Rekenkamer hekelt gebrek aan controle noodfonds

De publieke, externe controle op het permanente noodfonds voor de euro ESM is slecht geregeld. Dat stelt de Algemene Rekenkamer, die hierover een brief heeft gestuurd naar de Tweede Kamer.

Begin deze maand is de definitieve versie van het ESM-verdrag ondertekend in Brussel, de opvolger van het tijdelijke noodfonds EFSF. In het permanente fonds wordt zevenhonderd miljard euro gestort. Nederland draagt veertig miljard euro bij.

Het ontbreekt echter aan een expliciete regeling voor een goede externe controle van het ESM waarop de Rekenkamer had aangedrongen, samen met rekenkamers uit de andere eurolanden. Zij hadden gepleit voor de instelling van een onafhankelijke 'board of auditors', die zelfstandig onderzoek zou mogen instellen naar de rechtmatigheid van de uitgaven van het fonds.

Dat onderzoek kan inzicht bieden in de vraag of de steunmaatregelen bijdragen aan het oplossen van de financiële crisis. Nu is alleen sprake van een accountantscontrole van de rekeningen van het ESM. Aan de wens van de rekenkamers is maar 'beperkt invulling' gegeven, schrijft president Saskia Stuiveling.

Zo is onduidelijk of elk gewenst onderzoek mag worden uitgevoerd en worden beperkingen gesteld aan de openbaarheid. Hiermee is sprake van een 'belangrijke lacune' in het ESM-verdrag. De beperkte controlemogelijkheden en weinig transparante informatievoorziening raakt 'direct aan de legitimiteit' van het overheidshandelen en het draagvlak in de samenleving voor het fonds, aldus Stuiveling.

Zij roept de Kamer daarom op om bij minster van Financiën Jan Kees de Jager (CDA) aan te dringen op een aanpassing van het verdrag.