Toezichthouders pleiten voor betere voorlichting over online gebruik van gegevens van internetgebruikers

Bedrijven, instellingen en overheden moeten mensen beter voorlichten hoe zij hun gegevens online gebruiken. Dat vinden de Autoriteit Consument en Markt (ACM), de Autoriteit Persoonsgegevens (AP), de Autoriteit Financiële Markten (AFM) en het Commissariaat voor de Media (CvdM). Zij starten daarom een onderzoek naar hoe bedrijven, instellingen en overheden internetgebruikers kunnen informeren op een manier die iedereen begrijpt.

Het is een van de eerste acties van het Samenwerkingsplatform Digitale Toezichthouders (SDT), dat de ACM, de AP, de AFM en het CvdM eind vorig jaar hebben opgericht.

De mogelijkheden om mensen online te beïnvloeden nemen snel toe, mede doordat er steeds meer gegevens over hun gedrag kunnen worden verzameld. Mensen moeten weten wat er achter de schermen met hun gegevens gebeurt, vinden de toezichthouders. Als internetgebruikers ervan op de hoogte zijn dat hun gegevens bijvoorbeeld worden gebruikt voor een algoritme waardoor ze alleen bepaalde producten of informatie te zien krijgen, begrijpen ze dat ze hierdoor kunnen worden beïnvloed.

Bedrijven, instellingen en overheden moeten hier duidelijke uitleg over geven, vinden de toezichthouders van het SDT. Hoe ze dit het beste kunnen doen, gaan ze gezamenlijk onderzoeken. Het SDT wil meer inzicht krijgen in hoe mensen tijdens internetgebruik zo goed mogelijk zijn te beschermen tegen online misleiding of misbruik van persoonsgegevens. Op basis van dit onderzoek gaan de toezichthouders samen basisprincipes opstellen met als doel effectieve online transparantie. Bovendien gaat het SDT de wetgever erop wijzen als er voor bepaalde vormen van schadelijk gedrag nog geen goede regels en toezichtafspraken zijn.

Daarnaast gaan de toezichthouders binnen het SDT met elkaar afstemmen hoe zij toezicht gaan houden op nieuwe Europese regels op het gebied van digitalisering. Het gaat bijvoorbeeld om aankomende regels voor het omgaan met grote technologiebedrijven, de data- en platformeconomie (zoals de Digital Services Act, de Digital Markets Act, de Data Governance Act en de Artificial Intelligence Act). Die bevatten elementen waar verschillende toezichthouders op toezien. Binnen het SDT wordt geïnventariseerd waar mogelijk overlap ontstaat of welke onderdelen tussen wal en schip kunnen vallen. Daarna is het mogelijk om gezamenlijk een gecoördineerde bijdrage te leveren aan de Nederlandse standpuntbepaling over (Europese) wet- en regelgeving.