TV-nieuws door concurrentie sensationeler
Het nieuws op de Nederlandse televisie is de laatste 25 jaar sensationeler geworden door de opkomst van commerciële nieuwsaanbieders. Alle nieuwsprogramma's zenden meer sensationale items uit.Ook zijn er vaker burgers aan het woord, wordt nieuws meer toegesneden op personen en komen mensen vaker close-up in beeld. Dat blijkt uit een onderzoek waarop communicatiewetenschapper Koos Nuijten in september aan de Radboud Universiteit in Nijmegen promoveert. Nuijten analyseerde onder meer 3373 nieuwsonderwerpen uit het NOS Journaal, RTL Nieuws, SBS Nieuws, SBS Hart van Nederland, RTL 4 in het land en Editie NL.
Nuijten heeft als eerste wetenschappelijk vastgesteld aan welke kenmerken sensatie moet voldoen: een vorm- en inhoudsaanpak die de aandacht van de kijker probeert vast te houden door het geven van accenten, het kleuren van nieuws of het uitvergroten of inzoomen op de boodschap. Met die definitie in de hand is hij gaan uitzoeken of serieus televisienieuws heeft plaatsgemaakt voor een oppervlakkige benadering, fixatie op schandalen en sensatiezucht.
Het NOS Journaal kreeg in 1989 voor het eerst concurrentie van RTL Nieuws. Daarna kwamen er snel meer commerciële nieuwsprogramma's bij. Het Journaal besteedde vooral aandacht aan landelijk en internationaal nieuws, maar al snel bleek dat lokale en regionale items veel kijkers trokken. Dat was een belangrijk gegeven in de concurrentiestrijd om de kijkcijfers.
Nuijten stelt dat het aantal items over een sensationaal onderwerp sinds 1980 duidelijk is toegenomen, evenals het aantal dramatische geluiden van de straat. Proefnemingen met televisiekijkers hebben aangetoond dat dergelijke beelden duidelijk effect hebben op hun aandacht en emotie.
