Sojoez krijgt tijdelijk monopolie op ruimtevervoer
Terwijl een Sojoez-ruimtevaartuig langzaam naar het lanceerplatform op de ijskoude steppe van Kazachstan wordt gerold, kan zelfs de meest doorgewinterde ruimtevaartliefhebber niet ontkennen onder de indruk te zijn door het schouwspel. Wanneer het Amerikaanse ruimteveer van NASA volgend jaar definitief met pensioen gaat, vormt het eerbiedwaardige Russische werkpaard nog de enige verbinding met het internationale ruimtestation ISS.
De volgende Sojoez-missie begint dinsdag, wanneer astronauten van NASA en ESA Catherine Coleman en Paolo Nespoli en kosmonaut Dmitry Kondratjev hun ruimtereis beginnen in het kosmodroom Baikonoer in het zuiden van Kazachstan.
In tegenstelling tot de spaceshuttle, die, hoewel tegen exorbitante kosten, kan worden hergebruikt, is het gebruik van de Sojoez-capsule eenmalig. De naam, afkomstig van het Russische woord voor 'vereniging', is zowel een verwijzing naar de Sovjettijd, waarin de capsule werd ontworpen, als naar de mogelijkheden van de Sojoez om te koppelen aan andere ruimtemodules.
"Mijn grootste droom is altijd geweest om ooit een ruimtereis te maken, maar ik kan je wel vertellen dat ik me een heel stuk beter zou voelen in een Sojoez dan in een shuttle", aldus de Nederlandse ruimtehistoricus Bert Vis. Waar de spaceshuttle bijna iedere keer te maken heeft met vertragingen en uitstel, dateert de laatste keer dat een lancering van een Sojoez werd uitgesteld uit 1971.
Het ruimteveer daarentegen is een stuk luxer dan de kleine, nauwe Sojoez-capsule. "De lancering van een Sojoez is wat aangenamer, maar ik land veel liever in een shuttle, omdat dat een stuk beschaafder is", zegt astronaute Peggy Whitson.
Het afschaffen van het ruimteveer geeft Rusland, in ieder geval tijdelijk, een ruimtemonopolie. "Moskou heeft de prijs voor NASA de afgelopen jaren herhaaldelijk verhoogd, tot vijftig miljoen dollar nu", aldus Brian Harvey, een deskundige op het gebied van de geschiedenis van het Russische ruimtevaartprogramma. "Maar de lancering van een shuttle kost 550 miljoen dollar, dus het is nog steeds een koopje."
Ondertussen wordt hard gewerkt aan de ontwikkeling van een particulier ruimteprogramma, waarbij het de bedoeling is dat NASA op den duur vluchten inhuurt van particuliere bedrijven, die handelen in ruimtetransport. Vorige week vond een succesvolle test plaats met de lancering van Cape Canaveral van een door een particulier ontwikkelde raket.
Sojoez krijgt tijdelijk monopolie op ruimtevervoer (Foto: Novum)
