Doe 's je best man
De dochter van mijn vroegere buurvrouw liep twee weken geleden in Groningen van de supermarkt naar huis. Ze had haar zoontje, pas een paar maanden oud, mee in de kinderwagen, en de hond was ook mee. In een rustig tempo is het een wandeltochtje van nog geen tien minuten. Op een gegeven moment moest ze de weg oversteken en ze dacht dat veilig te kunnen doen op een zebrapad. U voelt het wellicht aankomen: dat ging mis. Een aanrijding, zoontje op slag dood, en de vrouw overleed in de ambulance op weg naar het ziekenhuis.
Uw eerste reactie? Geschokt door zo’n ongeluk? Verbijsterd hoe onveilig zelfs een zebrapad is? Zo ja, laat ik u dan geruststellen: bovenstaand verhaal is niet echt gebeurd. Althans, niet bij mijn weten. Nee, dit verhaal, een test, vertelde een vriendin me laatst, op ongeveer dezelfde wijze: alsof het echt was gebeurd. Mijn eerste reactie? Niet geschokt, niet verbijsterd, nee, ik had slechts één vraag: hoe is het met de hond? Volgens die vriendin zou die reactie, het vragen naar de hond, een reactie van een psychopaat zijn. Niet dat ze gillend wegrende, maar het zou kunnen wijzen op.
Ja, dan ga je toch nadenken hè. Volgens de Van Dale zou ik dan een ‘abnormale persoonlijkheid met criminele aanleg’ hebben. Goed, die abnormale persoonlijkheid, daar kan ik me wel in vinden. Maar volgens mij heeft vrijwel iedereen wel iets van een abnormale persoonlijkheid. De een wat meer dan de ander, ik wat meer waarschijnlijk, maar toch: dat zegt me niet zo veel. En criminele aanleg? Ach, mijn laatste overtreding van de wet was het overschrijden van de maximumsnelheid in de auto. En dat doe ik nog niet eens bewust ook en nogmaals: dat heeft ook vrijwel iedereen wel.
Afgelopen week las ik het nieuwsbericht dat mensen zonder Facebook wellicht psychopaat zijn. Ik heb Facebook, dus ik slaag ‘helaas’ niet voor alle tests. Volgens mij zit ik wat dat betreft vrij veilig. Ik heb ook geen zolder of kelder waarin ik kinderen zou kunnen opsluiten. Of vrouwen, of wie dan ook. Daarvoor zou ik toch op zoek moeten naar een andere locatie. Nu ik dat schrijf, ga ik toch ineens denken aan wat wel een goede locatie zou zijn. Is dat raar? Nee, u denkt nu waarschijnlijk ook aan geschikte locaties. Hoop ik.
Toch merk ik dat ik wel bewondering kan hebben voor sommige psychopaten. Of bewondering, misschien is dat niet het juiste woord. Respect dan? Nee, ik vrees dat er geen woord is dat de lading perfect dekt. Maar neem nu eens Dexter, de seriemoordenaar en bloedspetterexpert uit de gelijkname tv-serie. Ja, het is fictief, maar het zit zo goed in elkaar en hij voert alles tot in de perfectie uit, daar zit ik met diep respect naar te kijken. Maar dan in plaats van respect dus een beter woord. Ik zit echt te hopen dat hij niet gepakt wordt. Ik heb sympathie voor hem.
Maar dat is fictie, dus misschien telt dat toch niet helemaal. Anders Breivik dan, dat lijkt me wel een psychopaat. Een ‘abnormale persoonlijkheid met criminele aanleg’, daar voldoet hij wel aan en bovendien: hij had geen Facebook-account. Breivik is echt een van de beste psychopaten die ik ken. Hoe hij zijn aanslagen heeft gepland en uitgevoerd, echt, petje af. Maar dan een gepastere uitdrukking. Een zelfmoordterrorist die vijf of zes mensen met zich mee de dood in neemt, daar lacht hij om. En ik ook. Doe ’s je best man.
Al die tests en aanwijzingen om erachter te komen wie een psychopaat is, dat werkt natuurlijk nooit. Een echte psychopaat weet dat soort dingen en zorgt ervoor dat hij niet opvalt. Door toch even een Facebook-account aan te maken bijvoorbeeld. Een echte psychopaat herken je pas als hij voor je staat met een wapen op je gericht. Aan welke kant van het wapen sta je dan liever? Ik zou het wel weten, maar ja, dat zeg je niet: daar zijn niet de juiste woorden voor.
