Chaos bij poststemmen: veel stemmen tellen niet mee

Jippie

Bij het poststemmen gaat veel mis. In het Brabantse Bernheze is 8,5 procent van de stemmen al ongeldig verklaard. Ook blijkt dat tellers zich geen raad weten met de instructies vanuit het ministerie. Zo meldt het AD.

Naar verwachting zullen zo'n 800.000 ouderen deze Tweede Kamerverkiezingen hun stem uitbrengen per post, dit vanwege de COVID-19 pandemie. Gemeenten zijn sinds afgelopen weekend al bezig om de enveloppen van deze poststemmen alvast te openen, zodat de briefstemmen vanaf woensdagochtend geteld kunnen worden. Maar bij dit  vooropenen gaat er van alles mis.

In Bernheze is nu al 8,5 procent van de poststemmen ongeldig verklaard. Bij gewone verkiezingen is zo'n 0,3 procent van de stemmen ongeldig. De grote foutmarge wordt veroorzaakt doordat veel 70-plussers  hun stempas of stembiljet in de verkeerde envelop hebben gedaan. Dit probleem komt in meerdere gemeenten voor, zo melden bronnen aan het AD.

De 70-plussers hebben twee enveloppen thuis gekregen: een stemenvelop én een retourenvelop. Het was de bedoeling dat kiezers hun ingevulde stembiljet in de stemenvelop zouden doen, waarna ze deze stemenvelop sámen met hun 'losse' stempas in de retourenvelop zouden stoppen en hierna deze op de post zouden doen. Maar een deel van de ouderen heeft hun stempas óók in de stemenvelop gedaan.

Als de stempas in de stemenvelop zit, kan een stemmenteller zien wie op welke partij heeft gestemd: daarmee wordt het stemgeheim geschonden. Daarom worden  de retourenveloppen zonder 'losse' stempas ongeldig verklaard.

Afgelopen weekend werd de verwarring nog groter. Toen bleek dat sommige ouderen de instructie verkeerd om uitvoerden, de stempas ging in de stemenvelop en het ingevulde stembiljet ging in de retourenvelop.

Gisteravond besloot het ministerie daarom een instructie op te stellen en naar alle gemeenten te sturen met de boodschap dat tellers de stemenvelop wel mogen openmaken als zij voelen dat er geen (dik) stembiljet in zit, maar naar alle waarschijnlijkheid wel een stempas bevat.

Hetzelfde ministerie had eerder al de instructie gegeven dat als het ingevulde stembiljet los met de stempas in de retourenvelop zit, deze stem wél meetelt. "Dat is inderdaad het risico als er iedere keer zoveel verandert en als er telkens weer andere instructies komen", zegt het hoofd van het stembureau in Bernheze over de ontstane chaos. "Dan is het op een gegeven moment voor de mensen die het moeten uitvoeren best wel lastig."

Afgelopen week werd al duidelijk dat 2,5 procent van de poststemmen ongeldig was. Dit betrof ongeadresseerde stemenveloppen die PostNL uit de brievenbussen door het hele land had gevist. Dat waren dus géén officiële retourenveloppen, waarop het adres van de gemeente staat. Zo’n 10.000 van de 400.000 poststemmen zijn vanwege die reden afgekeurd.

Helaas kunnen ouderen die vermoeden niet op een juiste manier hem poststem te hebben geretourneerd dit nu niet meer goedmaken.