Zijlstra: hoger onderwijs moet reserves aanspreken

Als hogescholen en universiteiten hun reserves aanspreken, hoeven er geen duizenden docenten en onderzoekers te worden ontslagen. Dat zei staatssecretaris van Onderwijs Halbe Zijlstra (VVD) woensdag tijdens een debat over de bezuinigingen in het hoger onderwijs.

Universiteiten zouden twintig procent minder geld krijgen van het kabinet voor het onderwijs, zo berekende de vereniging van universiteiten VSNU onlangs. Hierdoor zouden volgend jaar minstens 2500 hoogleraren en docenten hun baan verliezen.

Regeringspartij CDA en gedoogpartner PVV reageerden woensdag geprikkeld op deze voorstelling van zaken. Vrijdag staat een groot protest gepland tegen deze bezuinigingen. Volgens Harm Beertema (PVV) worden de studenten echter door de universiteiten voor het karretje gespannen om te 'bedelen' voor meer geld.

Hij wees op de grote reserves die de universiteiten hebben om deze klap op te vangen. Ook Sander de Rouwe (CDA) vindt dat de universiteiten hun reserves moeten aanspreken om de bezuinigingen op de korte termijn op te vangen. Op termijn volgen namelijk weer investeringen, redeneerde hij.

Zijlstra viel hen bij. De ramingen van de VSNU noemde hij 'over the top'. Hij wees erop dat alleen al de Nijmeegse Radboud Universiteit een eigen vermogen van 302 miljoen euro heeft, waarvan zeventig miljoen direct kan worden uitgegeven. Deze universiteit moet volgens de bewindsman volgend jaar 7,4 miljoen bezuinigen. Over twee jaar zou de begroting weer op orde zijn.

Dan is het 'wel wat gek' om nu het grootste kapitaal - studenten en docenten - op straat te zetten, met alle dure vertrekregelingen van dien, aldus Zijstra.

In totaal bezitten de hogeronderwijsinstellingen 2,9 miljard aan eigen vermogen. Daarvan zit een belangrijk deel in bijvoorbeeld gebouwen, maar er is 'wel degelijk ruimte om tegenvallers op te vangen', zei Zijlstra. "Het is een keuze die instellingen kunnen maken."

Tijdens het debat was vooral de oppositie uiterst kritisch over de bezuinigingen en het plan om langstudeerders te beboeten. De plannen zijn volgens de partijen onverenigbaar met het kabinetsstreven om tot de top vijf van kenniseconomieën te gaan behoren.

D66 drong erop aan om dan in ieder geval de bezuinigingen die het kabinet wil doorvoeren synchroon te laten lopen met de investeringen in het onderwijs. Ook regeringspartij VVD wilde weten of hiertoe mogelijkheden zijn.