'CPB te optimistisch over overheidstekort'

Het tekort van de overheid valt hoger uit dan verwacht, blijkt uit de voorlopige rekening 2009 van het Ministerie van Financiën. Het Centraal Planbureau (CPB) ging juist uit van een neerwaartse bijstelling.

Het tekort van de overheid, berekend op basis van de regels gesteld door de Europese Monetaire Unie (EMU), is vorig jaar volgens een voorlopige berekening uitgekomen op 5,3% van het bruto binnenlands product, aldus Financiën in een gisteravond vrijgegeven brief aan de Tweede Kamer. Daarmee wordt de raming met 0,2 procentpunt bijgesteld ten opzichte van de 5,1% waarvan in de najaarsnota werd uitgegaan.

De verhoging is opvallend, omdat het CPB vorige week maandag nog een tabel met kerngegevens publiceerde waarin de rekenmeesters van de overheid uitgingen van een tekort van 4,5%. Dat zou een forse neerwaartse bijstelling hebben ingehouden. Voor 2010 en 2011 spiegelde het CPB een tekort voor van 6,1% en 4,7% respectievelijk. Wel tekende het bureau hierbij aan dat de cijfers "nog in beweging" waren.

Een woordvoerder van het CPB verwijst naar de raming die het bureau op 16 maart naar buiten brengt. Pas dan zal het planbureau ook in een inhoudelijke toelichting voorzien. Financiën geeft aan dat verschillende mee- en tegenvallers leidden tot de bijstelling. Onder de tegenvallers zijn lagere belastinginkomsten, hogere zorguitgaven en de aanmerking van de laatste kapitaalversterking aan ABN Amro als 'saldorelevant'.

Er zijn ook meevallers aan de uitgavenkant als gevolg van onderuitputting op diverse begrotingen, de rente-uitgaven, de EU-afdrachten en de opbrengsten van de interventies in financiële sector, aldus het ministerie. De verwachting van de schuld van de overheid is niet bijgesteld ten aanzien van de najaarsnota. Deze blijft voor 2009 op 62% van het bruto binnenlands product. Het CPB zat hier op 61,7%. Voor 2010 en 2011 voorzag het overheidsbureau 66,4% en 68,4%.

In de aan het parlement verstuurde document zet Financiën het tekort en de schuld van Nederland af tegen dat van een aantal andere landen in de eurozone. In de grafiek zweeft Nederland rond het midden. Ten aanzien van het tekort zit Nederland op een lijn met Italië, dat wel een hogere schuld heeft. Spanje heeft een hoger tekort, maar een lagere schuld. Frankrijk doet op beide punten onder voor Nederland.

Landen als Cyprus, Finland en Luxemburg doen het op beide criteria juist beter. Griekenland staat er op beide punten het slechts van de zone voor. Het heeft net als Ierland een tekort van tussen de 12% en 13%.