De moestuin in Kanaleneiland
Vorig weekend had ik na een gezellig diner met een oude vriend ineens niets meer te doen. Om half twaalf op zaterdagavond op weg naar een leeg huis, dat past niet bij een studentenleven. Dus ik berichtte mijn nichtje en goede vriendin of ze nog zin had een biertje te doen. Zoals het echte studenten betaamt, bleef het natuurlijk niet bij één biertje en we belandden enigszins onder invloed pas om half vier in bed.
Opstaan met een kater is niet mijn meest favoriete bezigheid. Alles draait, je hebt honger maar wilt niet eten en algehele malaise is je deel. Mijn nichtje, die een zeer actief leven heeft, had nog plannen en we moesten er op tijd uit. Toen we buiten stonden met onze fietsen, knipperend tegen het flinke zonlicht, vroeg ze: “Ga je mee in de moestuin werken?” In eerste instantie wilde ik weigeren, ik was van plan te gaan slapen en misschien nog met een boek op het balkon te zitten. Werken in een moestuin? Daar stond mijn hoofd niet helemaal naar. Maar goed, het was zondag, ik had feitelijk niets te doen, het was lekker weer en mijn kater was al bijna verdwenen… dus waarom eigenlijk niet?
Vergezeld door een studiegenote van mijn nichtje gingen we onderweg naar Kanaleneiland, speeltuin Anansi. Dat is een prachtig grote speeltuin midden in Kanaleneiland, beheerd door Doenja Dienstverlening en grotendeels draaiend op geweldige vrijwilligers. Als het lekker weer is, kunnen de kinderen heerlijk buiten spelen met watervallen, modder, zand, schommels, noem maar op. Met slecht weer mogen ze naar binnen en zijn er knutselspullen, poppen, alles. Ik had er eerlijk gezegd nog nooit van gehoord. Mijn nichtje had gereageerd op een Twitter oproep: Anansi had een prachtige moestuin aangelegd, alleen na het planten van de zaadjes had er nooit meer iemand naar omgekeken. Of er mensen waren die de moestuin even onder handen wilden nemen. Mijn nichtje heeft een tijdje zelf een moestuin gehad en blijkt dus enig verstand te hebben van tuinieren. Ze is op dit moment een project aan het opzetten, tuintjedelen, dat er voor zorgt dat mensen zonder tuin en mét tuinierbehoeften, en mensen met een tuin en zónder tuinierbehoeften, aan elkaar gekoppeld worden. Geweldig plan. Het ideale idee van de moestuin bij Anansi is ook dat de buurtbewoners uiteindelijk de tuin gaan onderhouden, maar omdat een overwoekerde tuin moeilijk te introduceren valt, moest die eerst rechtgetrokken worden.
Zelf was ik over Kanaleneiland altijd erg sceptisch. Als je in Utrecht woont, hoor je bijna alleen maar horrorverhalen over de wijk. Erg crimineel, dagelijks schietpartijen, de hele mikmak. Bovendien heb ik niet erg lang geleden de Nederlandse film Wolf gezien – die gaat over een jongen in Kanaleneiland die het criminele pad kiest. Ik was dus al verbaasd om te horen dat er überhaupt een speeltuin was – mijn beeld van flats en schotelantennes was vrij hardnekkig.
Bij de speeltuin aangekomen zag ik dat het een grote, fijne speeltuin was, zo eentje waar ik als kind dolgraag in had willen rondbanjeren. Dit werd dan ook uitgebreid gedaan door de aanwezige kinderhordes die me voorbijrenden en met elkaar kletsten in Nederlands, Engels, Turks, Marokkaans, Arabisch, noem maar op. Een onderdompeling in de multiculti.
De dienstdoende medewerker huilde bijna van blijheid toen er niet één maar drie jonge dames voor zijn neus stonden die wel even wilden gaan spitten. Hij kwam aan met water, handschoenen, harkjes en wilde alles voor ons doen. En toen gingen we de moestuin in, ik wel nog in mijn jurkje en panty – zó onpraktisch! – want ja ik was de avond ervoor uit en had bij mijn nichtje geslapen.
