Vonnis mag niet op zwijgende getuige leunen

Een enkele verklaring van een getuige die verder niets wil zeggen volstaat niet meer om een verdachte te veroordelen. Dat is het gevolg van een uitspraak die het Europese Hof voor de Rechten van de Mens vorige week heeft gedaan, zegt advocaat Gabriël Meijers maandag in de Volkskrant en De Telegraaf. De uitspraak heeft volgens hem verstrekkende gevolgen.

Hij verdedigt de 54-jarige Nick V., die tot drie keer door Nederlandse rechters is veroordeeld voor een poging xtc naar Australië te smokkelen. De veroordeling was steeds vrijwel geheel gebaseerd op de verklaring die één medeverdachte tegenover de Duitse justitie had afgelegd.

In de rechtbank wilde hij geen vragen van de advocaat beantwoorden en beriep hij zich op zijn zwijgrecht. Hij was volgens De Telegraaf bang zichzelf te belasten omdat hij zou worden uitgeleverd aan Nederland.

Toch vonden de Nederlandse rechters dat er genoeg bewijs was dat V. betrokken was bij de smokkel van tweehonderdduizend xtc-pillen vanuit Nederland en Duitsland. De pillen werden verstopt in vrachtwagenmotoren die per container naar Australië moesten worden verscheept, maar eind 2001 werden ze op een bedrijventerrein in Duitsland in beslag genomen.

V. kreeg uiteindelijk zes jaar geleden bij de Hoge Raad vier jaar en drie maanden cel opgelegd. Hij heeft zijn straf inmiddels uitgezeten en woont nu in Londen. Hij bleef procederen en heeft nu zijn gelijk gehaald.

Het Europese Hof oordeelt dat de verdediging in zijn zaak niet goed kon functioneren omdat de getuige geen vragen wilde beantwoorden. Daarmee zou er een kans zijn dat er geen eerlijke rechtsgang is geweest. Meijers dient binnenkort een herzieningsverzoek in bij de Hoge Raad. Die moet het oordeel van het Europese Hof overnemen.

Volgens Meijers komt het vaak voor dat het bewijs in strafzaken zwaar leunt op verklaringen die een medeverdachte tegenover de politie heeft afgelegd, terwijl deze getuige vervolgens voor de rechtbank zwijgt. Hij zegt zelf al zes soortgelijke zaken te kennen.