Advies: rechtszaak Schipholbrand moet over
De veroordeling van de Libiër Ahmed al-J. voor de Schipholbrand moet worden vernietigd. Er is onvoldoende bewijs dat Al-J. de brand opzettelijk heeft gesticht. Dat concludeert de advocaat-generaal bij de Hoge Raad Ad Machielse. Als zijn advies wordt overgenomen, moet de zaak opnieuw worden bekeken.
Bij de brand in het cellencomplex op Schiphol in oktober 2005 kwamen elf ingesloten vreemdelingen om het leven. Het vuur werd veroorzaakt doordat Al-J. zijn brandende sigaret achteloos had weggeschoten. Al-J. werd in september vorig jaar door het gerechtshof in Amsterdam veroordeeld tot anderhalf jaar cel. Hij hoefde deze straf niet meer uit te zitten, omdat hij die tijd al in voorarrest had gezeten. De Libiër is vorig jaar als ongewenst vreemdeling uitgezet.
Het hof oordeelde dat Al-J. schuldig was aan opzettelijke brandstichting, maar stelde dat de man niet aansprakelijk kon worden gesteld voor het overlijden en gewond raken van slachtoffers van de brand. Verschillende zaken, zoals het laten openstaan van de celdeur nadat Al-J. uit zijn cel was gehaald, de constructie van het cellencomplex en de gebruikte materialen, hebben volgens het hof een wezenlijke rol gespeeld bij de ontwikkeling van de brand.
De Onderzoeksraad voor veiligheid heeft de brand onderzocht. De advocaat-generaal stelt behalve dat er onvoldoende is gebleken dat sprake was van opzet dat de veroordeling mede is gebaseerd op een rapport van een deskundige die op zijn beurt weer heeft geput uit het rapport van de Onderzoeksraad voor veiligheid. Dat mag volgens Machielse niet gelet op de Rijkswet Onderzoeksraad voor veiligheid. Daarnaast heeft het hof een verzoek van de verdediging om een deskundige te horen ontoereikend gemotiveerd.
De advocaat-generaal adviseert de Hoge Raad hoe zaken te beoordelen. Vaak worden deze adviezen overgenomen. De Hoge Raad doet naar verwachting 14 december uitspraak in de zaak.
Al-J.'s advocaat Benno de Boer was in cassatie gegaan. De Boer zei tegen het radioprogramma Argos dat drie van zijn vier argumenten zijn overgenomen. Het hof heeft de opzettelijke brandstichting onvoldoende onderbouwd, had geen gebruik mogen maken van het rapport van de Onderzoeksraad voor Veiligheid en heeft ten onrechte een verzoek om een nader onderzoek naar de kans op brand door een weggeworpen sigaret afgewezen. "Er zijn veel andere mogelijke oorzaken van de brand genoemd, en die zullen in een nieuwe procedure allemaal weer aan de orde moeten komen", zei De Boer tegen het VPRO-programma.
De raadsman gaat ervan uit dat zijn cliënt naar Nederland terugkeert als er een nieuw proces komt. Al J. heeft brandstichting altijd ontkend. "Dit is goed nieuws", zei de Libiër tegen Argos. "Maar het is een eerste stap, de Hoge Raad moet nog beslissen. Inshallah."
