Aarde 'gebombardeerd' door zwart gat op 4 miljard lichtjaar
Onderzoekers hebben een bijzondere ontdekking gedaan: een sterrenstelsel op zo'n vier miljard lichtjaar van de aarde bombardeert onze planeet met neutrino's. Of beter gezegd, het superzware zwarte gat in het hart van sterrenstelsel TXS 0506+056 doet dat.
Neutrino's zijn extreem energieke subatomaire deeltjes, die eigenlijk nergens door worden tegengehouden, inclusief bijvoorbeeld magnetische velden. Sinds je begonnen bent met het lezen van dit bericht zijn er al miljarden neutrino's door jou en je scherm geschoten.
Wetenschappers zijn uitermate nieuwsgierig naar de precieze eigenschappen van de spookdeeltjes, maar dat is dus lastig als ze overal doorheen gaan. Toch werd de jacht geopend en wel op Antarctica, waar het IceCube Neutrino Observatory gebouwd werd.
In het ijs van Antarctica werden meer dan tachtig gaten geboord tot bijna 2,5 kilometer diepte. Daarin werden in totaal zo'n vijfduizend lichtsensoren geplaatst, want zo kunnen neutrino's gevonden worden: als zo'n neutrino in botsing komt met de kern van een watermolecuul in het ijs ontstaat een zeer korte flits van blauw en ultraviolet licht, wat de sensoren op kunnen pikken.
Enfin, op 22 september was het dus zover: er werden hoogenergetische neutrino's gedetecteerd. Alle alarmbellen gingen rinkelen en al binnen 45 seconden werden observatoria over de hele wereld op de hoogte gesteld, zodat men als een dolle kon zoeken naar de herkomst van de neutrino's.
Het duurde niet lang voor drie observatoria allemaal met TXS 0506+056 op de proppen kwamen en dat bleek inderdaad de oorsprong te zijn. "Het is niet alleen het eerste bewijs voor een neutrinobron, maar ook bewijs dat dit sterrenstelsel kosmische straling versnelt", aldus onderzoeker Gary Hill.
"Ik werk al bijna dertig jaar in dit veld en dat we zo'n bron nu hebben gevonden is enorm opwindend", vervolgt Hill. "Nu kunnen we inzoomen op vergelijkbare objecten en meer leren over extreme gebeurtenissen van miljarden jaren geleden, waardoor dit soort deeltjes op ons af zijn gestuurd."
Voor de liefhebber: onder meer door Science, Scientias en het NRC wordt in meer detail over de ontdekking en de mogelijke gevolgen ervan geschreven. Op Space kun je een geïllustreerde uitleg vinden over neutrino's en de detectoren op Antarctica.
