Nieuwe inzichten door rapport 'De Syriëgangers'

Het onderscheid tussen psychisch verwarde daders en ideologisch gedreven terroristen is achterhaald, blijkt uit een nieuwe politiestudie. Analyse van dossiers van ruim 300 Syriëgangers leidt tot de conclusie dat zij voor vertrek veelvuldig problemen hadden met werk, geld, opleiding, huisvesting, criminaliteit en hun psychosociale gezondheid.

Dit onderzoek brengt de achtergronden van Syriëgangers in kaart. Het laat zien dat er binnen deze groep (Syriëgangers) relatief veel mensen een uiteenlopende probleemachtergrond hebben. Zij wijken op verschillende terreinen af van gemiddelden. Ze zijn meer dan gemiddeld lager opgeleid, werkeloos of hebben laaggeschoold werk en zijn vaak financieel niet zelfvoorzienend. Ze komen vaker uit gebroken gezinnen en zijn ook vaker dakloos dan gemiddeld.

Anton Weenink, auteur van het rapport en onderzoeker bij de Dienst Landelijke Informatie Organisatie (DLIO): ‘Kijkend naar de oververtegenwoordiging van psychische problemen onder Syriëgangers, helpt dit de discussie over de kwestie of een aanslagpleger “ideologisch gedreven”, of “verward” is. Het suggereert een onderscheid dat er helemaal niet hoeft te zijn.’

Ook laten politiebronnen zien dat 28 procent van de Syriëgangers in de leeftijd tussen de 20 en 39, te kampen heeft met geestelijke gezondheidsproblemen (bijvoorbeeld schizofrenie of depressie). Terwijl in het algemeen bij acht procent in deze leeftijdscategorie sprake is van psychische stoornissen.

Veranderd beeld
Het onderzoek ondergraaft de normaliteitsthese, het onder een aantal terrorismedeskundigen bestaande idee dat jihadisten vaak een “normale” achtergrond hebben en in sommige gevallen zelf maatschappelijk succesvoller zijn dan gemiddeld. Dit beeld werd grotendeels bepaald door de achtergrond van enkele daders van 9/11. Uit het onderzoek blijkt dat het merendeel van de Syriëgangers laag geschoold is. De normaliteitsthese gaat hier dus nauwelijks op. Zij sloten zich vooral aan bij andere jihadisten vanwege de belofte van aanzien, actie en van wraak op hun oude, ‘mislukte’ leven.

Aanpak
Het onderzoek brengt de achtergronden van Syriëgangers in kaart en het biedt de mogelijkheid om kennis te benutten in het werk van zowel politie als partners, in de gezamenlijke aanpak van radicalisering. Wat dit onderzoek onderschrijft is namelijk het belang van de integrale, persoonsgerichte aanpak waarbij rekening kan worden gehouden met bijzondere persoonlijkheidskenmerken.

Het volledige rapport is hier te lezen.