Boek Review: Paviljoen Eikman

Hoe misleidend een omslag soms kan zijn, bewijst het truttige omslag van Paviljoen Eikman. Een sepiafoto van een zoenende man en vrouw, tot hun midden omringd door de zee. Zo'n nietszeggende, romantische foto die bij menig twaalfjarig meisje aan de muur hangt. Een omslag met de uitstraling van een roman voor bejaarden. In de trein kun je het boek maar beter met het omslag op je benen leggen, anders bestormt een bataljon oma's je om eens lekker te keuvelen over lectuur. Als stoere man krab je je even achter de oren voordat je met Paviljoen Eikman in lezen uitbarst. Even doorbijten dus, heren.

Hoe stijf het omslag ook is, het gaat natuurlijk om de inhoud, en bij Paviljoen Eikman is dat maar goed ook. De promotietekst belooft een roman over volwassen worden in een grillige, veeleisende wereld. En dat is herkenbaar. Want hoeveel twintigers worstelen niet met dit thema? Studeren, dromen nastreven, werken, ouder worden, steeds meer dingen worden er van je verwacht en steeds meer vraag je je af wat voor klote wereld dit bij vlagen is. Dan raak je af en toe de dunne scheidslijn tussen waan en werkelijkheid kwijt.

Paviljoen Eikman is de debuutroman van Elise van Kleef en gaat over de twintigjarige toneelacademiestudente Eva, die wordt opgenomen in de kliniek Paviljoen Eikman. Elise van Kleef geeft de lezer een indringende kijk in de verstoorde bovenkamer van Eva, waar ratio het heeft afgelegd tegen de illusie. Als Eva wordt opgenomen in Paviljoen Eikman is ze de draad volkomen kwijt. 'Weet jij eigelijk wel waar je bent?'. Nee! Ik weet het niet. (Ik weet het wel!). Maar jij hoort hier niet! Je bent hier binnengelopen, je bent als dokter verkleed! Artsen, behandelaars en therapeuten buigen zich over haar. Omringd door meedogenloze lotgenoten vult Eva haar tijd met therapieën en wachten. Wachten om de tijd te doden. Surrealistisch waanbeelden achtervolgen haar dag en nacht. Telkens schichtig, telkens angstig voor zichzelf.

Van Paviljoen Eikman word je niet bepaald vrolijk, zeker niet als tijdens het lezen steeds meer bladeren van de bomen vallen en er een zeurende regen valt. In een eenvoudige stijl laat Elise van Kleef de lezer meedeinen op de curve van ups en downs, die hoort bij depressiviteit. Hoe goed het af en toe ook gaat met Eva, het is net zo snel weer voorbij. Vriendjes verdwijnen even vlug als ze kwamen opduiken, vaak begrijpt niemand haar. En Eva wordt banger en banger, mede dankzij de hallucinerende werking van medicijnen, die je als lezer letterlijk meemaakt.

In sommige hoofdstukken neemt Elise van Kleef de lezer letterlijk bij de keel. Het indringende ik-perspectief werkt beklemmend. De lezer deelt de somberheid van Eva. Het verstijfd zijn van angst, het niet kunnen en willen praten. Het eindeloos moe zijn. Te moe om te lopen, te moe om te eten. Niet in staat zijn ook maar één ding van het leven de moeite waar te vinden. Het klampt de lezer aan, en dat is een grote verdienste van het directe schrijven van Elise van Kleef.

Paviljoen Eikman is een aangrijpende roman, die een sobere schets geeft van depressiviteit en de waanzin van therapieën en klinieken. Geen vrolijke roman, dus laat die herfst nu maar vlug weer voorbij zijn.

Paviljoen Eikman
Auteur(s): Kleef, Elise van
Uitvoering: paperback, 304 pagina's
ISBN: 9025405452
Prijs: euro 16,50
Uitgeverij: Contact