'Eenzaamste mens op aarde' vastgelegd op video in Amazonegebied

Uit het Amazoneregenwoud in de Braziliaanse staat Rondônia is een bijzondere video opgedoken. Het gaat om naar verluidt 's werelds eenzaamste mens: een man, vermoedelijk ergens in de vijftig, die al 22 jaar alleen in het regenwoud woont.

Dat was overigens bepaald geen keuze van de man en achter zijn situatie schuilt dan ook een treurig verhaal. Hij was lid van een van de tientallen stammen in het Braziliaanse regenwoud die voor zover bekend nog nooit contact hebben gehad met de buitenwereld.

In 1995 was hij de enige overlevende van een groep van zes die door boeren aan werd gevallen en naar alle waarschijnlijkheid is hij de laatste van zijn stam. Over die stam is bijzonder weinig bekend: er is nooit een naam aan gegeven en men heeft geen idee welke taal ze spraken.

Door onderzoekers wordt de man in de gaten gehouden en eigenlijk zelfs een beetje gestalkt. Dat is voor zijn eigen bestwil: het wordt gedaan door de Braziliaanse overheidsinstantie Funai, verantwoordelijk voor het behoud van inheemse stammen, inclusief de stammen die niet zijn gecontacteerd.

Al sinds 1996 wordt de man van afstand in de gaten gehouden door Funai, dat regelmatig moet blijven bewijzen dat meneer nog in leven is. Alleen op die manier kan het verboden blijven om de grofweg 4000 hectare land die hij bewoont te betreden, bewerken of op andere wijze te storen.

Funai heeft het behoorlijk zwaar: grote landbouwbedrijven willen zoveel mogelijk land veroveren en dankzij hun politieke invloed heeft Funai al flink moeten schrappen in de budgetten. Met het vrijgeven van de video hoopt men vermoedelijk dan ook meer steun te krijgen om inheemse stammen te kunnen blijven beschermen.

De man is druk bezig met het kappen van een boom (Bron: YouTube)

Over de man is zoals gezegd bar weinig bekend. Hij bouwde ooit een soort huis, een maloca, dat hij na een tijd achter zich heeft gelaten. In Braziliaanse media wordt hij wel eens 'de Gatenindiaan' genoemd, omdat hij diepe gaten en geulen achter laat, waarschijnlijk om dieren te vangen of zich te verstoppen.

Tot nu toe was er slechts één vage foto van de man bekend, die in 1998 in een documentaire kort te zien was. Activisten en medewerkers van Funai zijn blij om te zien dat hij nog altijd in goede gezondheid verkeert: "Het gaat prima met hem, hij jaagt en bewerkt wat kleine plantages met papaya en maïs", aldus regionale coördinator Altair Algayer.

Funai heeft als beleid dat het geen contact opneemt met geïsoleerde groepen mensen en de man zelf heeft al eens laten merken niet van contact gediend te zijn: meer dan eens schoot hij pijlen op mensen die in de buurt kwamen. "Hij heeft zo'n gewelddadige ervaring meegemaakt, hij ziet de wereld als een zeer gevaarlijke plaats", aldus onderzoeker Fiona Watson.

De vijf stamgenoten die in 1995 door boeren werden vermoord waren vermoedelijk de laatsten, buiten de man dus: in de jaren zeventig en tachtig werd een snelweg in de buurt gebouwd, waardoor bedrijven zich er vestigden. Dat heeft er uiteindelijk toe geleid dat vele stamleden overleden.

Ook zogenaamde pistoleros zijn een groot probleem. Dat zijn huurlingen, ingehuurd door de lokale veehouders, en die deinzen er niet voor terug om inheemsen neer te schieten. In 2009 werd een kamp van Funai in het Amazonegebied nog geplunderd en bedreigd door dergelijke huurlingen.

"Eigenlijk hoeven we helemaal niks over hem te weten", aldus Watson. "Hij is echter een symbool voor wat we kwijt aan het raken zijn, een enorme hoeveelheid menselijke diversiteit."