Tweede leven voor tank uit Irak

Opknappertje in Baarle-Nassau

Tekst ritmeester Jessica Bode

Een afgeschreven, doorgeroeste Iraakse tank uit het voormalig leger van Saddam Hussein krijgt momenteel groot onderhoud in het Brabantse Baarle-Nassau. Techneut Emile Luijben geeft de machine uit 1982 een tweede leven. Wat niemand voor mogelijk hield gebeurt binnenkort toch: Type 69-II mag de garage uit.

Op het terrein van een voormalige champignonkwekerij heeft Emile z’n werkplaats. De ingenieur werktuigbouwkunde, wiens hart sneller klopt bij het sleutelen aan machines, kwam de pantser begin 2018 tegen op een veilingsite voor oud legermaterieel. “Het Britse leger heeft hem in 1991 buitgemaakt tijdens de Golfoorlog en meegenomen als trofee. Sindsdien stond 'ie voor een kazerne.”

De koop was zo gesloten. Maar de tank importeren, bleek niet zo eenvoudig. Het duurde maanden voordat de rups vorig jaar maart eindelijk naar Nederland kwam. De toren met schietbuis werden gedemonteerd en staan nog in bewaring in Grave. “Eerst moest het kanon onklaar worden gemaakt en ik moest een jaar aangesloten zijn bij een club van militaire voertuigen. Aan beide eisen voldoen we inmiddels. De marechaussee keurde het kanon onlangs goed. We wachten nog op het papierwerk en dan komt ook dit gedeelte van de tank deze kant op.”

Waarom koop je als 38-jarige een 38-jarige Irakese tank?
“Voor mijn YouTube-kanaal MasterMilo doe ik al 10 jaar allerlei dwaze technische projecten waar anderen geen tijd of geld voor hebben. Van het opknappen van tractoren tot het verbouwen van een auto tot grasmaaier. Die projecten film ik en de video’s zet ik online voor mijn ongeveer 670.000 volgers. Op een tweede kanaal met circa 120.000 abonnees plaats ik de specialistische werkplaatsvideo’s met vooral technische uitleg. Ik kan er nu van leven en er m’n projecten van financieren.”

Sleutelen aan een tank is wel even anders dan vloggen. Ben je daarvoor opgeleid?
“Ik ben van huis uit technisch tekenaar en ontwerper, dat heb ik 10 jaar gedaan. Als hobby maakte ik video’s van technische projecten voor YouTube. Na verloop van tijd ging er steeds meer tijd zitten in het vloggen en minder in tekenen…Later heb ik van vloggen een fulltime baan gemaakt.”

Hoe zit dat YouTubben?
“Als jonge twintiger deed ik aan bangerracing. Oftewel je knapt auto’s op om ze vervolgens aan gort te rijden. Tussen de races door heb je kort de tijd om je auto weer te herstellen. De volgende race bouw je weer een nieuwe auto. Dat deed ik met vrienden, we maakten er video’s van en zetten ze op Hyves. En later op YouTube. Onbedoeld was ik 1 van de eerste vloggers van Nederland.

Na verloop van tijd kregen we steeds meer volgers en kwamen we erachter dat je er geld mee kon verdienen. Dat vonden we prachtig, want van het geld konden we onderdelen en bier kopen. Na verloop van tijd kwam de klad erin en tot overmaat van ramp brandde ook onze loods af. Toen besloot ik alleen door te gaan met MasterMilo.”

Je was dus 1 van de eerste 'influencers' van ons land
Emile kijkt verschrikt op en lacht: “Tsja, nou je het zegt…”

Hoe trof je de tank aan?
“Compleet total loss! Samen met Dirk (een werknemer, red.) hebben we het voertuig gedemonteerd en al de stappen gefotografeerd. Dat kwam later weer van pas bij de montage. Alle onderdelen hebben we stap voor stap nagelopen. We begonnen met het motorblok.

Toen we die eruit takelden, hadden we nooit verwacht dat het ons zou lukken om hem weer aan de praat te krijgen. Soms zijn er nog volgers op YouTube die het niet willen geloven. Hij start erg soepel, maar de rook is enorm.”

Hoe kom je aan onderdelen voor een tank die zo oud en total loss is?
“Die probeer je via internet ergens ter wereld op de kop te tikken. Soms lukt dat, soms kom je erachter dat onderdelen niet meer verkrijgbaar zijn. Dan moet je de originele onderdelen restaureren of namaken. Dat geldt ook voor gereedschap. Je kunt voor zo’n opdracht niet even naar de bouwmarkt op de hoek voor wat hamers. Een sleutel om de rupsbanden mee te spannen of kleppen mee te demonteren, maakten we zelf.

