Fed is grip kwijt op eigen monetair beleid

De Amerikaanse centrale bank, de Fed, zit niet langer aan het stuur van haar eigen monetaire beleid. De Fed is te marktafhankelijk geworden. Voorkomen dat de effectenbeurzen onderuit gaan, is belangrijker dan het halen van de eigen beleidsdoelen van groei en inflatie. Dat stelt de researchafdeling van Euler Hermes, de grootste kredietverzekeraar ter wereld.

De onderzoekers wijzen op verschillende ontwikkelingen die de onafhankelijkheid van de Fed ondermijnen. Zoals politieke druk (Trump nagelt de Fed voortdurend met tweets aan de schandpaal), de vergaande verantwoordingsplicht van de Fed, en toezichthouders die in toenemende mate door het bedrijfsleven worden gedomineerd.

“Fed is verweven met de markt”
Maar de belangrijkste aantasting van de onafhankelijkheid is volgens Johan Geeroms, Hoofd Risk Underwriting Euler Hermes Nederland, het bezit van bijna USD 2 biljoen aan Amerikaanse staatsobligaties. Dit als gevolg van jarenlange opkoopprogramma’s om extra liquiditeiten in de markt te pompen. “Daarmee is de Fed zelf een belangrijk onderdeel van de markt geworden. Dat verklaart het gebrek aan doortastendheid. Snelle of grote rentebewegingen of verandering van het eigen obligatiebezit zal de markt voor Amerikaanse staatsobligaties te zeer verstoren en dus ook het eigen bezit aantasten. De Fed en de markt zijn te verweven geraakt.”

Volgens Geeroms leert de geschiedenis “dat zwakke centrale banken leiden tot een verhoogd recessierisico. Ze koesteren bubbels, nemen verkeerde beslissingen en geven geen richting aan. Het geeft de markt ruimte om te gaan geloven in self-fulfilling prophecies. Zoals het geloof in alsmaar stijgende aandelenkoersen. Er zijn sterke twijfels over het vermogen van de Fed om de huidige economische cyclus correct te analyseren. De kans op beleidsfouten is daardoor aanzienlijk. En dat kan vervolgens de trigger zijn voor het uitbreken van de recessie. Sterker nog; het kan de impact van een crisis verergeren.”

Europa
Ook in Europa is de rol van de centrale bank twijfelachtig, stelt Geeroms. “Trump beïnvloedt zonder enige twijfel het FED-beleid. Maar kijk naar het core team van de ECB: Draghi, Praet en binnenkort Lagarde. Het zijn stuk voor stuk politieke benoemingen. Feitelijk is er weinig verschil met de VS. Morgen komt de ECB weer samen en de verwachting is dat er weer een bazooka aan opkoopacties komt.”

Volgens Geeroms is Europa nog slechter af dan de VS. “De Fed heeft nog enige ruimte om de rente zo te verlagen dat het nog enige impact heeft. Daarnaast is het zeker dat Trump niet lijdzaam toe zal zien als de economie verder afzwakt. Denk aan verdere belastingverlaging. In China en Japan zullen de centrale banken doorgaan met het financieren van fiscale stimulering. In de Eurozone zijn we aangewezen op steunmaatregelen van de ECB, maar met een rente van 0% heeft onze centrale bank nauwelijks instrumenten meer in handen om de economie bij te sturen.”