Is ons eigenbelang voorop zetten bij ontwikkelingshulp kortzichtig?

Geen ontwikkelingshulp meer voor vrouwenrechten, gendergelijkheid, onderwijs, sport en cultuur in arme landen Het ontwikkelingswerk zal voortaan een geheel andere invulling krijgen waar Nederland vooral zelf profijt van moet trekken volgens minister Klever. Is ons eigenbelang voorop zetten bij ontwikkelingshulp kortzichtig?

Water halen (@ Freepik)
Water halen (@ Freepik)

In de komende jaren zal het kabinet 2,4 miljard euro besparen op ontwikkelingshulp. De resterende 3,8 miljard is bestemd voor het bevorderen van Nederlandse belangen, zoals het tegengaan van migratie en het stimuleren van het bedrijfsleven.

Alle Nederlandse ontwikkelingshulp moet voortaan direct voordelen op gaan leveren voor ons eigen land. Dit is de boodschap van minister Klever, die donderdag vertelde hoe de aangekondigde bezuiniging van 2,4 miljard euro op ontwikkelingssamenwerking zal worden doorgevoerd. Het betreft een van de grootste bezuinigingen van dit kabinet.

"Alle programma's die we financieren, moeten direct ten goede komen aan onze eigen belangen", aldus de PVV-minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingshulp. Hierdoor wordt het beleid "meer relevant voor Nederlandse belastingbetalers".

Nederland stopt met projecten op het gebied van vrouwenrechten, gendergelijkheid, beroepsonderwijs en hoger onderwijs, sport en cultuur. Ook op hulp op het gebied van klimaat, maatschappelijke organisaties en multilaterale samenwerking wordt sterk bezuinigd. Onder deze laatste categorie valt bijvoorbeeld Unicef; de VN-kinderrechtenorganisatie wordt door Klever met 50 procent gekort.

Met de jaarlijkse bezuiniging van 2,4 miljard euro vanaf 2027, die al in het hoofdlijnenakkoord werd genoemd, blijft er nog 3,8 miljard over voor ontwikkelingshulp, schrijft Klever aan de Tweede Kamer. De minister wil dat geld besteden aan drie Nederlandse belangen: "handel en economie, veiligheid en stabiliteit, en migratie".

Wat de economische belangen betreft moeten landen zich ontwikkelen tot handelspartners. "Door hulp, handel en investeringen nauwer met elkaar te verbinden, kan ontwikkelingshulp ons verdienvermogen vergroten."

Op het gebied van veiligheid en stabiliteit wil de minister de nadruk van hulp verleggen naar drie "nabuurregio's", die volgens Klever direct invloed hebben op onze veiligheid. Dit betreft West-Afrika, de Hoorn van Afrika en het Midden-Oosten en Noord-Afrika. Activiteiten buiten deze drie regio's moeten volgens het kabinet worden afgebouwd.

"Deze regio's zijn cruciaal, omdat 80 procent van alle conflicten hier plaatsvinden. Bovendien lopen er verschillende drugs- en migratieroutes naar Europa doorheen", zegt Klever. Nederland moet in die regio's bijvoorbeeld bijdragen aan de bestrijding van mensensmokkel, zorgen voor voedsel en water, en het versterken van de politie.

Om de toenemende "asiel- en migratiedruk" in Nederland te verminderen, wil Klever hulpgeld aanwenden voor meer opvang in de regio en "migratiesamenwerking met betrokken landen". Dit kan bijvoorbeeld door vluchtelingen te ondersteunen bij het opbouwen van een bestaan in een buurland van hun land van herkomst. "Door hen daar toekomstperspectief te bieden, kunnen mensen een leven opbouwen en hoeven ze niet naar Europa te reizen."

Klever had eerder al aangegeven dat haar bezuinigingen grote ngo's zouden raken. In haar plannen benadrukt ze nu dat ze meer wil samenwerken met lokale organisaties. Klever noemt de werkwijze van grote samenwerkingsverbanden met ngo's "bureaucratisch en niet altijd efficiënt".

Werkgeversorganisaties VNO-NCW en MKB Nederland zijn positief over de plannen. "Het kabinet maakt duidelijke, maar zeker geen gemakkelijke keuzes", schrijven ze in een reactie. "Hoewel het beleid gepaard gaat met aanzienlijke bezuinigingen, lijkt dit op een verantwoorde manier te worden ingevuld."

Wel hechten de werkgevers er veel waarde aan om genoeg geld beschikbaar te houden voor het in stand houden van ambassades en consulaten. In het regeerakkoord is besloten dat het kabinet daar 10 procent op zal bezuinigen.

891 stemmen , laatste: 27-02-2025, 17:05