Doping Rusland: mannelijk DNA bij ijshockeysters en de 'Hertoginnenlijst'

Een van de speerpunten van het Russische staatsdopingprogramma, volgens het vrijdag gepubliceerde definitieve McLaren-rapport, was de zogenaamde 'Hertoginnenlijst'. Deze werd gebruikt tijdens de Olympische Winterspelen in Sochi in 2014.

Op de Hertoginnenlijst stonden sporters van wie urinestalen na een dopingcontrole direct verwisseld moesten worden. Hun urine werd zo gelijk geruild voor eigen, dopingvrije urine dat lag opgeslagen in vriezers van de geheime dienst FSB. De stalen van deze atleten moesten worden geruild omdat zij de 'Hertogin' gebruikten: de bijnaam van een door laboratoriumdirecteur en klokkenluider Grigoriy Rodchenkov ontworpen dopingcocktail.

Rodchenkov werkte hard aan het verbeteren van de strijd tegen doping, maar gebruikte die kennis om een cocktail te ontwikkelen met een zo klein mogelijke periode waarin het gedetecteerd kon worden. Hij kwam op de proppen met een mengsel van oxandrolon, methenolon en trenbolon en noemde het de 'Hertogin'. 

Op de Hertoginnenlijst stonden 37 atleten, terwijl van 27 van hen tijdens de Spelen urinestalen genomen werden die in het laboratorium in Lausanne opgeslagen werden. Het onderzoeksteam van McLaren besloot die stalen te onderzoeken en ze bleken stuk voor stuk gemanipuleerd: alle flesjes bevatten minuscule sporen van manipulatie, zoals krasjes, die erop wezen dat de flesjes geopend waren en de urine omgewisseld was voor schone urine. 

Manipulatie werd ook gedaan met zoutoplossingen, zo bleek uit het onderzoek. Een aantal stalen bleken meer zout te bevatten dan mogelijk is in de urine van een gezond mens, terwijl een aantal andere stalen juist minder zout bevatten dan mogelijk: het lijkt erop dat de Russen zich hier en daar wat vergist hebben met de hoeveelheid zout. 

Het Russisch damesijshockeyteam stond aanvankelijk niet op de Hertoginnenlijst, maar toch mochten zij later ook gebruik maken van de 'supercocktail'. Het onderzoeksteam deed dan ook onderzoek naar de inhoud van de flesjes waar urine van de ijshockeysters in zou zitten, maar ook daar bleek mee geknoeid: in twee flesjes die volgens het etiket urine van Russische ijshockeysters bevatten werd mannelijk DNA aangetroffen, een theoretische onmogelijkheid aldus McLaren. 

Dat de Hertoginnenlijst in de top van Russische (sport)wereld bekend was komt in het rapport ook naar boven. Volgens McLaren blijkt uit het nodige bewijs dat onder meer de geheime dienst en de Russische minister van sport, Vitaly Mutko, op de hoogte waren van de namen van de sporters op de lijst.