5160 jaar cel voor militair na uitmoorden dorp

De Guatemalteekse (ex-)militair Santos Lopez is behoorlijk de sjaak. Een rechtbank in Guatemala heeft de man veroordeeld tot een forse gevangenisstraf: meneer mag een kleine 1,9 miljoen nachten in de cel doorbrengen, want hij heeft 5160 jaar aan de broek gekregen.

Ook in Guatemala krijg je natuurlijk niet zomaar ruim vijfduizend jaar celstraf en Lopez heeft dan ook wel wat op zijn kerfstok. Hij maakte in 1982 deel uit van de Kaibiles, een door de VS getrainde elite-eenheid van het leger van dictator Efraín Rios Montt, en werd met die eenheid naar het dorp Dos Erres gestuurd. In dat dorp zouden wat leden van een guerrilagroepering zich verschuilen. Vrijwel alle mannen en vrouwen werden vermoord en onder de noemer 'Nu we er toch zijn' besloot men ook de kinderen maar gelijk af te slachten. Uiteindelijk vielen er ruim 200 doden bij het Masacre de Las Dos Erres.

Voor de celstraf van Lopez werd een simpel rekensommetje gemaakt. Hij werd verantwoordelijk gehouden voor 171 doden, waarvoor hij per persoon dertig jaar celstraf kreeg: 5130 jaar dus. Daar kwam nog dertig jaar bij wegens het vermoorden van een kind, wat het bloedbad aanvankelijk overleefde. De straf is wel enigszins symbolisch, want de maximale tijd dat een gevangene daadwerkelijk in de cel mag zitten staat in Guatemala op 50 jaar.

De dit jaar overleden Rios Montt was overigens niet al te lang aan de macht: in 1982 nam hij na een staatsgreep midden in de burgeroorlog (1960-1996) de macht in handen, anderhalf jaar later werd hij dan weer afgezet door zijn eigen minister van defensie. In 2013 werd hij tot 80 jaar celstraf veroordeels wegens genocide, maar na procedurefouten werd de straf teruggedraaid. Een nieuwe veroordeling kwam er, onder meer vanwege zijn dementie, niet meer.

Om de lengte van de gevangenisstraf even in wat perspectief te zetten: een ruime vijfduizend jaar geleden kwam niemand minder dan Ötzi om het leven. De Minoïsche beschaving op het Griekse eiland Kreta begon langzamerhand de kop op te steken en ene Narmer werd de eerste farao van Egypte en stichter van de Eerste Dynastie.