Kamer behandelt nieuw kiesstelsel
Vandaag was het de grote dag voor minister De Graaf van Bestuurlijke Vernieuwing. Zijn wetsvoorstel om het Nederlandse Kiesstelsel te wijzigen werd vandaag in de Kamer behandeld.
Het nieuwe stelsel gaat er ongeveer als volgt uitzien:
De kiezers krijgen twee stemmen. De eerste stem mogen ze uitbrengen op een kandidaat op de landelijke lijst van een politieke partij. Met de tweede stem kunnen ze stemmen op een districtskandidaat van een partij. Een kandidaat mag maar op één lijst staan, dus niet op zowel de landelijke als de districtslijst.
De kandidaten die in het district de meeste stemmen krijgen, komen direct namens hun partij in de Tweede Kamer. Er bestaat een kans dat er wel een bepaalde kiesdrempel wordt gehanteerd. Er zullen waarschijnlijk twintig districten komen waaruit twee tot zes afgevaardigden in de Kamer terechtkomen. Zo zullen in totaal 75 districtsvertegenwoordigers in de Tweede Kamer moeten komen. Je kan dus wel spreken van een mandaat dat een kandidaat krijgt van zijn district. Tegenstanders van het voorstel wijzen dan ook op de regionalisering.
Vervolgens zal op basis van de uitgebrachte eerste stemmen worden vastgesteld hoe de Tweede-Kamerzetels naar evenredigheid over de partijen moeten worden verdeeld. In ieder geval zitten hier al 75 kandidaten in die vanuit een district zijn gekozen. Dit aantal wordt aangevuld met kandidaten van de landelijke lijst van de betreffende partij totdat die partij zoveel Kamerleden heeft als waarop de partij volgens de evenredige vertegenwoordiging recht heeft. De volgorde van de kandidaten op de landelijke lijst wordt bepaald aan de hand van de eerste stemmen die op personen op de landelijke lijst van die partij zijn uitgebracht.
Het aantal Tweede-Kamerleden zou 150 blijven. PvdA en CDA zijn nu echter van mening dat er ook 148 of 153 leden in de Kamer mogen komen als de verkiezingsuitslag daar aanleiding toe geeft. In het stelsel kan het voorkomen dat een partij op grond van de regionale uitslag meer zetels krijgt dan de landelijke zetelverdeling zou rechtvaardigen. Er zijn dan meer of minder zetels dan 150. Daarom geeft een meerderheid van de Kamer ook te kennen niet per se vast te houden aan het huidige zetelaantal van 150.
Dit laatste brengt wel een wijziging van de Grondwet met zich mee. Zo'n grondwetswijziging vereist eerst ontbinding van de Tweede Kamer. Het nieuwe kiesstelsel zal er dan ook niet al in 2007 zijn, wat aanvankelijk wel de bedoeling was.
In het debat lieten de fracties geen spaan heel van de plannen van De Graaf voor een nieuw stelsel. Eerder lieten CDA, PvdA en VVD al weten dat ze niets voelen voor de plannen. Zo zijn ze het niet eens met de regel dat de landelijke uitslag de zetelverdeling in de Tweede Kamer moet bepalen en de regionale uitslag de samenstelling van de fracties. De CDA, PvdA, VVD en LPF zijn het ook niet eens met het voorstel om landelijke kandidaten niet in districten te laten uitkomen. Het CDA en de VVD vinden dit zelfs onaanvaardbaar.
-
Vanavond zal dit onderwerp worden behandeld in NOVA
