Weinig gemeenten kiezen volmondig voor links

Icoon VerkiezingenOndanks dat in bijna veertig gemeenten een college van PvdA, SP en GroenLinks mogelijk is, zullen slechts enkele plaatsen daadwerkelijk een dergelijk links bestuur krijgen. Dat blijkt na ongeveer anderhalve week van onderhandelingen. Vooral de SP valt vaak buiten de boot, omdat ze volgens de andere partijen 'bestuurskracht' mist.

"We willen wel de keuze voor links belonen, maar met de SP lukt dat niet. Ze hebben in het verleden ook te vaak belangrijke besluiten tegengehouden. We praten nu verder met GroenLinks en een derde partij uit het middenveld", stelt bijvoorbeeld Amarins Dikken, fractievoorzitter van de PvdA in Leeuwarden. In Amsterdam werd eerder deze week al duidelijk dat de PvdA de SP uitsloot. In Utrecht wordt momenteel onderhandeld tussen PvdA, CDA en VVD. "We hebben de afgelopen tijd veel bereikt samen. SP heeft dan wel gewonnen, maar CDA en VVD hebben hier, tegengesteld aan de landelijke tendens, geen zetels verloren", zegt de Utrechtse Rinda den Besten van de PvdA.

In veel gemeenten wordt het als een probleem gezien dat een volledig links bestuur een grote groep rechtse burgers buitenspel zet. Ook blijken de verschillen tussen de PvdA en de SP vaak groot, bijvoorbeeld op het gebied van huurbeleid. Naast Nijmegen, waar de drie linkse partijen al sinds 2002 het bestuur vormen, wordt er momenteel in Diemen, Menterwolde, Wijk bij Duurstede, Eindhoven en Hengelo onderzoek gedaan naar een links college. In een aantal andere plaatsen is een bestuur van PvdA, GroenLinks en SP nog niet uitgesloten, bijvoorbeeld in Groningen, waar ook nog wordt gepraat met de VVD. In Leiden lijkt men te kiezen voor een originele variant, waarbij PvdA en SP worden aangevuld met de ChristenUnie.

Overigens is ook in de gemeenten waar de SP op 7 maart als grootste uit de verkiezingsbus kwam, een samenwerking tussen de linkse partijen niet vanzelfsprekend. Zo worden in Doesburg momenteel onderhandelingen gevoerd tussen SP, D66 en een lokale partij. In Heerlen, waar bijna dertig procent van de kiezers SP stemden, praten de socialisten behalve met GroenLinks en PvdA nog met de VVD en een plaatselijke partij. In Oss zijn de SP, de PvdA en de lokale VDG de gesprekspartners. In Boxmeer is de SP voorstander van voortzetting van de coalitie met het CDA.

In Den Helder, waar de SP in één keer vier zetels binnenhaalde, zijn binnen de afdeling problemen ontstaan nadat twee raadsleden het fractievoorzitterschap opeisten. Het bestuur zou inmiddels zijn afgetreden, waarna een aantal bestuursleden zelfs het lidmaatschap van de partij hebben opgezegd. De website van de afdeling is uit de lucht gehaald. "Het is een vrij bizar conflict, dat in zijn omvang en uitstraling wel vrij uniek is binnen de SP", reageerde de landelijk partijsecretaris Hans van Heijningen.