EU geeft het nu al op: 'alles doen om Grexit te voorkomen'

Mick (Philosocles)

De Europese Unie lijkt nu al de Griekse handoek in de ring te gooien. Volgens Pierre Moscovici, eurocommissaris economische en financiële zaken, zal de EU namelijk 'alles doen' om te voorkomen dat Griekenland de eurozone verlaat. De uitspraken komen krap een week nadat het radicaal-linkse Syriza de Griekse verkiezingen won. Die partij wil van veel bezuinigingen en de helft van de schuldenlast van 323 miljard euro af. Syriza wil de euro echter behouden.

Moscovici, die zijn uitlatingen deed in het BBC-programma Hardtalk, gaat daarmee lijnrecht in tegen de Duitse bondskanselier Angela Merkel. Zij liet nog voor de verkiezingen weten dat de EU en de eurozone een exit van het Zuid-Europese land wel aankunnen. Dat werd gezien als een tactische zet, maar ook als aanwijzing dat er reële voorbereidingen worden getroffen om een eventuele exit zo ordelijk mogelijk te laten verlopen.

Er is nog geen enkel gesprek geweest met de in sneltreinvaart gevormde Griekse regering. Maar met zijn uitspraken lijkt Moscovici de strategische opstelling van Merkel met één armbeweging van het schaakbord te hebben geveegd. De eerlijkheid gebied wel te zeggen dat de nieuwe Griekse minister van financiën Yanis Varoufakis helemaal niet wil praten met de zogeheten troika - de Europese Commissie, de ECB en het IMF. Die is 'op een rotte fundering gebouwd', zegt hij.

"We weigeren door te gaan met doen alsof, en te proberen een niet handhaafbaar programma te handhaven, dat de afgelopen vijf jaar geen enkele tastbare vooruitgang heeft geproduceerd", aldus Varoufakis. De minister heeft gezegd dat Griekenland wel met individuele troikaleden en EU-lidstaten wil onderhandelen.

Moscovici zegt overigens wel dat de Grieken zich aan hun afspraken moeten houden. Hij wordt daarin gesteund door Eurogroep-voorzitter Jeroen Dijsselbloem, die waarschuwt dat de Grieken niet in hun eentje moeten gaan handelen. Maar als dat schijnbaar zonder sancties en drukmiddelen gaat, kunnen dat voor Syriza niet meer dan loze woorden zijn.

De partij won de verkiezingen ruimschoots door de enorme ontevredenheid onder de Griekse bevolking over het harde bezuinigingsregime dat de EU heeft opgelegd in ruil voor honderden miljarden euro's aan leningen. Onder die bezuinigingen en het uitblijven van duidelijk herstel heeft de gewone yanis met de pettis aardig te lijden. Zo heerst er een werkloosheid van circa 25 procent.

De vraag is overigens wel waarom Syriza de euro dan zo graag wil behouden. Vanwege het karakter van de euro als supranationale eenheidsmunt hebben individuele landen immers niet meer het devaluatie-instrument tot hun beschikking om groei en concurrerendheid te stimuleren. Zonder euro en met devaluatie had de crisis voor de Grieken waarschijnlijk al enige jaren tot het verleden behoord. Maar het antwoord zit hem er vermoedelijk in dat een gedevalueerde Griekse munt de schuldberg een volstrekt onduidelijk aantal malen groter zou maken.

Volgens The Economist speelde Merkel slechts een doorzichtig spelletje blufpoker