Column: Zeepbellen blazen en nieuws maken
Dat, door het grote gebrek aan interessante nieuwsfeiten, het weerbericht langer is en de dames en heren van het KNMI dieper ingaan op de theorie achter de gedane voorspelling is niet hinderlijk. Sterker nog, in mijn ogen een nuttige zaak, waar in deze tijd eindelijk ruimte voor is. Dat men in de bekende komkommertijd ook in eens aandacht besteedt aan gebeurtenissen die normaal alleen in programma's als "5 In Het Land" en "Hart Van Nederland" voorkomen maar doorgaans niet in de reguliere journaaluitzendingen is begrijpelijk en soms informatief of amuserend. Geboorten van dieren in kinderboerderijen, de resultaten van een plaatselijke alcoholcontrole en korte verslagen van druk bezochte festivals zijn in tijden van nieuwsschaarste goed te gebruiken als items in het journaal.
Waar maak ik me dan zo tandenknarsend druk om? De afgelopen week was in het nieuws: Er is geen antrax gevonden in een brief die gestuurd was naar een man in Gorinchem.
Een brief afkomstig uit Irak was bezorgd bij een man uit Gorinchem en die trof een wit poeder daarin aan. Men dacht meteen aan de miltvuurbacterie. Dit kwam ook meteen als onderwerp in het journaal. Toen na onderzoek van het CIDC-Lelystad bleek dat het geen antrax betrof moest de NOS in het volgende journaal het bericht weer ontkrachten. Een gerenommeerd nieuwsbrenger als de NOS wilde kennelijk niet eerst wachten op de uitkomst van het onderzoek. Met andere woorden tendentieuze berichtgeving kan tegenwoordig in journalistenland, als je het daarna maar weer in het kort nieuws rubriekje rectificeert.
Freek de Jonge gaf in zijn verkiezingsconference van 21 januari jl. een heel mooi voorbeeld hoe het journaal een hetze start door sensatieberichten uit te zenden. Ik zal een korte impressie geven:
"We zien Henny Stoel zitten in haar strakke rode latex pakje, dat je denkt knappe verkoper geweest, met onder haar een blokje "Hilversum". Alsof het ons wat kan schelen waar ze zit. In hetzelfde beeld komt nu Charles Groenhuizen, onder zijn gezicht staat "Washington". Waarschijnlijk staan beide mensen in werkelijkheid hemelsbreed zes meter uit elkaar maar de mensen willen graag belazerd worden. "Wat nou weer Charles?" begint Henny. "Nou Henny er staat hier in Washington een man te tanken en die wordt zo neergeschoten."
"Stond de schutter dichtbij?" vraagt Henny
"Nee, waarschijnlijk kwam het schot van zo'n 200 meter."
"Wat bedoel je met waarschijnlijk Charles?"
"Nou Henny, men weet nog niet precies van hoeveel meter de man is neergeschoten."
"Wordt het dan geen tijd om een onderzoek in te stellen."
"Ja Henny, ga jij je nou niet bemoeien met de gang van zaken hier in Amerika."
Twee dagen later
"Wat nou weer Charles?"
"Nou Henny er staat hier in Washington een man te tanken."
"Je gaat toch niet zeggen dat die ook is neergeschoten hè Charles?"
"Ja Henny, hoe raad je het zo?"
"Nou ik heb net het zes uur journaal gekeken en daar was het al."
"De FBI heeft het gebied afgezet voor nader onderzoek."
"Oh dus ze hebben toch naar mijn advies geluisterd daar in Amerika."
Drie dagen later
"Wat nou weer Charles?"
"Nou er staat een man te tanken in Washington."
"Goeie business hè, tanken in Washington!"
"Ja Henny, niemand durft meer te tanken in Washington. Iedereen gaat tanken in New York, maar als ze 's avonds dan terug zijn is hun tank leeg en moeten ze alsnog in Washington tanken."
Ik chargeer de zaak nu natuurlijk maar het gaat om die pers die zo'n hysterische hetze opzet dat mensen in dit land zelfs bang worden.
Mijn eigen moeder bijvoorbeeld, dat mensje is 83 jaar oud, die kan daar niets mee. Ze belt mij in paniek op: "Jongen, heb je dat gezien op het journaal, Wat erg, wat moet ik doen, wat moet ik doen jongen?" En ik zeg "Moeder, niet gaan tanken in Washington."
Waarop mijn moeder de historische woorden spreekt: "Ja jongen, jij hebt makkelijk praten."
Met een glimlach op mijn gezicht terugdenkend aan deze conference, staar ik naar mijn scherm. Was er de laatste tijd niet nog iets wat mij erg stoorde in de media? Direct schiet mij iets te binnen waardoor de glimlach meteen is verdwenen.
Jaap de Hoop Scheffer, u kent hem wel, dat was de voormalig lijsttrekker van het CDA die aan de kant is geschoven voor de erg charismatische Jan Peter Balkenende. De Hoop Scheffer wordt genoemd als eventuele kanshebber om straks kans te maken op een hoge functie in de NAVO. Alle partijen ontkennen het even hard als de camera op ze gericht staat. Waarom er dan een item aan besteden? Het is nog geen feit, het is een gerucht! Pas als hij genomineerd is kan je publiceren wat je wilt maar om nu al Japie in de schijnwerpers te zetten voor er ook maar iets concreet is vind ik sensatiezucht of nieuwsarmoede. Ik zit gewoon niet te wachten op weer een update over prinses Margerita en De Roy van Zuyderwijn of hoe de peilingen nu zijn in de Gouveneursverkiezingen in California omdat een, door anabolen-steroïde opgepompte, filmacteur zich kandidaat heeft gesteld.
En als u nu denkt "Wat een klote column!"...................dan heeft u volkomen gelijk. Ik wist van gekkigheid niet wat ik moest schrijven. Mocht nou niet kloppen wat ik hier vermeld dan corrigeer ik dat de volgende keer wel.
Voor de journalisten heb ik alleen nog het volgende advies:
"Schoenmaker houd u bij uw leest, zodat uw klant weet dat hij de feitelijke waarheid leest."
