VS weert ruim 350 terreurverdachten
De Amerikaanse autoriteiten hebben sinds eind 2009 meer dan 350 mensen met vermoedelijke banden met Al Qaida of andere terreurorganisaties geweerd uit vliegtuigen met Amerikaanse bestemmingen. Dat meldt Associated Press maandag.
Na de mislukte aanslag op een vlucht naar Detroit op 25 december 2009 werden striktere veiligheidsmaatregelen van kracht. De mislukte aanslag had aangetoond dat er zo veel jaren na de aanslagen van 11 september 2001 nog altijd flinke gaten in de beveiliging zaten.
Tussen 2001 en 2009 zijn honderden van banden met terreurgroepen verdachte buitenlanders de VS binnengekomen, ondanks dat vliegtuigpassagiers hun schoenen moesten uitdoen, gefouilleerd werden en de hoeveelheid vloeistof in handbagage aan banden was gelegd. De betrokkenen beweerden meestal een legitieme reden te hebben voor hun reis naar de VS, zoals vakantie of zaken.
Alles veranderde nadat een Al Qaidastrijder uit Nigeria op eerste kerstdag 2009 had geprobeerd zich op te blazen op een vlucht naar Detroit. Tot dat moment hadden luchtvaartmaatschappijen alleen mensen van vluchten naar de VS geweerd als ze op de zogenoemde no-flylist stonden, een lijst met de namen van mensen die als een bedreiging voor de luchtvaart worden gezien.
Vandaag de dag worden de namen van passagiers op internationale vluchten naar de VS langs een langere lijst gelegd, de zogenoemde terrorwatchlist. Op deze lijst staan onder anderen geldschieters van Al Qaida en mensen die trainingskampen hebben bezocht, maar niet worden beschouwd als een gevaar voor de luchtvaart. De Amerikaanse overheid gebruikte deze lijst al eerder, maar destijds pas nadat het vliegtuig was vertrokken. Als iemand op deze lijst stond, werd hij na de landing op een Amerikaanse luchthaven verhoord en veelal de toegang tot de VS ontzegd.
Inmiddels zijn honderden mensen met banden met Al Qaida, Hamas, Lashkar-e-Taiba en andere organisaties die door de VS als terroristisch zijn aangemerkt door de invoering van de nieuwe regels uit vliegtuigen geweerd.
"Onze technieken zijn verbeterd en we zijn beter in het toepassen ervan voor een vlucht vertrekt", zegt Kevin McAleenan van de Douane en Grensbeveiliging (CBP). Volgens de CBP werd pas na eerste kerstdag 2009 duidelijk dat de beveiliging niet optimaal was. Men stond destijds wel in Detroit klaar om de man te ondervragen, maar dat zou dus te laat zijn geweest.
Na de aanslagen van 11 september werden de no-flylist en de terrorwatchlist enkele van de meest bekende middelen die de Amerikaanse overheid inzette in de strijd tegen terrorisme. Op het gebruik van de lijsten kwam kritiek toen bleek dat onschuldige reizigers er per abuis op terecht waren gekomen en daar veel hinder van ondervonden. Uiteindelijk werd besloten tot een beter gecoördineerd gebruik van de lijsten en er werden nieuwe regels opgesteld voor het toevoegen van namen. De twee lijsten worden constant herzien. Elke dag worden namen toegevoegd en verwijderd.
Er staan momenteel zo'n 30.000 namen op de no-flylist, met een bijkomende lijst van mensen die extra gecontroleerd dienen te worden op vliegvelden. De terrorwatchlist is een stuk breder en bevat zo'n 450.000 namen van mensen die volgens de Amerikaanse inlichtingendiensten een gevaar zijn of kunnen zijn voor de nationale veiligheid.
Het nieuwe beleid heeft niet geleid tot een vliegverbod voor alle mensen op de terrorwatchlist. Een plek op deze lijst betekent niet per definitie dat je uit de VS geweerd zal worden, aldus McAleenan. Als de CBP de naam van een passagier op de lijst tegenkomt, zal gekeken worden naar de beschikbare informatie over deze persoon en vervolgens advies uitgebracht worden aan de luchtvaartmaatschappij om hem al dan niet aan boord te laten. In de meeste gevallen wordt een negatief advies gemotiveerd door het feit dat de reiziger bij aankomst in de VS teruggestuurd zal worden. De meeste mensen op de lijst zijn buitenlanders, maar er staan ook zesduizend Amerikanen op de lijst.
Amerikaanse burgers op de lijst kunnen niet automatisch geweerd worden uit de VS. Medewerkers van de CBP zullen deze mensen wel ondervragen, maar kunnen hen zonder aanwijsbare reden niet arresteren. Hetzelfde geldt voor Amerikanen op de no-flylist die te voet of per auto terugkeren naar de VS.
