Nederland op de Olympische Spelen 2016

3. Baanwielrennen (11)

Bij het baanwielrennen zijn er geen tijdslimieten gesteld die gehaald moeten worden. Plaatsing voor de Spelen moet bereikt worden via de wereldranglijst, ook wel de olympische ranking genoemd. 

Wat moeten de sporters doen om zich voor de Spelen te plaatsen?

Op de Spelen worden bij het baanwielrennen medailles verdeeld op tien onderdelen. Zowel de mannen als de vrouwen rijden de teamsprint, individuele sprint, keirin, ploegenachtervolging en het omnium. De eisen verschillen per onderdeel, dus bekijken we het hieronder ook per onderdeel. Per land mogen maximaal acht mannen naar de Spelen gestuurd worden. Voor de vrouwen ligt het maximum op zeven, een verschil dat valt te verklaren doordat de mannen in de teamsprint met z'n drieën rijden, terwijl de teams bij de vrouwen uit twee rensters bestaan.

Teamsprint mannen en vrouwen
De teamsprinters, zowel de mannen als de vrouwen, moeten ten eerste op de olympische ranking bij de beste negen landen staan. Daar hoort nog wel een extra eis bij, want ze moeten op de ranking ook bij de beste vijf Europese landen horen. Er zijn verder geen aanvullende eisen, dus heel ingewikkeld is het niet. 

Sprint + keirin mannen en vrouwen
Voor de sprint en keirin geldt voor zowel de mannen als de vrouwen dat atleten zich via de teamsprint kunnen plaatsen. Als Nederland een ticket pakt op de teamsprint, mogen twee renners die voor de teamsprint naar Rio gaan automatisch ook meedoen aan de sprint en de keirin.

Als Nederland zich niet plaatst voor de teamsprint treedt de tweede kwalificatie-eis in werking. De renners moeten dan in de top-9 van de wereld en top-5 van Europa staan op de geschoonde olympische ranking, waarbij geschoond betekent dat de landen die zich via de teamsprint geplaatst hebben ertussenuit worden gehaald. Naast de plaats op de ranking wordt dan nog één resultaat gevraagd uit het volgende lijstje: top-8 op het WK van 2014 of 2015, top-6 in de eindstand van de World Cup 2014/2015 of 2015/2016 óf top-6 (sprint mannen), top-5 (keirin mannen) of top-4 (sprint en keirin vrouwen) op het EK van 2014 of 2015. 

Ploegenachtervolging mannen en vrouwen
De eis voor de ploegenachtervolging bij zowel de mannen als de vrouwen is vrij simpel. Nederland moet op de olympische ranking bij de beste negen landen van de wereld en de beste zes landen van Europa staan. Als dat lukt plaatst Nederland teams van vier renners of rensters voor de Spelen. 

Omnium mannen en vrouwen
Voor het omnium gelden bij de mannen en vrouwen twee eisen. Internationaal is een plek in de top-18 (wereldwijd) en top-8 (Europa) op de olympische ranking voldoende. Het gaat daarbij niet om een individuele ranglijst, maar om een ranking per land, waar Nederland één ticket kan verdienen. NOC*NSF vraagt nog om een aanvullende, individuele prestatie. Op het WK van 2014 of 2015 moet de top-8 gehaald worden, in de World Cup van 2014/2015 of 2015/2016 moet de top-6 gehaald worden óf een sporter moet de top-5 (mannen) of top-4 (vrouwen) halen op het EK van 2014 of 2015. Het halen van één resultaat uit het lijstje van zes mogelijke resultaten is voldoende.

Sprintster Elis Ligtlee is een van de grootste Nederlandse medaillekandidaten bij het baanwielrennen in Rio (PRO SHOTS/Panoramic)

Kwalificatieperiode

Het mag duidelijk zijn dat nagenoeg alles afhangt van de olympische ranking, waar bepaalde evenementen voor meetellen. Op 10 september 2014 begon de telling met het Pan-Amerikaans kampioenschap, terwijl de laatste punten verdiend kunnen worden op het WK van 2016, van 2 tot en met 6 maart. De deadline voor de benodigde klasseringen volgt dan ook een dag later op 7 maart 2016. De punten voor de ranking kunnen in die tijd verdiend worden op twee edities van de continentale kampioenschappen (voor Nederland het EK van 2014 en 2015), alle World Cups van de seizoenen 2014/2015 en 2015/2016 en de WK's van 2015 en 2016. 

Hoe staan de Nederlanders ervoor? (Laatste update: 24 februari 2016)

Teamsprint mannen
De Nederlandse mannen staan op de derde plek op de olympische ranking. Frankijk en Duitsland zijn de enige Europese landen die boven Nederland staan en het gat naar de wereldwijde nummer tien (Zuid-Korea) en ook de Europese nummer zes (Rusland, mondiale nummer acht) is vooralsnog redelijk groot. Op het WK van 2015 werd Nederland vijfde, op het EK was er goud. De mannen die de grootste kans maken om in het olympische team te rijden zijn Mathijs Büchli, Jeffrey Hoogland, Hugo Haak en Nils van 't Hoenderdaal.

