Minder zinloos geweld deze zomer

De vraag stellen brengt eigenlijk al wat verlegenheid mee. Want zinloos geweld zou er helemaal niet moeten zijn.Het zou dus ook niet moeten opvallen als het afwezig is. Maar als je uitgaat van wat de vorige zomers realiteit was, kun je dan toch spreken van een afname? Is er sprake van een 'rustige zomer' in het uitgaansleven? We leggen de vraag voor aan de Stichting Tegen Zinloos Geweld, bekend van het logo met het lieveheersbeestje.
"Ja, als je het zo vraagt, dan kan ik dat wel bevestigen", zegt woordvoerder Katy de Bruijne van de stichting. "Het is wel wat rustiger dan voorgaande jaren. Al speelt ook mee dat niet langer iedere vorm van geweld automatisch nieuws oplevert. Want de agressie in de openbare ruimtes en met name in het uitgaansleven is er echt nog wel. Alleen: dat valt niet altijd onder de noemer van zinloos geweld."

"De vechtpartijen, het in elkaar geslagen worden in het uitgaansleven, dat is er allemaal wel, en de informatie daarover bereikt ons ook wel, maar het wordt toch ook vaak gezien als iets dat er bijhoort. Iets dat er niet zou moeten zijn, maar er als bijverschijnsel van het uitgaan toch altijd wel weer is. En dat is voor een deel ook altijd zo geweest." Proportionele agressie, als begeleidend verschijnsel bij het uitgaansleven, kortom, kun je, of je dat nou wilt of niet, als 'redelijk normaal' typeren.

Geen excessen
Maar met dat in het achterhoofd, kun je als het gaat om het vóórkomen van zinloos geweld, toch spreken van een 'rustige zomer'. Het is een vervelende term, maar hoe moet je het anders zeggen? "Je kunt ook zeggen dat er zich deze zomer geen excessen voorgedaan hebben", vult De Bruijne aan. "Die indruk hebben wij wel, en zo ver onze informatie reikt is het ook zo. De aanleiding voor het geweld in Rotterdam bijvoorbeeld, waarbij enkele dagen geleden mensen zijn neergeschoten, ligt in een andere sfeer dan die van zinloos geweld."

Het is niet eenvoudig een grens aan te brengen tussen 'normaal uitgaansgeweld' aan de ene kant en 'excessen' aan de andere. Wanneer wordt geweld een excessief, zodat je van zinloos geweld gaat spreken? De Bruijne: "Dat zijn die hele schokkende voorvallen, waarbij er ook geen redelijke verklaring voor het geweld is. Dat zijn de excessen. Dat is zinloos geweld."

Maar praten over een 'rustige zomer' mag niet afleiden van het feit dat er nog steeds "gigantisch veel agressie" in onze maatschappij is, zegt de woordvoerder. "Het probleem is er echt wel. En die agressie blijft ook een probleem. In het verkeer, in het openbaar vervoer, in de openbare beroepen bij de ambtenaren: er hoeft soms maar iets te gebeuren om geweld los te maken. En dat kunnen ook gewone huismoeders zijn die agressief worden omdat iets in het verkeersgedrag van een ander ze in het verkeerde keelgat schiet. Het zijn niet altijd voorspelbare situaties waar je het zou verwachten."

Mentaliteit
Aan welke verklaring denkt de stichting voor deze relatief rustige zomer? De Bruijne: "Ik denk zelf gewoon, heel simpel, aan het mooie weer. Het zou me niks verbazen als dat een reden is. De mensen zijn er vrolijker van, ze nemen de dingen wat makkelijker op. Het is ook wel aangetoond dat zon tot een beter humeur leidt. De mensen zijn gewoon in een betere bui."

Kun je niet ook veronderstellen dat het werk van de stichting zelf effectief geweest is? De strijd tegen zinloos geweld - via kranten, televisie, website (www.zinloosgeweld.nl), aanplakposters en wat nog niet meer - begint wellicht vruchten af te werpen. "Ik hoop het", reageert Katy de Bruijne voorzichtig. "Het kan, dat het tij begint te keren en dat de mentaliteit van de mensen verbetert. Maar vooralsnog ga ik eerder uit van het weer als verklaring. Als je te vroeg juicht, kun je later gemakkelijk het lid op de neus krijgen. En daar zit ik niet op te wachten."