Film: Zwartboek

De afgelopen tijd is er iets vreemds aan de hand in het Nederlandse filmlandschap. Iedereen heeft het maar over één film. Een Nederlandse film wel te verstaan, een heuse hype is ontstaan. De Wereld Draait Door besteedde er een complete uitzending aan, het NOS journaal was aanwezig bij het Filmfestival van Venetië. Paul Verhoeven is na meer dan 20 jaar hoogte- en dieptepunten in Hollywood weer terug. Gelukkig maar, want het zou zomaar kunnen dat Zwartboek de Nederlandse filmindustrie uit zijn dal gaat trekken. Natuurlijk getuigen films als De Tweeling en Simon van veel talent, maar je hebt een naam als Verhoeven nodig om internationaal de aandacht te krijgen die je verdient.





Het is echter Carice van Houten die de harten zal stelen van het internationale publiek. Ze bezit een blik waar mannen in één slag verliefd op kunnen worden, zoals bijvoorbeeld Scarlett Johansson en Natalie Portman dat ook hebben. Een combinatie van schoonheid, charme en acteertalent die je maar heel zelden ziet. In Zwartboek speelt ze een Joodse zangeres, Rachel Steinn, die aan het eind van de oorlog naar het bevrijde Zuid-Nederland probeert te ontsnappen. Tijdens deze poging ziet ze hoe haar ouders en broertje voor haar ogen door de nazi's worden afgeslacht. Ze weet als enige te ontsnappen en wordt door het Haagse verzet om een wederdienst voor het onderduiken gevraagd. Het is haar opdracht om aan te pappen met een hoge officier binnen de Sicherheitsdienst, Ludwig Müntze (Sebastian Koch). Wat volgt is een oorlogsthriller, waarin blijkt dat het verschil tussen goed en kwaad niet zo zwart-wit is als het lijkt.

Zwartboek is wat je noemt een 'rollercoaster ride'. Verboden liefde, bedrog, martelingen en moord, het volgt elkaar allemaal in hoog tempo op. De enige rustpuntjes zijn de scènes waarin Rachel, die zich nu Elis de Vries noemt, aan het werk is op het hoofdkantoor van de SD. Ze ontmoet daar Ronnie (Halina Reijn), die ook een relatie heeft met een hoge SD'er. Een vriendschap ontstaat, ondanks dat Ronnie toegeeft het 'wel een beetje' met Hitler eens te zijn. Onbegrijpelijk zou je denken gezien het feit dat Elis Joods is, maar zoals gezegd, er zijn geen duidelijke helden en slechteriken zoals in bijvoorbeeld Soldaat van Oranje.




Toch is het lastig om met de gevoelens van de personages mee te gaan. Dat ligt absoluut niet aan het acteerwerk, ook al denkt Johnny de Mol dat hij in een komische film is beland. De enige mogelijkheid die dan overblijft is het script. Gerard Soeteman, die ook al voor alle Nederlandse films van Verhoeven het scenario schreef, heeft een zeer intrigerende thriller geschreven, maar er is te weinig ruimte om de karakters echt te leren kennen.

Dat is echter een kleine smet, op een voor de rest fantastische film. Ook na de oorlog houdt de thriller nog niet op. Rachel belandt in een gevangenis voor landverraders. Zwartboek is een film die wil laten zien dat ook de Nederlanders niet zulke schatjes waren na de oorlog. Müntze lijkt de enige goede Duitser te zijn, en in het verzet lijkt juist een foute Nederlander te zitten. Tweeënhalf uur later is het voorbij, maar de ellende nog lang niet.




Het mag dan wel geen artistiek drama zijn, het oppervlakkig noemen is een schande. Een Oscar zal er heus niet in zitten, maar Zwartboek is alsnog stukken beter dan alle Amerikaanse films die het afgelopen jaar hoog in de boxoffice lijstjes stonden. Ik zou er haast chauvinistisch van worden.



Label: A-film Releasedatum: 14 September 2006 Kijkwijzer:
Waardering:


Must See/Buy/Do
Aanrader
Redelijk
Tsjaa...
STAY AWAY!!!!