[Day 65 jaar] Opblaastanks en nepdivisies
Een vijand op het verkeerde been zetten is altijd een vast onderdeel van een militaire operatie, maar nog nooit is dit zo massaal en met zo veel succes uitgevoerd als voorafgaand aan de landing in Normandië. De naam van deze groots opgezette misleidingsoperatie was Bodyguard. Het hoofddoel was om Duitse troepen vast te houden op plaatsen ver van de werkelijke invasieplek en hen te doen denken dat de landing in Normandië een afleiding was voor de werkelijke invasie die enkele weken later zou komen. De operatie was onderverdeeld in diverse kleinere operaties waarvan Fortitude de grootste was.
Fortitude was opgedeeld in meerdere onderdelen. Fortitude North moest de Duitsers doen denken dat een geallieerde landing plaats zou vinden in Noorwegen. Fortitude South behelsde een zogenaamde geallieerde landing op de kust van het Franse departement Pas-de-Calais. Deze operatie bestond uit twee delen: Fortitude South I vond voorafgaand aan de werkelijke landing in Normandië plaats, Fortitude South II erna. Het voornaamste doel was om de Duitse troepen weg te houden uit Normandië door hen te doen denken dat de landing op 6 juni een misleiding was voor een latere landing in Pas-de-Calais.
Het gehele misleidingplan draaide om een niet bestaand leger dat de landing in Pas-de-Calais zou ondernemen, geleid door generaal George Patton. Hij werd door het Duitse opperbevel gezien als één van de meest briljante generaals van de geallieerden. Patton was echter tijdelijk op non-actief gezet doordat hij twee soldaten had geslagen die psychisch ingestort waren als gevolg van shellshock. Het denkbeeldige leger van Patton werd aangeduid als de First US Army Group, afgekort FUSAG. Dit op papier gigantische leger was in het zuiden van Engeland gelegerd en bestond uit een groot aantal niet bestaande eenheden. Namaakkampen, opblaasbare tanks en landingsvoertuigen moesten de indruk wekken dat de troepen zich verzamelden voor de oversteek naar Pas-de-Calais. Dubbelspionnen werden ingezet om informatie over deze zogenaamde troepenverzameling aan de Duitse inlichtingendiensten over te brengen.
Niet alleen dubbelspionnen, maar ook het radioverkeer speelde een belangrijke rol. Verzonnen berichten over de activiteiten van allerlei divisies in Groot-Brittannië werden de lucht in gestuurd. Dan waren er ook nog de dummipoppen die aan parachutes neergelaten werden in Pas-de-Calais. Om Duitsland op het verkeerde been te zetten wat betreft het tijdstip van de landing gebruikte men zelfs een acteur die sterk op Bernard Montgomery leek. Deze acteur ging eind mei 1944 naar Gibraltar voor besprekingen, terwijl de echte Montgomery op dat moment het bevel voerde over de 21ste legergroep die de werkelijke landing zou uitvoeren.
De misleidingsactie had succes, want zelfs toen de geallieerde troepen landden in Normandië dacht het Duitse opperbevel dat dit de voorbode was van een veel grotere landing in Pas-de-Calais. In de eerste dagen na de landing in Normandië werden daarom vanuit Pas-de-Calais geen troepen weggehaald en naar Normandië gestuurd. Fortitude South II ging van start nadat de geallieerden geland waren. Het doel was om de Duitsers te doen geloven dat de werkelijke aanval , uitgevoerd door de fictieve First US Army Group, 45 dagen na D-Day zou volgen in Pas-de-Calais. 260 opblaasbare landingsvaartuigen werden ingezet en moesten door Duitse verkenningsvluchten ontdekt worden. Ook nu werden dubbelspionnen en het radioverkeer ingezet om verwarring te zaaien.
Pas op het moment dat de geallieerden stevig voet aan land hadden in Normandië drong het tot de Duitsers door dat een landing in Pas-de-Calais niet verwacht hoefde te worden. De slag om Normandië was toen eigenlijk al verloren voor Duitsland. Duitsland was nog nooit zo blind geweest op inlichtingengebied als voor en na D-Day. De geallieerden hebben gedurende vele maanden een leger van een miljoen man, 5000 schepen en een gigantische luchtvloot verborgen weten te houden. Zelfs toen deze armada in beweging kwam, zag Duitsland hierin niet het hoofdgevaar. Tot op heden zijn de diverse documenten en rapporten over operatie Bodyguard nog steeds geheim. Tegenwoordig is deze grootste misleidingsoperatie nog altijd leerstof op de Amerikaanse officiersopleiding. Deels dankzij het succes van dit misleidingplan kon de landing in Normandië slagen.
Manschappen tillen een opblaasbare tank op.Meer informatie over operatie Bodyguard is te vinden op www.go2war2.nl. Daar lees je bijvoorbeeld ook over operatie Zeppelin, het deel van Bodyguard dat de Duitsers moest doen denken dat de geallieerden zouden landen in Griekenland en op de Balkan.
