Monsieur Lazhar
Het verhaal
Af en toe loop je tegen kleine films aan die na het zien ervan een grote impact hebben op je mentale beleving. Monsieur Lazhar is een film die prima in zo’n dergelijk rijtje past. De films is gemaakt door Philippe Falardeau, een Canadese regisseur, die vier jaar geleden een toneelstuk zag van Évelyne de la Chenelière, Bachir Lazhar. Het was een solotoneelstuk, maar dat gaf Falardeau de mogelijkheid om voor de film de overige personages geheel naar eigen idee en inzicht in te vullen.
De film speelt zich grotendeels af op een basisschool. Buiten is het weer naargeestig: wit en akelig koud. De school is verlicht en herbergt warmte voor de leerlingen en het personeel. Tijdens het speelkwatier besluit Simon, leerling van de basisschool, om even naar binnen te gaan voor wat schoolmelk. In het klaslokaal ziet hij zijn lerares, hangend aan het plafond met een koord om haar nek. Zelfmoord.
Een zeer traumatische ervaring Simon en de rest van de leerlingen. Er gaat veel aandacht naar hen uit. De school gaat dringend op zoek naar een vervanger maar helaas blijkt het niet eenvoudig om iemand te vinden. Uiteindelijk vindt ze Lazhar, die van Algerijnse afkomst is. Hij is een man met een verleden en heeft weinig ervaring met lesgeven. Hij blijkt echter de ideale man om de leerlingen door deze moeilijke periode heen te helpen. Hij ziet ook dat niet alleen de leerlingen, maar ook de docenten en directie aandacht en psychologische hulp nodig hebben. De film gaat uitstekend met dit gegeven om. Zelfmoord is iets wat voor eenieder hard kan aankomen en daar moet dan ook ruim aandacht aan geschonken worden. De regisseur wil met de film niet moralistisch overkomen maar de kijker merkt wel dat hij een verhaal te vertellen heeft en daar zijn mening over wil geven. Over psychologische hulp bij zelfmoord bijvoorbeeld, of de soms veel te grote afstand tussen leraar en leerling. Ondanks het zware thema is dit geen sombere film om te kijken. Dit wordt veroorzaakt door menig moment met tederheid en humor. Bashir Lazhar, overigens prima neergezet door Mohamed Fellag, heeft daar een belangrijk aandeel in. Ondanks zijn culturele verschillen ten opzichte van Amerikanen weet hij de leerlingen voor zich te winnen. Zijn innemendheid richting hen speelt daarbij een belangrijke rol. De kinderen zijn op zoek naar een eigen identiteit en Lazhar probeert hen te helpen bij die zoektocht. Maar ook hijzelf moet nog iets een plekje gegeven wat te maken heeft met zijn verleden. Hiervan heeft hij de school niet op de hoogte gebracht.
De film bevat dus verschillende lagen wat zeker bijdraagt aan de kijkervaring. En het zorgt ervoor dat je nog een tijdlang nadenkt over deze film. Falardeau heeft enkele rake observaties over het onderwijs in de film een plaats gegeven. De aanleiding voor de zelfmoord blijkt te liggen in de lerares die een leerling wil troosten en hem daarbij per ongeluk aanraakt. En het aanraken van leerlingen is strikt verboden. Hier is zeker iets voor te zeggen in de huidige samenleving maar maar het is een regel die ook voor veel lastige situaties zorgt. Als Bachir Lazhar een kind wil troosten dat het moeilijk heeft, mag hij dat niet doen, iets wat voor lastige situaties zorgt.
De film is boeiend van begin tot eind. De acteerprestaties liggen hieraan ten grondslag maar ook wil ik hierbij het spel van de jonge cast roemen. Sophie Nélisse en Émilien Néron spelen Alice en Simon, beiden diep beïnvloed door van het verlies van hun onderwijzeres. Ondanks hun nog jonge leeftijd spelen beide acteurs heel geloofwaardig en natuurlijk. Allemaal elementen dus die de film naar een hoog niveau tillen. Al met al geeft de film een diepe indruk over hoe kinderen en volwassen op hun eigen wijze omgaan met verlies en zelfmoord.
Dat Monsieur Lazhar uiteindelijk internationaal waardering oogstte blijkt uit de nominatie voor een Oscar als Beste Niet-Engelstalige film. De nominatie werd niet omgezet maar de film won later wel de publieksprijs op het Filmfestival van Rotterdam.
De extra's
Helaas heeft deze dvd maar weinig extra’s te bieden. Enkel een interview en de trailer. Een gemiste kans voor deze juweel van een film.
Interview met de regisseur (lengte: 23 min)
Voorafgaand aan een voorstelling tijdens het Filmfestival van Rotterdam is er een interview met Falardeau in een bioscoopzaal. De interviewster beheerst en Engels nauwelijks maar met de nodige knipogen weet Fallardeau er toch een leuk gesprek van te maken. Omwille van spoilers ga ik verder niet in op de inhoud van dit onderdeel. Kijk dit dus ook niet voordat je de film gekeken hebt!
Trailer (2 min)
De bioscooptrailer van de film. Meer niet helaas.
