Nobelprijs scheikunde naar Japanners en Amerikaan
De Nobelprijs voor scheikunde 2010 is woensdag toegekend aan de Japanners Ei-ichi Negishi en Akira Suzuki en de Amerikaan Richard Heck. De Koninklijke Zweedse Academie van Wetenschappen zei dat de drie worden onderscheiden omdat hun werk heeft geleid tot de ontwikkeling van een chemische methode waarmee wetenschappers kankermedicijnen kunnen testen en waarmee dunnere computerschermen kunnen worden gemaakt.
De Academie noemde de ontwikkeling van 'palladium-gekatalyseerde koppelingsreacties in organische systemen' een van de meest verfijnde methodes die scheikundigen tegenwoordig ter beschikking staat. Wereldwijd gebruiken onderzoekers deze methode, maar ook 'in de commerciële productie van bijvoorbeeld medicijnen en moleculen die in de elektronica-industrie worden toegepast', aldus het Nobelprijscomité.
Heck (79) is emeritus hoogleraar van de Universiteit van Delaware, Negishi (75) is hoogleraar scheikunde aan de Purdue Universiteit in West Lafayette, in de Amerikaanse staat Indiana, en Suzuki (80) is hoogleraar aan de Hokkaido Universiteit in het Japanse Sapporo.
De wetenschappelijke methode die de drie gelauwerden ontwikkelden wordt gebruikt om op kunstmatige wijze stoffen te produceren die mogelijk kankercellen kunnen doden. Dergelijke stoffen komen van nature voor in in zee levende sponzen. Of deze stoffen als bruikbaar medicijn kunnen dienen, moeten tests uitwijzen. Ook andere medicijnen worden met behulp van de methode ontwikkeld.
De elektronica-industrie gebruikt palladium-gekatalyseerde koppelingsreacties om lichtuitstralende diodes (LED-verlichting) te fabriceren die worden toegepast in ultradunne monitoren.
Aan de prijs is een bedrag van tien miljoen kroon (ruim een miljoen euro) verbonden. De prijs wordt in december in Stockholm uitgereikt. De winnaars van de Nobelprijzen voor literatuur en de vrede worden respectievelijk donderdag en vrijdag bekendgemaakt. Wie de Nobelprijs voor economie heeft gewonnen wordt op 11 oktober wereldkundig gemaakt.
