Boek: Witte Onschuld - Leena Lehtolainen

Abondi (admiral_r2d2)
De sfeer in Witte Onschuld doet behoorlijk aan de jaren zeventig denken. Of dat ligt aan de schrijfster of aan de cultuur van Finland weet ik niet, maar pro-natuur-demonstraties en communes doen voor mijn gevoel een beetje gedateerd aan. Met name het feministische gedachtengoed wordt ongewoon serieus genomen: Kallio heeft ernstige twijfels of een man en een kind haar vrijheid niet teveel inperken, en ze moet zich als enige vrouw bij de politie iedere dag weer bewijzen. Al word ik door dit boek niet echt overtuigd van het gelijk van de feministen, want de professionele carrièrevrouw Maria Kallio komt meestal niet zo heel erg professioneel over. Ze is niet in staat om een planning te maken, ze laat vooroordelen haar werk beïnvloeden, en de manier waarop ze haar zaken aanpakt komt nogal amateuristisch over.

Een concreet voorbeeld: Als Aira Rosberg opbelt met de mededeling dat Elina sinds gisteravond verdwenen is, antwoordt Kallio dat ze niet kunnen gaan zoeken naar een volwassene die nog maar zo kort weg is, en dat Aira nog maar eens moet bellen als Elina de volgende dag nog niet terug is. Als dat inderdaad het geval blijkt, zegt Kallio dat verdwijningen geen zaak zijn voor de recherche maar voor de geuniformeerde dienst – waarom heeft ze Aira niet gelijk naar de juiste mensen doorverwezen? Later die dag gaat ze dan toch nog langs op Rosberga en krijgt aanwijzingen die haar zeer bezorgd stemmen. Elina heeft bijvoorbeeld haar schoenen, jas en belangrijke medicijnen niet bij zich en is dus blijkbaar niet gepland weggegaan. Ze geeft die informatie echter niet door aan de geuniformeerde dienst, en onderneemt verder zelf ook geen enkele actie, tot Elina de volgende dag dood gevonden wordt door een skiër. Als ik vermist werd, zou ik niet graag willen dat mijn zaak onderzocht werd door Maria Kallio.

De indruk van incompetentie wordt nog verder versterkt doordat Kallio’s privéleven nogal prominent aanwezig is. Aan de ene kant maakt het beschrijven van persoonlijke gevoelens een personage natuurlijk herkenbaar en symphatiek, en Kallio is inderdaad een geloofwaardig, levensecht karakter. Aan de andere kant vind ik een rechercheur die tijdens verhoren voortdurend over haar persoonlijke opvattingen zit te filosoferen – mag ik het zeggen? – nogal een doos.

Een andere bron van irritatie is het karakter Pertsa, de collega van Kallio. Ik kan me eerlijk gezegd niet voorstellen dat er mensen bestaan zoals deze man, die 24 uur per dag bezig is met het systematisch beledigen en tegenwerken van werkelijk iedereen in zijn omgeving. Halverwege het boek begon Lehtolainen dat misschien ook te denken, dus gaf ze hem een excuus in de vorm van een vervelende ex-vrouw. Tegen wie hij dan ook fijn een potje gaat staan schelden, om daarna weer verder te gaan met drinken, klieren en het maken van zogenaamd foute rechtse opmerkingen.

Het eigenlijke moordverhaal (ja, het raakt af en toe wat op de achtergrond) is redelijk, maar niet wereldschokkend. Alle vereisten zijn aanwezig: excentrieke verdachten, lekke alibi’s, en duistere geheimen uit de vroege jeugd. De ontknoping is voldoende verrassend en voldoende logisch, al komt hij wel behoorlijk uit de lucht vallen. Ik vind het altijd fijn als er wat aanwijzingen zijn zodat ik zelf mee kan puzzelen, maar in dit geval is het niet eens duidelijk hoe Kallio er zelf achter is gekomen, laat staan hoe de lezer het had moeten weten.

Als whodunnit onderscheidt Witte Onschuld zich niet van andere detectives. De rechercheur zelf wekt weinig respect op. Een inzicht in het leven van de moderne vrouw geeft het boek ook niet, omdat de moderne Finse vrouw zoals die hier beschreven wordt, meer weg heeft van de Nederlandse vrouw in de jaren tachtig. En dan nog wat. De titel, Witte Onschuld. Wie mij kan vertellen wie er onschuldig is (en waarom die wit is) mag het zeggen.



Titel: Witte Onschuld
Schrijver: Leena Lehtolainen
Oorspronkelijke titel: Luminainen
Vertaling:Annemarie Raas
Uitgeverij: Signature / A.W. Bruna Uitgevers
ISBN: 90-5672-064-3
Pagina’s: 296
Prijs: 19,95