Concert Review / Interview Spinvis

Spinvis en Nieuwegein
Wie op zoek gaat naar de voedingsbodem voor de teksten en muziek van Spinvis, komt terecht in Nieuwegein. Want daar woont De Jong, samen met zijn vrouw en kinderen. 'Ik heb ooit een liedje gemaakt dat heette Waar zou dat zijn, New York of Nieuwegein? Het is dus Nieuwegein geworden, maar ook een klein beetje New York, want ik ben er heel eind mee gekomen.' Die omgeving klinkt door op het album, getuige alleen al de titel van het nummer Herfst en Nieuwegein. 'Ik heb alles thuis opgenomen. En dat heb ik ook geprobeerd als een soort dagboek van geluiden te laten doorklinken in de liedjes. Als je goed luistert hoor je af en toe een brommer voorbij komen en mijn kinderen die aan het ruziën zijn. Mijn kinderen zijn er ook vaak bij terwijl de nummers groeien. Ik zit dan wat te prutsen en dan komen ze naar boven: Goh, je hebt dat veranderd. Ik vond dat andere toch mooier. De omgeving wordt zo vanzelf onderdeel van de muziek.'

AOW-muzikanten
Dat Spinvis populair is, is goed af te meten aan de ruim van tevoren uitverkochte optredens, zo ook vanavond in Tivoli. En toch is het Spinvis-concert niet te vergelijken met de plaat. 'Vergeet de plaat als je Spinvis live komt bekijken. Want het is niet de plaat die je te horen krijgt. Ik heb al die nummers uit elkaar getrokken, herschreven en alle partijen opnieuw gearrangeerd. Er blijft weinig over van hoe Spinvis op album klinkt. Ja, ik zing het en de melodie en de tekst zijn nog hetzelfde. Iemand zei laatst zelfs het is bijna geen popmuziek meer. Ik zag laatst Moby nog, die had gewoon een datje. En er stonden mooie modellen op het podium te doen alsof ze speelden. Het had ook gekund, met Spinvis, maar voor mij moet het avontuur zijn.'

Menselijke sample
Toch houdt De Jong ook tijdens het live-avontuur graag zelf de touwtjes in handen. Het psychedelische, warme jaren 70-geluid van op de plaat probeert De Jong te 'samplen' door zich te omringen met muzikanten uit die tijd, die inmiddels aanspraak kunnen maken op een AOW-uitkering. De Jong: 'De mensen waarmee ik nu speel zijn muzikanten met een open geest. Han de Reijziger bijvoorbeeld, nu een oude man, maar die zat dus wel begin zeventiger jaren als jonge man bij de radio. Hij heeft Pink Floyd en Soft Machine nog opgenomen, hij zat er middenin. De grote bands die mij hebben gevormd, die psychedelische muziek heeft hij gewoon opgenomen! Het is dus een stuk geschiedenis wat je even sampled. Ik wilde graag live spelen met oudere muzikanten vanwege hun hele geschiedenis. Neem Louis Debij, dat is de drummer uit de band van Boudewijn de Groot. Je kan ook drummers vinden die hetzelfde kunnen, maar dit is the real thing.'

Hoe goed het bandgevoel ook is, hoezeer de band Spinvis zich ook ontwikkelt tijdens de tournee, als het straks in mei allemaal weer achter de rug is dan gaat Spinvis gewoon weer terug de zolderkamer op. 'Ik vind een band te beperkt, het blijft je beperken in je kleur. Ik heb geprobeerd op de plaat met een zo breed mogelijk palet te werken. Het orkest is gewoon een manier om die nummers uit te voeren. Spinvis is en blijft een soort computerlaboratorium dat zich in mijn kop afspeelt.' Toch zal het avontuur van blijvende invloed zijn op de totstandkoming van het tweede Spinvis-album: 'Harp en vibrafoon is een combinatie die je veel in Disney films tegenkomt, en dat blijft toch wel heel toverachtig. Ik heb trouwens wel al heel veel gesampled van hen. En dat gaat zeker mee naar de tweede plaat. Er komt van alles uit voort. Maar Spinvis blijft Spinvis, alleen op een zolderkamertje.'