Zeg maar dag met je stompje!
De jeugd wenst niet betutteld te worden. Dus moeten feiten op een humoristische wijze gecommuniceerd worden, dan spreekt dit de jongeren wél aan. Dit is zo ongeveer het uitgangspunt van de Stichting Consument en Veiligheid voor hun vuurwerkcampagne van dit jaar. Nou ben ik niet meer zo héél piepjong, maar als er iets te lachen valt, dan ben ik er graag bij! Heerlijk toch, vroeger had je die serieuze campagne, ‘je bent een rund als je met vuurwerk stunt,’ niks leuk, zo aan het eind van het jaar. Vuurwerk moet knallen, en de kurken ook. Ja toch? En dan wil je niet geconfronteerd worden met nare filmpjes van vuurwerkongelukken waarbij je allerlei stompjes en afgerukte ledematen voorgeschoteld krijgt en een opgestoken wijsvingertje dat jou als vuurwerkaansteker je lol wil afpakken. Je zou toch geen oliebol meer door je strot krijgen? Gelukkig is Shit Happens een campagne met een knipoog. Onder dit motto wordt een filmpje op internet vertoond, waarbij een jongen slachtoffer wordt van vuurwerk. Hup, naar het ziekenhuis, waar zijn gezicht moet worden gerestaureerd. Uiteindelijk wordt het verband van het gezicht van de jongen afgehaald en blijkt de chirurg zijn billen op zijn gezicht te hebben genaaid. De anus op de plaats van de mond. Shit happens. Erg grappig. Lachen, gieren, brullen. Een campagne met een knipoog.
Wel toepasselijk, die knipoog. Want bij veel vuurwerkongelukken raken slachtoffers een oog kwijt. Zij kunnen dan met hun overgebleven oog immers niet anders dan knipogen? Eigenlijk vind ik het wel een opluchting, dat we eindelijk eens een beetje luchtig over vuurwerk mogen praten. Je leest nog wel van die zware slogans, als ‘gebruik je verstand, voor je in Beverwijk belandt,’ maar wie neemt dat nog serieus, na Shit Happens? Je mag er allemaal om lachen, het is allemaal leuk.
Daarom heb ik ook gebulderd van de lach toen mijn zoon vertelde dat twee jongens van zijn school een ongeluk hadden gehad. Helemaal toen ik de toedracht had gehoord, kon je me bijna wegdragen. Moet je je voorstellen -dit wordt écht leuk- twee jongens vinden een ijzeren pijp. Ze besluiten om die pijp te vullen met vuurwerk. Maar ja, de pijp is aan weerskanten open, en dat willen de jongens niet. Dus: “Als jij die pijp nou eens even vast houdt, dan ram ik em effe dicht met een hamer!” zegt de ene knul. Prima plan. Toch? De ene jongen houdt de pijp met beide handen vast, tegen zijn buik aan gedrukt, terwijl de andere jongen met een hamer er lustig op los begint te timmeren.
Beng! Ontploft me daar toch de hele boel! De jongens veranderen zélf in vuurwerk en beginnen te ontploffen en te krijsen als twee gillende keukenmeiden. Mensen komen hun huizen uitgerend om te kijken wat er aan de hand is. De ene knul probeert net zijn darmen weer op hun plek te proppen terwijl de andere jongen met zijn linkeroog op zoek gaat naar zijn rechteroog. En ook zijn hand blijkt een paar onderdeeltjes te missen. Grappig toch? Of misschien niet? Nee. Eigenlijk ís het helemaal niet zo grappig.
Als ik naar het promotiefilmpje van de Stichting Consument en Veiligheid kijk, dan word ik alleen maar zeer droevig gestemd. Er zijn nou eenmaal zaken waar je geen grappen over maakt. Als je een campagne maakt met humor, dan zullen de mensen die het betreft er dus ook gewoon de humor van in zien. En dan schiet je als stichting je doel voorbij. Dat blijkt ook wel, want eigenlijk is de campagne erom te doen om de cijfers van de slachtoffers te laten dalen. Het is vorig jaar gebleken dat de helft van de vuurwerkslachtoffers getroffen werd door vuurwerk dat is afgestoken door een ander. En bij 80% van deze slachtoffers was sprake van oogletsel. Volgens mij gaat deze zinnige boodschap volslagen ten onder in het zogenaamde promotiefilmpje waarin op humoristische wijze risico’s gecommuniceerd worden.
Jongeren zien zichzelf als echte vuurwerkexperts. Zij hoeven geen voorlichting over hoe je vuurwerk moet afsteken en ze willen niet weten wat de gevolgen kunnen zijn als ze slachtoffer worden van een ongeluk met vuurwerk. Daar worden ze alleen maar kriegel van. Terwijl de meeste ongelukken voorkomen onder jongeren van 20 jaar. Dus qua doelgroep zit de Stichting Consument en Veiligheid helemaal goed, maar qua benadering?
De doelgroep van FOK! betreft vooral jongeren. Ik wil op deze oudejaarsdag graag van de gelegenheid gebruik maken om nog eens ouderwets met mijn wijsvingertje te wapperen. Zonder knipoog, maar met een bezorgde blik in mijn ogen. Geniet vooral van deze feestdag, maar doe alsjeblieft voorzichtig met vuurwerk.
Vroeger kreeg ik vaak een gezegde te horen waar ik een bloedhekel aan had, maar waar wel een enorme kern van waarheid in zit: “Eén minuut van onbedachtzaamheid, kan maken dat men jaren schreit.” Komt geen humor bij te pas. Laat staan een knipoog.
De jongens die dat vuurwerk in die ijzeren pijp stopten hebben maar heel even lol gehad van hun actie. En verder kunnen ze dag zeggen met hun stompje tegen een onbezorgde toekomst.
Gelukkig en gezond Nieuwjaar!