De tuin was geweldig aan het groeien. Bloemkool, broccoli, aardbeien, tomaten, paprika’s, munt, frambozen, appeltjes, een overvloed aan eten. Helaas was de tuin ook compleet overwoekerd. Distels, gras, brandnetels en allerlei soorten bloemen en planten die niet al te bevorderlijk zijn voor groentegroei. Hoewel het niet een heel grote tuin was, schrokken we van de taak die voor ons lag. Maar goed, als je niets doet gebeurt er ook niets dus we gingen aan de slag, alle drie in een andere hoek. Grond omspitten, planten eruit trekken met wortel en al, goede planten bevrijden, tomatenplanten dieven, etcetera.
Na een tijdje kwam een heel nieuwsgierig Turks meisje bij ons kijken en ze vroeg of ze mocht helpen. We hielpen haar in kleine tuinhandschoentjes en vertelden haar welke plantjes ze eruit mocht halen en welke ze moest laten staan en in haar mooie zondagse jurk ging ze aan de slag. Dat vonden haar vriendjes en vriendinnetjes natuurlijk wel interessant. Na een halfuurtje hadden we vijf meisjes en een jongetje aan het werk in de tuin, de meesten in hun prachtig gekleurde zondagse kleren omdat ze net uit de moskee kwamen. Ze waren aardbeien aan het plukken, plantjes aan het weggooien, op ons aandringen af en toe water aan het drinken en kletsten ons de oren van het hoofd. Af en toe huppelde er eentje weg om te gaan spelen maar er kwamen ook weer nieuwe kinderen bij. Vele handen maken licht werk en we schoten enorm op met al die kleine handen erbij. Bovendien werd ons de oren van het hoofd gevraagd over de tuin, maar ook veel verteld. Over zusjes, vriendinnetjes, school, de speeltuin. Als je ooit een middag hebt doorgebracht met een kind weet je waar ik het over heb. Ik werd er warm van en dat had niets te maken met de hete juni zon.
Op een gegeven moment wilde Nout, de dienstdoende medewerker, een foto maken voor op Twitter. Heel respectvol vroeg hij alle aanwezigen of ze dat wilden en aan de kinderen of dat mocht van hun ouders. De meeste meisjes bleven buiten de foto, maar het felle ding dat ons als eerst kwam helpen mocht van haar vader wel in beeld. De vader zelf maakte ook enthousiast foto’s met zijn smartphone. Daarna zette hij voor ons dansmuziek op, zodat we ergens naar konden luisteren tijdens het werken. Hij bood ons aan drinken voor ons te halen en heeft ons later nog geholpen met een enorme kluit van een muntplant, die wij met zijn drieën echt niet uit de kurkdroge aarde konden krijgen. Meer ouders kwamen kijken. Een moeder vroeg hoe vaak de tomatenplantjes water moesten krijgen, want ze had zelf ook tomatenplanten thuis en ze wist niet zo goed hoe ze er voor moest zorgen. Een andere moeder trok zelf handschoenen aan en kwam ons helpen met een enorme energie en een nog grotere kennis van tuinen. Ik was ontroerd door de inzet van de buurtbewoners. Dit was natuurlijk wel het eindelijke doel, ervoor te zorgen dat de buurtbewoners zelf de tuin wilden onderhouden, maar ik had niet verwacht dat drie uurtjes zelf in de tuin zwoegen zo veel interesse teweeg zou brengen in een wijk die in mijn hoofd alleen maar crimineel was. Wat had ik het verkeerd.
Na drie uur waren we wel moe en omdat we ook nog andere afspraken hadden lieten we het daarbij. De moestuin was voor driekwart ont-onkruid. We waren vies, roken naar zweet, aarde en overrijpe aardbeitjes, maar wat waren we blij. Niet alleen is het fantastisch om voor een goede zaak even keihard bezig te zijn, het enthousiasme van de kinderen en de buurt maakten me nederig en dolgelukkig. Daar stond ik dan, met mijn vooroordelen over één van de ergste probleemwijken van Utrecht compleet ontkracht. Als je mensen laat samenwerken ontstaan er prachtige dingen.
Meer weten? Tuintjedelen vind je hier, DOENJA en Anansi speeltuin vind je hierr.