7 maart: De mannen hebben zilver gepakt op het WK en hebben de olympische ranking als tweede afgesloten. De Nederlandse teamsprinters gaan dus naar Rio.

Teamsprint vrouwen
Nederland staat vijfde op de olympische ranglijst, achter Rusland, Australië, China en Duitsland. Canada staat op redelijke achterstand op plek tien van de wereld en Groot-Brittannië is één plek daarboven de nummer zes van Europa. Nederland werd vijfde op het WK van 2015. Het team bestond nagenoeg altijd uit Elis Ligtlee en Shanne Braspennincx, ex-schaatster Laurine van Riessen doet ook een poging om zich te plaatsen. Braspennincx kampt met fysieke problemen, dus de strijd om het plekje achter Ligtlee is volledig open. 

7 maart: Ligtlee en Van Riessen werden zesde op het WK, genoeg om plek vijf op de olympische ranglijst vast te houden en zich voor de Spelen te plaatsen.

Sprint mannen
Nederland lijkt vooralsnog op weg om via de teamsprint twee renners te plaatsen voor de sprint, maar als dat toch niet lukt zal Jeffrey Hoogland het via de ranking moeten doen. Hij is op het moment de nummer drie van de wereld en de nummer twee van Europa. Niks wijst erop dat Hoogland zich op deze manier niet zou kunnen plaatsen. Op het WK van 2015 pakte hij al de vierde plek, dus de aanvullende eis van NOC*NSF is geen probleem. Hoogland is regerend Europees kampioen.

Sprint vrouwen
Niets wijst erop dat de Nederlandse vrouwen zich niet via de teamsprint plaatsen. Als dat toch niet gebeurt staat het er voor Elis Ligtlee alsnog prima voor: ze is op het moment de nummer drie van de wereld met een grote voorsprong op de eventuele concurrentie. Op het WK van 2015 pakte Ligtlee zilver, op het EK won ze goud.

Bij de mannen heeft sprinter Jeffrey Hoogland zich bij de wereldtop gevoegd (PRO SHOTS/Panoramic)

Keirin mannen
Ook op de keirin lijkt Nederland vooralsnog gewoon via de teamsprint renners te plaatsen. Mathijs Büchli is de beste Nederlander op de keirin. Hij staat op de zesde plek op de olympische ranglijst en is de nummer drie van Europa. De aanvullende eis van NOC*NSF heeft hij gehaald met zilver op het EK van 2014.

Keirin vrouwen
Net als op de sprint is er geen reden om aan te nemen dat Nederland niet twee rensters plaatst via de teamsprint. Shanne Braspennincx staat individueel op de vijftiende plek op de mondiale ranking, Ligtlee staat achttiende en ze zijn de nummers vijf en zeven van Europa. Op het WK van 2015 won Braspennincx zilver, op het EK 2015 won Ligtlee goud.

Ploegenachtervolging mannen
De Nederlandse mannen bevinden zich momenteel tegen het randje van plaatsing. Ze staan achtste op de wereldranglijst en zijn de nummers zes van Europa. Er mag dus geen enkele plek verloren worden op een ander Europees land, hoewel de voorsprong redelijk is. Nederland werd achtste op het WK 2015, met Tim Veldt, Wim Stroetinga, Dion Beukeboom en Roy Eefting. Ook Jan-Willem van Schip behoort tot de mogelijke renners in het team.

7 maart: Een achtste plek op het WK was genoeg om plaatsing voor Rio definitief af te dwingen.

Ploegenachtervolging vrouwen
Er is op het hoogste niveau helaas geen Nederlandse achtervolgingsploeg bij de vrouwen. Ze staan niet op de wereldranglijst en op de afgelopen grote toernooien deed Nederland niet mee.

Omnium mannen
Nederland staat op het omnium op plek elf van de olympische ranglijst en is het achtste Europese land. Dat Nederland buiten de mondiale top-18 valt ligt niet in de lijn der verwachtingen, maar Rusland hijgt Nederland wel in de nek als negende Europese land. Tim Veldt werd in 2015 tiende op het WK.

7 maart: De zevende plek van Veldt op het WK was genoeg voor definitieve plaatsing. 

Omnium vrouwen
Voor de Nederlandse vrouwen is er geen enkel probleem: ze gaan aan kop op de olympische ranking en vormen dus ook het eerste Europese land, vooral te danken aan Kirsten Wild, die op het WK van 2015 brons pakte. 

7 maart: Wild werd zevende op het WK en is definitief voor de Spelen geplaatst.

Conclusie

Zoals het er nu voorstaat kan Nederland het maximale aantal van acht mannelijke baanwielrenners afvaardigen naar Rio. Door het gebrek aan een achtervolgingsploeg zullen de vrouwen het waarschijnlijk met drie rensters moeten doen.

7 maart: Er doen inderdaad acht mannen en drie vrouwen namens Nederland mee aan het olympisch baanwielrennen in Rio de Janeiro. Wie dat precies zullen zijn is nog niet duidelijk.