat kiezers het gevoel hebben dat ze door politiek en bestuur worden genegeerd. "Zolang men dat in Den Haag niet beseft (..) zal het in slow motion onderuitgaan van ons parlementaire stelsel voortduren." Goed nieuws voor Thierry Baudet dus.

De Hond somber over levensduur Rutte III
De Hond somber over levensduur Rutte III (Foto: ANP)