Soms ontvangen we onderdelen van kijkers. Voor het motorblok hebben we er veel gekregen van het tractorpulling team ‘Dirty Doz’n’. Zij hebben dezelfde motor als de tank en hebben veel dezelfde onderdelen.”

Gewicht
Zonder toren en schietbuis weegt de tank zo’n 30 ton. Door dat gewicht is de vloer van de werkplaats al flink verzakt. Het wordt volgens Emile nog een hele uitdaging om straks rond te rijden zonder al teveel schade te veroorzaken.

Waar leer je een Iraakse tank uit 1982 opknappen? De handleiding zal wel ontbreken?
“De handleiding ontbreekt inderdaad, maar ik ben wel erg technisch. Voor mij is dit niet zozeer een tank, maar een machine. Net als een tractor. De afgelopen jaren heb ik veel kennis opgedaan, want het is niet alleen een beetje schroeven, lassen en slijpen. Je moet uitgebreid onderzoek doen in bijvoorbeeld buitenlandse handwerkplaatsboeken. Ik heb er eentje uit Bangladesh...Heel handig."

Maar hoe moeilijk vond je het?
“Een tank nieuw bouwen is makkelijker dan deze opknappen, terwijl de Type 69-II nog een redelijk eenvoudig ontwerp heeft. Wat het extreem lastig maakt, is dat sommige onderdelen compleet weggeroest zijn. Je kunt dan nauwelijks achterhalen waar die ooit voor dienden. Dit voertuig heeft eerst jaren in de woestijn gestaan en toen in het vochtige Engeland. Hij heeft enorm geleden.

Waar veel tijd in zit, is het zoeken naar onderdelen die schaars zijn of helemaal niet meer verkrijgbaar. De koplampen waren bijvoorbeeld weggerot en ik kon ze ook nergens meer kopen. Op basis van de afmetingen heb ik lampen laten maken bij een motorzaak. Oh…we zoeken nog een draaikrans voor de toren. Heeft Defensie die niet over?"

Wat viel tot dusver vies tegen en wat juist niet?
“De versnellingsbak was in verreweg de beste staat. Die hadden we redelijk snel gerenoveerd. De rupsbanden waren daarentegen een heel ander verhaal. Door vuil en roest was er geen beweging in te krijgen. Met branders hebben we de schakels eerst verwarmd om daarna met een luchthamer de pinnen ertussenuit te slaan. De doorgeroeste kleppendeksels waren niet meer te redden. Die doen nu dienst als lampenkappen in het kantoor.”

De toren met de schietbuis komen dus nog. Zit daar nog veel werk in?
“Ja nou en of. Zo’n toren zit vol elektronica met veel bewegende delen. Dat kost tijd om te herstellen. Als dit deel van de tank eenmaal is zijn we er nog wel een paar maanden zoet mee. Pas als de toren op het onderstel zit, is de tank af.”

Jullie zijn er nu bijna een jaar mee bezig, rijdt 'ie al?
“Ja, we ermee kunnen proefrijden. Máár die testrit moet plaatsvinden op het akkerland van de buurman en daar staan nu nog erwten op. Zijn die geoogst, dan kunnen we aan de slag.”

De tank die Emile restaureert, is dus een Type 69-II. Afgezien van wat kleine verschillen is dit hetzelfde ontwerp als van de welbekende Russische T55. Het model werd door de Irakezen in China gekocht. Oorspronkelijk was ‘ie groen en later beige.

Het rupsvoertuig is gebruikt in de Golfoorlog in 1991. Na hun nederlaag hebben de Irakezen hem in de woestijn achtergelaten. De Engelsen hebben ‘m later meegenomen als trofee. Voordat 'ie werd geveild en aan Emile verkocht, stond de pantser jarenlang bij de ingang van een museum. Compleet doorgerot groeiden er zelfs planten uit.

Tweede leven voor tank (foto: sergeant-majoor Maartje Roos, Ministerie van Defensie)
Tweede leven voor tank (foto: sergeant-majoor Maartje Roos, Ministerie van Defensie)

Tweede leven voor tank (foto: sergeant-majoor Maartje Roos, Ministerie van Defensie)
Tweede leven voor tank (foto: sergeant-majoor Maartje Roos, Ministerie van Defensie)

Tweede leven voor tank (foto: sergeant-majoor Maartje Roos, Ministerie van Defensie)
Tweede leven voor tank (foto: sergeant-majoor Maartje Roos, Ministerie van Defensie)

Tweede leven voor tank (Ministerie van Defensie)
Tweede leven voor tank (Ministerie van Defensie)

Meer foto's via Defensiekrant