Netanyahu: 'geen tweestaten-oplossing, wil totale controle over Palestijns gebied'

De Israëlische premier Benjamin Netanyahu zegt dat hij de Verenigde Staten heeft verteld dat hij tegen de oprichting van een Palestijnse staat is zodra het conflict in Gaza is beëindigd.

In een persconferentie zwoer Netanyahu dat hij het offensief in Gaza zou voortzetten "tot de volledige overwinning": de vernietiging van Hamas en de terugkeer van de overgebleven Israëlische gijzelaars, eraan toevoegend dat dit "nog vele maanden" zou kunnen duren.

Met bijna 25.000 gedode Palestijnen in Gaza, volgens het Hamas-ministerie van Gezondheid, staat Israël onder grote druk om zijn offensief te staken en zinvolle gesprekken te beginnen over een duurzaam einde van de oorlog. Israël's bondgenoten, waaronder de VS - en veel van zijn vijanden - hebben aangedrongen op de al eerder genoemde "tweestatenoplossing", waarin een toekomstige Palestijnse staat naast een Israëlische zou bestaan.

In veel kringen wordt gehoopt dat de huidige crisis de strijdende partijen weer tot diplomatie zal dwingen, als het enige haalbare alternatief voor eindeloze cycli van geweld. Maar uit de opmerkingen van Netanyahu blijkt dat hij precies het tegenovergestelde van plan is. Tijdens de nieuwsconferentie op donderdag zei hij dat Israël de veiligheidscontrole moet hebben over al het land ten westen van de rivier de Jordaan, wat ook het grondgebied van een toekomstige Palestijnse staat zou omvatten.

"Dit is een noodzakelijke voorwaarde en het is in strijd met het eerdere idee van (Palestijnse) soevereiniteit. Wat moeten we anders doen? Ik vertel dit aan onze Amerikaanse vrienden, en ik heb de poging gestopt om ons een realiteit op te leggen die de veiligheid van Israël zou schaden," zei hij.

Netanyahu heeft zich een groot deel van zijn politieke carrière verzet tegen de oprichting van een Palestijnse staat. Vorige maand schepte hij nog op dat hij er trots op was dat hij de oprichting ervan had voorkomen. Maar de zeer openlijke tegenspraak op de diplomatieke druk van Washington en de vastberadenheid om de huidige militaire koers aan te houden, laten zien dat de kloof met de westerse bondgenoten van Israël steeds groter wordt.

Sinds de aanvallen van 7 oktober - de ergste in de geschiedenis van Israël, toen Hamas ongeveer 1300 Israëli's doodden en ongeveer 240 gijzelden - hebben de VS hun recht op zelfverdediging gesteund. Maar naarmate het dodental in Gaza steeg en de gruwelijke taferelen daar in overvloed te zien waren, hebben westerse regeringen opgeroepen tot Israëlische terughoudendheid.

Het Witte Huis heeft herhaaldelijk geprobeerd om het militaire beleid van Israël te beïnvloeden: het drong aan op meer precisiewapens in plaats van luchtaanvallen; het ontmoedigde een grondoffensief; en het riep op tot een tweestatenoplossing, met een rol voor de Palestijnse Autoriteit in Gaza na het conflict.

Maar het advies van Washington was vaak aan dovemansoren gericht of werd ronduit afgewezen - vaak in het openbaar, tijdens bezoeken van de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Antony Blinken aan Israël. Dat heeft de frustratie in sommige Amerikaanse kringen over de ogenschijnlijke algemene steun van de regering Biden voor Israël verhard, met felle oproepen om voorwaarden te stellen aan de Amerikaanse hulp aan zijn bondgenoot in het Midden-Oosten.

In een reactie op de laatste opmerkingen van Netanyahu zei John Kirby, nationaal veiligheidsadviseur van het Witte Huis, dat zijn regering niet zou stoppen met het werken aan een tweestatenoplossing, eraan toevoegend dat er "geen herbezetting van Gaza" zou komen.

De opmerkingen van de Israëlische premier zullen zijn slinkende achterban en de extreem-rechtse ministers in zijn regering plezieren. Maar ze zullen diegenen in binnen- en buitenland die steeds meer met afschuw vervuld raken door de vele mensenlevens kostende oorlog, versteld doen staan. Uit recente peilingen blijkt dat de meeste Israëli's het belangrijker vinden dat de gegijzelden naar huis komen dan dat Hamas tot en met de laatste terrorist wordt vernietigd.