Advocaten raden medewerking aan tbs-onderzoek af

Redactie
Advocaten raden cliënten die voor tbs in aanmerking komen aan niet mee te werken aan een psychiatrisch onderzoek. "Als ze niet meedoen, krijgen ze vrijwel nooit tbs opgelegd", zegt strafpleiter Job Knoester, die meer dan zestig tbs'ers bijstaat. Volgens de advocaten worden de tbs-klinieken gebruikt om patiënten op te sluiten in plaats van ze te behandelen. "Er is nauwelijks sprake van behandeling en het personeel is onervaren", zegt Lucy Oldenburg, die zeventig tbs'ers in haar bestand heeft staan.

Een voorbeeld van hoe het niet moet is volgens Oldenburg de straf die op verkrachting staat. "Normaal is dat zo'n anderhalf jaar. Maar wie er tbs bij krijgt, kan al snel tien jaar zitten."

De advocaten hebben vooral kritiek op de longstay in tbs-inrichtingen. Die is bestemd voor ernstige gevallen waarvan de rechter om de zoveel tijd beoordeelt of ze terug kunnen keren in de maatschappij. Door de gebrekkige behandeling moet de rechter vaak besluiten dat de cliënt daar nog niet klaar voor is. "Het resulteert te makkelijk in een levenslange gevangenisstraf zonder dat daar een goede rechtsgang aan vooraf is gegaan", zegt Knoester.

"Het personeel is overbezet en het verloop is te hoog om patiënten effectief te kunnen behandelen", zegt Alexander van Roy, die met enkele collega's vijftig tbs'ers bijstaat. "Net als de behandeling door een psychiater effect begint te krijgen, gaat hij weg en komt er een nieuwe die helemaal opnieuw moet beginnen. De longstay wordt nu gebruikt om mensen weg te stoppen zodat de maatschappij veilig is. Maar hij is ook bedoeld om mensen te behandelen."

In tegenstelling tot de twee andere advocaten geeft Van Roy niet altijd het advies om niet mee te werken. "Maar als ik zie dat ze iemand willen onderzoeken omdat hij een brief heeft geschreven aan een ex-vriendin terwijl dat niet meer mocht, dan raad ik het af. Voor zoiets kun je tegenwoordig jarenlang worden opgesloten."

Knoester zegt abnormaal veel klachten van zijn cliënten te krijgen. "Ik sta al zeker negen jaar tbs'ers bij, maar zo erg is het nog nooit geweest." Hij heeft zijn cliënten laten bijhouden hoeveel uur ze per week therapie krijgen. "Een enkeling wordt meer dan één uur per week behandeld. De klinieken zeggen dan dat het verblijf in de rustige omgeving en de dagactiviteiten ook bij het programma horen, maar daar hebben we geen kliniek voor nodig."

Oldenburg vindt dat er controle moet komen op wat er in de klinieken gebeurt. "Die is er nu niet. De enige vorm van controle is de periodieke beoordeling van patiënten door de rechter. Ik zie nu trouwens steeds vaker dat de rechter tegen het advies van de kliniek ingaat." Ook het beleid moet op de schop, vindt de advocate. "Het ministerie van Justitie moet met een goed behandelplan komen in plaats van in een paniekreactie alle verloven in te trekken."

Overigens is het niet alleen kommer en kwel. "Ik heb goede ervaringen met forensisch psychiatrische kliniek De Meren in Amsterdam en met de Oostvaarderskliniek in Utrecht, maar dan blijven er nog te veel klinieken over waar ik slechte ervaringen mee heb", zegt Oldenburg.