Nobelprijs overvalt Vargas Llosa
De Peruaanse schrijver Mario Vargas Llosa voelt zich overvallen door de Nobelprijs voor literatuur. Zijn naam was vaak gevallen als potentiële winnaar, maar de laatste jaren niet meer.
"Het is volkomen onverwacht, een echte verrassing", zei hij donderdag tegen verslaggevers in New York. Hij zei veertig minuten te hebben gewacht om het nieuws tot zich te laten doordringen. Uiteindelijk voelt het als een erkenning van een beroep dat hem het gevoel geeft 'een burger van de wereld' te zijn. Ook grapte hij dat hij nu eindelijk naar Zweden kan reizen 'zonder de verdenking op mij te laden dat ik aan het lobbyen ben voor een prijs'.
De 74-jarige schrijver kreeg de Nobelprijs voor 'het in kaart brengen van machtsstructuren en zijn scherpe beelden van verzet, opstand en nederlaag van het individu'. Hij heeft meer dan dertig romans, toneelstukken en essays achter zijn naam staan, onder meer 'De oorlog van het einde van de wereld' en 'Het groene huis'. In 1995 kreeg hij de Cervantesprijs, de belangrijkste literaire prijs in de Spaanstalige wereld. Hij is de eerste Latijns-Amerikaanse auteur die de Nobelprijs voor de literatuur wint sinds de Colombiaan Gabriel García Márquez in 1982.
Vargas Llosa brak in 1960 internationaal door met de roman 'De stad en de honden'. Hij heeft in verschillende landen gewoond, maar nooit de banden met Peru verbroken. Hij volgt de ontwikkelingen in zijn geboorteland op de voet en laat zijn verhalen zich daar ook afspelen. Maar als schrijver 'voel ik mij als een burger van de wereld'.
"Niet op één plek opgesloten zijn, heeft mijn visie op de wereld zeer verrijkt en ook mijn idee van wat literatuur moet zijn", zei hij. "Niet opgesloten, provinciaals of regionaal, maar universeel, ook al heeft het diepe wortels op één plek."
Als jongeling was Vargas Llosa uitgesproken links, maar later omarmde hij het vrijemarktkapitalisme, iets wat hem van veel Latijns-Amerikaanse intellectuelen vervreemdde. In 1990 deed hij vergeefs een gooi naar het presidentschap in Peru, met de belofte falende staatsbedrijven af te stoten en vrijemarkthervormingen door te voeren.
Het was nooit zijn ambitie om de politiek in te gaan, zei Vargas Llosa, maar de gierende inflatie en andere problemen in Peru baarden hem zorgen. "Ik vind dat het de plicht van een schrijver is om zich in het publieke debat te mengen."
Mario Vargas Llosa (Foto: Novum)
