Tempo vormgeving Wmo toezicht moet omhoog

Het tempo waarin gemeenten het Wmo toezicht invullen is te laag. Het duurt te lang voordat het Wmo toezicht in Nederland overal van een gelijkwaardig en voldoende niveau is. De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) dringt er in het rapport ‘Wmo toezicht in 2018’ op aan dat dit omhoog gaat.

Sinds de invoering van de Wmo (Wet maatschappelijke ondersteuning) in 2015 zijn gemeenten verantwoordelijk voor de maatschappelijke zorg en toezicht hierop. Het vormgeven en ontwikkelen van het Wmo toezicht blijft voor de gemeenten een kwestie van hard doorwerken. Vanaf het begin had de opbouw van het toezicht bij de gemeenten een lage prioriteit. IGJ stelt vast dat het voor de gemeenten nog steeds vallen en opstaan is om het een goede invulling te geven.

Gemeenten vullen hun toezichthoudende taak heel verschillend in. De onafhankelijkheid en de transparantie van het toezicht is niet uniform en consistent. De gemeenten die goed op weg zijn met de randvoorwaarden voor goed Wmo toezicht moeten dit niveau vasthouden. De gemeenten die er nog niet zijn moeten zorgen dat zich bij deze groep aansluiten. Lukt dat niet, dan schaadt dit het vertrouwen in het Wmo toezicht.

De inspectie ziet dat er langzaam een verschuiving optreedt van alleen reactief naar meer pro-actief toezicht. De meeste gemeenten hebben ervoor gezorgd dat meldpunten voor calamiteiten en geweldsincidenten goed te vinden zijn. Toch is het nog niet overal duidelijk geregeld en vastgelegd dat de Wmo toezichthouder zijn werkzaamheden onafhankelijk en zelfstandig kan uitvoeren.

IGJ rapporteert jaarlijks aan de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport over de uitvoering van het Wmo toezicht. Doel van deze rapportage is eerst en vooral het verbeteren van de kwaliteit van het Wmo toezicht op gemeentelijk niveau. Daarnaast is het zaak om de samenwerking tussen de Wmo toezichthouder(s) en de rijksinspecties in stand te houden en waar nodig te versterken. Ook doet de inspectie aanbevelingen om de kwaliteit van het Wmo toezicht en de samenwerking te verbeteren.

Het rapport is gemaakt op basis van een enquête onder 355 gemeenten. Ook zijn de ervaringen meegenomen van de inspectie in de samenwerking met Wmo toezicht en de vragen die zij van gemeenten en toezichthouders krijgt.