Breekijzer
Opmerkelijk, op zijn minst. Want Lange Jan is niet direct een voetballer die snel zal schitteren op het hoogste mondiale niveau. Vennegoor of Hesselink is een leuke clubspeler, die zich al enkele jaren keurig handhaaft in de top van de eredivisie. Dat hij international is geworden lijkt meer een kwestie van de juiste man op de opengevallen plek. Een speling van het lot, wellicht. Vermoedelijk is er niemand in Nederland die in Vennegoor de aanvalsleider van Oranje ziet.
Marco moest zijn keuze rechtvaardigen om het verontwaardigde deel van voetbalminnend Nederland aan zijn zijde te krijgen. Dat deed hij, niet verrassend, met het verhaal van het breekijzer. Rare term, breekijzer. Uitgevonden voor een speler die een wedstrijd die in het slot zit moet openbreken. Vaak door een beetje in de buurt van het strafschopgebied te gaan rommelen. Beetje duwen, koppen naar de in alle wanhoop geschoten hoge ballen. Soms valt er dan eens een bal goed en dan is het fenomeen breekijzer weer even in zwang. Dat een breekijzer statistisch gezien eigenlijk geen waarde heeft, vergeten we dan maar even.
Is Vennegoor of Hesselink geknipt voor die rol? Dat is een gewaagde stelling van Van Basten. Want op een toevallig goed op het hoofd gevallen balletje in Armenië na, heeft Vennegoor dit nog nooit aangetoond. De man heeft in de kwalificatie geen wedstrijd gewonnen voor Nederland. Armenië beschikt over spelers die hier misschien niet eens in de eerste divisie zouden spelen, dus dat zegt me ook niks. Dat Vennegoor of Hesselink een goed breekijzer zou zijn is dus puur gebaseerd op zijn lengte en vermoedelijk ook op zijn houterige stijl, die drijft op koppen en duwen.
Er moet meer spelen. Misschien vreest Van Basten de pers en het volk. Geen journalist of supporter gaat straks bij een falende Van Nistelrooij roepen om Vennegoor. Dat zou met Huntelaar op de bank wel anders geweest zijn. De man die aan de lopende band scoorde voor Heerenveen en Ajax bedreigt dan het vaste clubje van Oranje. Want dat Van Basten eigenlijk net als Dick Advocaat met een vaste club internationals werkt, alleen opgebouwd uit andere spelers, is inmiddels wel duidelijk. Kromkamp, Landzaat, Maduro, ze hebben net zo goed aan abonnement op Oranje als bijvoorbeeld Seedorf en de broers De Boer dat ooit hadden.
Maar goed, dat zou nog verbloemd kunnen worden door te wijzen op Dirk Kuijt als eventuele spits. Ik vermoed daarom dat Van Basten vooral voor duidelijkheid heeft gekozen. Hij heeft een elftal in gedachten en wil naast die zekerheden ook zekerheden op de bank hebben. Jongens die niet klagen. Ongetwijfeld is dit ingegeven door zijn eigen deelname aan het EK in 1988. Op het voor Nederland succesvolste landentoernooi ooit waren mannen als Wilbert Suvrijn, Wim Koevermans en Hendrie Krüzen aanwezig. Niet dat die niet konden voetballen, maar ze waren erg veel minder dan de basiself. Ze genoten van hun aanwezigheid, deden leuk mee op de training en zeurden nooit.
Lange Jan is ook zo'n speler. Vennegoor draagt op de training vrolijk de ballenzak, haalt na afloop de afzwaaiers die de grote mannen produceerden op en veegt de kleedkamer aan. Hij geniet van elke minuut bij Oranje. Jan haalt straks koffie en broodjes voor zijn concurrenten, in plaats van ze te dwingen alles te geven. Jan gaat namelijk niet mee als mogelijke basisspeler, hij is slechts breekijzer. Een makkelijkere rol is er niet! Als alles goed gaat met Oranje, weet hij nu al dat hij geen minuut zal spelen. Wellicht krijgt hij dan wat minuutjes uit dankbaarheid, maar ook daar zal hij niet eens om vragen. Dagelijks stuurt hij een kaartje naar familie, vrienden en trainer Guus. Hij gaat stralend mee stappen met de jongens en wimpelt de Duitse schonen die zijn breekijzer op waarde willen schatten resoluut af. Dat staat in de kampregels. Het moet heerlijk zijn om een wereldkampioenschap te kunnen beleven als een schoolreisje. Klaas Jan Huntelaar zal zich thuis voor de televisie de haren uit het hoofd trekken, wetend wat hij de komende vier jaar moet zien te bereiken: breekijzer worden!
