HZO - Get medieval on your ass
Iedere zondagmorgen deel ik mijn gedachtekronkels over een column of columns van de afgelopen week. Voor de goede orde: ik heb niet altijd gelijk. Ik heb wel altijd een mening.
Vandaag over de theorie achter modern martelen.
Sesamstraat-marteling - Superworm
Mijn grote complimenten voor deze column van Bert. Na het lezen bleef ik achter met afschuw. Het is mooi als een column je met een glimlach of een traan achterlaat. Het is uniek als een column je met oprechte afschuw opzadelt.
Martelen. Het woord zelf wekt al afschuw. Het is op geen enkele wijze positief te gebruiken. Een huisdier martelen kan nooit worden geassocieerd met dierenliefde. Een kind martelen kan nooit naar opvoeden worden vertaald. Een crimineel martelen impliceert dat dit ofwel in een dictatuur plaatsvindt of dat er een Nederlandse agent door is gedraaid. Zelfs binnen de wereld van sadomasochisme zal het woord martelen altijd worden vermeden. Misschien dat het binnen het spel wordt gebruikt, maar dan gaat het nog slechts om de suggestie van martelen.
Martelen is van alle tijden. Vanaf het begin der tijden wordt pijn als middel gebruikt om bekentenissen af te dwingen. Alleen was er in een verder verleden nog weinig behoefte aan subtiliteit. De doodskreten van de ene gevangene waren wel handig om de rest alvast op te warmen. Als het om hekserij en ketterij ging, had men nog een trucje achter de hand. Wie er aan onderdoor ging was onschuldig. Wie een marteling overleefde was schuldig. En ging alsnog dood.
De afgelopen eeuw is een en ander veranderd. Niet zozeer omdat men de oude methoden zo gruwelijk vond. Nieuwe methoden werden bedacht omdat ze simpelweg effectiever waren. Als je iemand te zwaar verwondt, komt er dat lastige moment van overlijden zonder dat je de gewenst informatie hebt.
Maar ook omdat men tot besef kwam dat de maatschappelijke acceptatie was gewijzigd. De beulen konden het werk zelf steeds slechter bolwerken. Zelfs de meest fanatieke nazi in de Tweede Wereldoorlog kreeg op een zeker moment toch problemen met het doodknuppelen van baby’s. Slachtoffers leken tenslotte net mensen.
Uiteindelijk bleef de methodiek dezelfde. Je plaatst iemand onder dwang in een vreselijke omgeving en past mentale of fysieke pijn toe om iemand te dwingen iets te doen of te vertellen. Ook al heeft de persoon in kwestie niets te vertellen.
In de voormalige DDR was niet zo veel overtuigingskracht nodig. Maar het was ook niet wenselijk. De Stasi was berucht genoeg. En als ze het goed speelden konden ze van een verdachte een verklikker maken. Als de Stasi te ver ging, kweekten ze meer vijanden. Als ze het doseerden, creëerden ze collega’s.
Op Guantanamo Bay lag dat anders. Die ultieme vijand was al gecreëerd en heette Al-Qaeda. Iedere gevangene in Guantanamo Bay was volgens de folteraars Al-Qaeda. Een getinte man met een baard was Al-Qaeda. Een 15-jarige jongen die op de verkeerde tijd op de verkeerde plek was, was Al-Qaeda. Vriendjes of collega’s gingen ze nooit worden. Dus waarom doseren?
Maar dan bleef er wel het probleem van huisvaders die mochten martelen. Als je een beul een paar vingers of teelballen af laat snijden of met een hete pook ogen uit laat steken, wordt het lastig als je hem na een paar maanden weer naar huis stuurt om de keurige huisvader te spelen.
De oplossing was simpel. Een beetje huisvader kan het draaien van harde muziek prima als een “methode” blijven zien. Als hij iemand maandenlang eenzaam opsluit, kan hij voor zichzelf nog steeds verantwoorden dat hij de gevangene niet aan heeft geraakt. Iemand de indruk geven te verdrinken is nog altijd niet iemand daadwerkelijk fysiek onder water duwen. Wie de handen in onschuld kan wassen, kan de volgende dag gewoon zijn kind in de armen sluiten.
Het karakter van martelen is nooit veranderd. Het werd alleen lastiger om met de daad zelf te leven. De beulen kregen meer moeite om het voor zichzelf te verantwoorden.
De slachtoffers bleven gewoon slachtoffers.
